اینترنت؛ «بی»سرعت، «با» فیلتر

همدلی| پریسا قاسم‌زاده: در حالی که کشورهای پیشرو در زمینه اینترنت همراه، همچون امارات متحده عربی، قطر و کویت با سرعت‌های خیره کننده‌ای در صدر لیست جهانی قرار دارند، کاربران ایرانی همچنان با سرعت پایین و کیفیت نامطلوب اینترنت دست و پنجه نرم می‌کنند. بر اساس آمار سایت «اسپیدتست»، امارات متحده عربی با سرعت متوسط ۴۲۸.۵۳ مگابیت بر ثانیه رتبه نخست را در جهان دارد، در حالی که ایران در جایگاهی بسیار پایین‌تر قرار گرفته است. کشورهایی که زیرساخت‌های پیشرفته‌تری نظیر کابل‌های فیبر نوری و دسترسی بهتر به کابل‌های زیردریایی دارند، از سرعت‌های بالاتری برخوردار هستند. به علاوه، وسعت جغرافیایی کمتر این کشورها، هزینه‌های به‌روزرسانی شبکه را کاهش داده و امکان ارائه خدمات باکیفیت‌تر را فراهم کرده است.
چالش‌های اینترنت در ایران
در ایران، کاربران اغلب از سرعت پایین اینترنت و ناپایداری آن گلایه دارند. با اینکه مسئولان بارها وعده بهبود داده‌اند، شرایط همچنان تغییر محسوسی نداشته است. بهانه‌هایی همچون تحریم‌ها، استفاده بیش از حد کاربران و کمبود منابع مالی برای به‌روزرسانی زیرساخت‌ها، به صورت مداوم از سوی مسئولان مطرح می‌شود. این در حالی است که کشورهای همسایه با وجود شرایط مشابه اقتصادی یا جغرافیایی، توانسته‌اند با مدیریت صحیح منابع و استفاده از فناوری‌های نوین، اینترنتی با سرعت بالا و پایدار به کاربران خود ارائه دهند.سرعت پایین اینترنت در ایران نه‌تنها ارتباطات شخصی و حرفه‌ای را مختل کرده، بلکه مانعی جدی برای توسعه کسب و کارهای دیجیتال، آموزش آنلاین و دسترسی به خدمات مدرن محسوب می‌شود. در دنیای امروز که اینترنت به بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی تبدیل شده، سرمایه‌گذاری نامناسب در این حوزه می‌تواند به عقب‌ماندگی بیشتر ایران در عرصه فناوری اطلاعات منجر شود. سؤالی که کاربران ایرانی همچنان می‌پرسند این است؛ چه زمانی مسئولان به‌جای ارائه بهانه‌های تکراری، اقدامات واقعی و مؤثری برای ارتقای کیفیت اینترنت انجام خواهند داد؟
لزوم بازنگری در سیاست‌های اینترنتی
یکی از دلایل اصلی سرعت پایین اینترنت در ایران، سرمایه‌گذاری ناکافی در توسعه زیرساخت‌های مدرن، به‌ویژه فیبر نوری است. اگرچه طرح‌هایی مانند توسعه شبکه فیبر نوری در کشور مطرح شده‌اند، اما پیشرفت این طرح‌ها با کُندی قابل‌توجهی همراه بوده است. علاوه بر این، محدودیت‌ها و فیلترینگ گسترده در فضای مجازی نیز باعث افزایش فشار بر شبکه‌های داخلی شده و عملا کیفیت اینترنت را کاهش داده است. از سوی دیگر، هزینه بالای اینترنت در ایران نیز یکی دیگر از نگرانی‌های کاربران است. خلاف کیفیت پایین خدمات، قیمت اینترنت در ایران برای بسیاری از مردم قابل قبول نیست. این تناقض باعث شده کاربران نه‌تنها از سرعت پایین رنج ببرند، بلکه احساس کنند در مقایسه با کشورهای دیگر، خدماتی ناعادلانه دریافت می‌کنند.نگاهی به تجربه کشورهای موفق نشان می‌دهد پیشرفت در این حوزه به عوامل متعددی وابسته است؛ از جمله سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های مدرن، استفاده گسترده از فیبر نوری و تکنولوژی‌های پیشرفته، حمایت و تسهیل مشارکت شرکت‌های خصوصی در توسعه شبکه، رفع موانع بروکراتیک، کاهش دخالت‌های دولتی و ارائه فضای آزادتر برای نوآوری. برای مثال، کشورهایی مانند امارات و دانمارک توانسته‌اند با سیاست‌های صحیح و همکاری میان بخش خصوصی و دولتی، جایگاه برتری در زمینه اینترنت جهانی به دست آورند.
ایران نیز می‌تواند با بهره‌گیری از برنامه‌های مشخص و اقداماتی نه‌چندان دشوار، سرعت و کیفیت اینترنت در کشور را بهبود ببخشد. افزایش شفافیت، ارائه گزارش‌های دوره‌ای از وضعیت پیشرفت طرح‌های اینترنتی به مردم، سرمایه‌گذاری هدفمند، اختصاص بودجه بیشتر به توسعه زیرساخت‌های ارتباطی به‌جای محدودسازی دسترسی، کاهش فیلترینگ، رفع محدودیت‌های غیرضروری برای کاهش فشار بر شبکه‌های داخلی، همکاری بین‌المللی و استفاده از دانش و فناوری کشورهای پیشرفته برای بهبود کیفیت اینترنت باید در دستور کار مسئولان قرار بگیرد.اینترنت، در عصر حاضر، دیگر کالایی لوکس نیست، بلکه ضرورتی اساسی برای زندگی روزمره، کسب و کارها و آموزش است. تا زمانی که سیاست‌های فعلی اصلاح نشوند و مسئولان به جای وعده‌های غیرعملی، اقدامات جدی و مؤثری انجام ندهند، وضعیت اینترنت در ایران نه‌تنها بهبود نمی‌یابد بلکه می‌تواند مانعی جدی برای پیشرفت کشور در دنیای دیجیتال باشد. کاربران ایرانی امیدوار هستند که تصمیم‌گیرندگان این حوزه، از تجربه کشورهای پیشرو درس گرفته و آینده‌ای بهتر برای اینترنت کشور رقم بزنند.
طبق آخرین آمار اعلام‌شده از سوی سایت «اسپیدتست»، کشورهایی که بیشترین سرعت اینترنت همراه (موبایل دیتا) را در اختیار شهروندان خود قرار داده‌اند، به شرح زیر است:
1. امارات متحده عربی با سرعت متوسط ۴۲۸.۵۳ مگابیت بر ثانیه
۲. قطر با سرعت متوسط ۳۵۶.۷۴ مگابیت بر ثانیه
۳. کویت با سرعت متوسط ۲۵۸.۵۱ مگابیت بر ثانیه
۴. دانمارک با سرعت متوسط ۱۴۹.۷۳ مگابیت بر ثانیه
5. بلغارستان با سرعت متوسط ۱۴۷.۶۸ مگابیت بر ثانیه
۶. کره جنوبی با سرعت متوسط ۱۴۶.۴۲ مگابیت بر ثانیه
۷. هلند با سرعت متوسط ۱۴۲.۸۴ مگابیت بر ثانیه
۸. نروژ با سرعت متوسط ۱۳۹.۳۷ مگابیت بر ثانیه
۹-. لوکزامبورگ با سرعت متوسط ۱۲۷.۵۷ مگابیت بر ثانیه
۱۰. سنگاپور با سرعت متوسط ۱۲۳.۷۳ مگابیت بر ثانیه