امید مردم را از کف نده!

همدلی| گروه اقتصاد: دو اقتصاددان برجسته نهادگرای کشور در نامه‌ای خطاب به «مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهور منتخب ایران ضمن توصیه وی به تلاش برای محو نابرابری‌ها موجود در کشور نوشتند: در یک جامعه به شدت نابرابر این تنها فرصت‌ها و منابع نیستند که نابرابر توزیع می‌شوند بلکه امید به آینده نیز به همان شدت نابرابر توزیع می‌شود.
در این نامه که به امضای  «فرشاد‌مومنی» استاد اقتصاد دانشگاه علامه و «حسن راغفر» عضو سابق هیات علمی دانشگاه الزهرا رسیده، آمده است: پیروزی در انتخابات، چه در مرحله نخست و چه در مرحله دوم، پیروزی مردم بود. اگرچه هنوز اعتماد نیمی از مردم به صندوق رای احیا نشده، امید است عملکرد جنابعالی و کل نظام سیاسی کشور به تدریج به احیای اعتماد از دست رفته این نیمه دیگر و آنهایی که تنها از سر نفی گزینه دیگر به جنابعالی رای دادند و مشارکت در حیات اجتماعی سیاسی منجر شود و شاهد تقویت انسجام اجتماعی و وحدت ملی باشیم.
گسست اجتماعی، محصول سیاست‌های نابرابری‌ساز
در ادامه این نامه آمده است: عمده‌ترین علت فرسایش انسجام اجتماعی را باید در سیاست‌های اقتصادی 35 سال گذشته جست‌وجو کرد. علت اصلی گسست‌های اجتماعی در جامعه را باید در سیاست‌های نابرابری‌ساز و تبعیض‌آلود نظام تصمیم‌گیری‌های اساسی و ایدئولوژی توجیه‌گر آن جست‌وجو کرد که به نابرابری‌های بی‌سابقه در توزیع فرصت‌ها و منابع منجر شدند. در یک جامعه به شدت نابرابر این تنها فرصت‌ها و منابع نیستند که نابرابر توزیع می‌شوند بلکه امید به آینده نیز به همان شدت نابرابر توزیع می‌شود.
در ادامه این نامه می‌خوانیم: از کف رفتن امید به آینده منشا اشکال مختلف اعتراض و طغیان است؛ آن‌گونه که طغیان مدنی کنونی منجر به عدم شرکت ۶۰درصد در دور نخست انتخابات و ۵۰درصد در دور دوم شد و طغیان آغشته به خشونت که در پاییز ۱۴۰۱ شاهد بودیم. این طغیان جلوه‌های دیگری نیز دارد که ازجمله آنها سرپیچی و تمرد از قوانین است که تجلیات آن را در بسیاری از وجوه حیات فردی و اجتماعی شاهد هستیم که نقض مستمر و مداوم قوانین رانندگی در جامعه یکی از بارزترین آنهاست اما طغیان‌ها تنها به این موارد محدود نمی‌شوند که ورود به جرگه‌های جرم و جنایت، افیون اعتیاد، خودکشی، مهاجرت و ده‌ها آسیب اجتماعی دیگر ازجمله تجلیات آنهاست.
از کانون‌های قدرت و ثروت دور شوید
این دو استاد اقتصاد در ادامه با ابراز نگرانی از فساد موجود، نوشته‌اند: فساد، محصول نابه‌سامانی‌هایی است که در اثر نابرابری‌های ساختاری، فقر گسترده و عمیق ناشی از آن بروز کرده و باید توجه داشت که فساد خود موجب زایش فساد می‌شود. راه مبارزه با فساد توسعه تولید صنعتی در کشور و فراهم آوردن اشتغال کامل و شایسته است. همچنین نابرابری‌های بی‌سابقه، فقر گسترده و فساد فراگیر همه محصول سیاست‌های اقتصادی 35 سال گذشته هستند و بدیهی است که تداوم آنها منتفعینی دارد که اصلی‌ترین موانع هر نوع اصلاح به نفع مردم هستند. مراقب باشید هر جا کانون‌های توزیع قدرت و ثروت شکل می‌گیرد «مگسانند گرد شیرینی» و باید از آنها اجتناب کرد. مردم برای آخرین بار آزمون کردند و امیدواری ما این بار این است که لطف الهی به مردم، صداقت و سلامت نفس جنابعالی که بزرگترین سرمایه شما در این کارزار با اژد‌های هفتادسر نابه‌سامانی‌هاست، به مدد مشارکت مردم بتواند موانع را به تدریج مرتفع کند.
پدیده پزشکیان، محصول شرایط تاریخی جامعه‌ای مصیبت‌زده است
در بخش دیگری از این نامه آمده است: فراموش نکنید تا یک ماه پیش بسیاری از کسانی که به پزشکیان رای دادند، هیچ شناختی از وی نداشتند اما او امروز رئیس جمهور منتخب مردم است و رای مردم، شما را در این موقعیت قرار داده است. امروز پزشکیان محصول شرایط تاریخی جامعه‌ای است که مصیبت‌های گوناگونی را تجربه کرده و جنابعالی وام‌دار ملت و پاسخگوی مطالبات آنها هستید. اگرچه احزاب مختلف با آمیزه‌ای از انگیزه‌های دینی، ملی یا برای کسب سهمی از قدرت و ثروت دور شما حلقه زدند اما فراموش نکنید این مردم مطالبه‌گر هستند که چشم به اقدامات شما دوخته‌اند. جنابعالی به هیچ حزب و دسته خاصی مدیون نیستید. راه نجات کشور برخورداری از یک برنامه باکیفیت و دقیق توسعه است که متاسفانه برنامه هفتم نسبت بسیار ناچیزی با چنین برنامه‌ای دارد. پیشنهاد می‌کنیم که فوری‌ترین اقدام خود را بسیج ظرفیت‌های دانایی ملی برای اصلاح، تکمیل و طراحی چنین برنامه هفتم قرار دهید و لوازم آن را نیز چنانچه وعده داده‌اید فراهم کنید که مهمترین آنها شفاف‌سازی فرایند‌های تصمیم‌گیری و تخصص منابع، بسیج ظرفیت‌های دانایی ملی در مسیر جلب مشارکت مولد آحاد مردم در سرنوشت اقتصادی خویش همراه با حفظ عزت نفس برای ساختن زندگی مطلوب خود است.
به تعهد در برابر ریشه‌کنی گرسنگی، پایبند باشید
در بخش پایانی این نامه آمده است: فرامین امام علی(ع) را به کار گیرید که فرمود «به خاطر داری که خودت اخبار حاکمان را گوش می‌دادی، گروهی را می‌ستودی و برخی را نکوهش می‌کردی؟ اینک به‌زودی مردم درباره چگونگی حکمرانی تو سخن خواهند گفت. برحذر باش که بر تو خرده گرفته نشود و نکوهیده نشوی، آن‌چنان که خودت کسانی را که سزاوار نکوهش بودند، عیب و نکوهش می‌کردی». قانون امیری کوشش در جلب رضایت عامه مردم است و اگر عامه مردم از امیر راضی باشند، نارضایتی خواص برای او زیانی ندارد و حال آنکه اگر عامه مردم ناراضی شوند، رضایت خواص برای او سودی نخواهد داشت. برای عوام جایگزین و بدل نیست و اگر عامه بشورند همچون دریا خواهند بود که چون طوفانی شود کسی را یارای ایستادگی در قبال آن نیست و حال آنکه خواص چنین نیستند». اینجانبان بدون هیچ مطالبه شخصی اعلام می‌کنیم که برای رفع مصائب و گرفتاری‌های مردم، مادامی که بر تعهدات خود نسبت به ریشه‌کنی گرسنگی و پایبندی به تعهدات قانون اساسی در ارائه آموزش و خدمات سلامت همگانی ایستاده‌اید، در کنار شما خواهیم بود.