نوری بر تاریک‌خانه اسدها

 همدلی| روز یکشنبه پس از آن که مشخص شد بشار اسد با خانواده‌اش دمشق را ترک کرده و به مقصد نامعلومی رفته است، تا غروب آن روز سرنوشت او در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت، برخی می‌گفتند که او به روسیه رفته و برخی نیز کشور امارات را مقصد او می‌دانستند. برخی رسانه های نیز از این ابهام و سکوت رادیویی هواپیمای حامل او نتیجه گرفتند که او یا سقوط کرده ویا از سوی اسرائیل مورد حمله قرار گرفته کشته شده است. اما سرانجام در اواخر یکشنبه شب یک مقام روسیه اعلام کرد که بشار اسد در این کشور به سر می‌برد.میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس با اشاره به وضعیت بشار اسد پس از تحولات سوریه گفت: «بشار اسد و خانواده‌اش در مسکو هستند.» نماینده روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین ادامه داد: «روسیه در شرایط سخت به دوستان خود خیانت نمی‌کند. این تفاوت بین روسیه و آمریکا است.» همان روز شبکه یک تلویزیون روسیه نیز به نقل از کاخ کرملین اعلام کرد که بشار الاسد رئیس جمهور سوریه و اعضای خانواده او در مسکو هستند.
 این اگرچه پایانی بود بر ابهامات سرنوشت بشار اسد، اما رازهای بیشتری از حکومت 24 ساله این دندانپزشک سوری بر مردم کشورش را آشکار کرد.
اتفاقات سه روز اخیر و خروج کشور از زیر سیطره حکومت امنیتی بشار اسد باعث شد تا مخالفان فاتح دمشق با انتشار تصاویر واخبار انچه در پشت پرده حکومت دمشق می گذشت را افشا کنند. از سوی دیگر برخی از دولتمردان دولت سوریه با خروج اسد از این کشور، نیز زبان باز کرده واز دوران اسد سخن می‌گویند.
روایت دولتمردان اسد
روز گذشته محمد غازی جلالی نخست‌وزیر سوریه که از سوی مخالفین به عنوان مسئول انتقال قدرت انتخاب شده، گفته است بشار اسد سناریویی برای رها کردن کشور به سوی هرج و مرج داشت. به گزارش انتخاب، نخست‌وزیر سوریه در گفتگو با اسکای نیوز عربی تاکید کرد که وضعیت امنیتی دمشق امروز بهتر است.او با بیان اینکه امور به بن‌بست رسیده بود گفت: «ماهیت ساختار رژیم سابق اجازه ارتباط مستقیم با اسد را نمی‌داد.»
سخنان سفیر سوریه در شهر مسکو جایی که اکنون اسد و خانواده‌اش پناه گرفته‌اند، نیز در این باره جالب توجه است. به گزارش ایسنا، «بشار الجعفری» سفیر سوریه در مسکو گفت: «سوریه امروز متعلق به تمام مردمش است. ما اطمینان زیادی داریم که ملت سوریه می‌توانند این مشکلات و چالش‌ها را پشت سر بگذارند. همه باید برای حمایت از عزت وطن و مردم به دور از ظلم، انتقام، تقسیم و خونریزی همکاری داشته باشند. ما همه باید در انتقال کشور به امنیت و مرحله وابستگی واقعی به وطن مشارکت داشته باشیم.»
وی افزود: «بسیاری از سوری‌ها از ظلم، انزوا و فساد رنج بردند؛ فسادی که منجر به تخریب در کشور و ویرانی موسسات آن و مجبور شدن مردم به آوارگی و فرار به سمت آینده‌ای نامعلوم شده بود.»

بشار الجعفری با بیان تعابیری تند علیه بشار اسد، تاکید کرد: «فروپاشی نظام فساد ظرف چند روز نشان دهنده عدم محبوبیت این نظام و عدم حمایت مردم و ارتش و نیروهای مسلح از آن بود. همچنین فرار رأس این نظام با این وضعیت ناامید کننده و تحقیرآمیز و بدون احساس مسؤولیت ملی، نشان دهنده درست بودن تغییر و امید به یک صفحه جدید و بازسازی و ترمیم ویرانی است. در مرحله جدید باید تغییر مسالمت آمیز به دور از ایجاد درد و رنج برای سوریه و مردم آن انجام شود.»
«ریاض نعسان آغا» وزیر سابق فرهنگ سوریه روز یکشنبه ساعاتی پس از اعلام رسمی سقوط رژیم اسد، نیز در مصاحبه با تلویزیون العربیه با ابراز خشنودی از سقوط رژیم اسد گفت: «حافظ اسد و فرزندش بشار اسد دوران حکمرانی خود را با قتل، کشتار و شکنجه بر ملت سوریه تحمیل کرده بودند.» نعسان آغا دوران حکومت اسد پدر و پسر را دوران سیاه تاریخ سوریه توصیف کرد و گفت: «در سال 2012 شمار زندانیان سوریه حدود 800 هزار نفر بودند یعنی بیش از نیم میلیون سوری زندانی بودند.»
این افشارگی ها منحصر به سیاستمداران نیست روز گذشته یک بازیکن تیم ملی سوریه نیز در مورد او افشاگری کرده است. محمود مواس، بازیکن تیم فوتبال سوریه‌ یک استوری اینستاگرامی علیه رییس جمهور مخلوع سوریه منتشر کرده است. مواس در اینستاگرام خود نوشته: «حکومت بشار اسد عموی من را کشت. در ۱۹ سالگی ما را تهدید کردند که اگر برای تیم ملی بازی نکنید، خانواده‌های شما را زندانی می‌کنیم. حالا می‌توانم حقیقت را بگویم. من و تعدادی دیگر از بازیکنان را به انقلاب متهم کردند و بازجویی کردند.»
روایتی از درون زندان‌های اسد
از سوی دیگر باز شدن قفل زندان‌های سوریه وضعیتی عجیب وباورنکردنی را نشان می‌دهد. سیاهچال های تودرتو، سلول‌های محکم وتاریک وانبوه زندانیانی که گاه تا چند دهه در آنجا زندانی بوند و حتی نمی‌دانستند که رئیس جمهورشان کیست، راوی برخورد سخت و بیرحمانه بشار اسد با مخالفان خود بوده است.
 در حالی که برخی سازمان‌های حقوق بشری از کشف 27 زندان در سوریه خبر داده اند، زندان صیدنایا  توجه جهانیان را به خود جلب کرده است. این زندان که در مشق واقع شده که زندانی نظامی برای نگهداری هزاران زندانی غیرنظامی و همچنین مخالفان دولت سوریه استفاده بوده است. براساس تخمین عفو بین‌الملل در سال ۲۰۱۷، در حدود ۵۰۰۰ تا ۱۳۰۰۰ نفر «به صورت غیرقانونی» در سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ در این زندان اعدام شده‌اند. همچنین به گفته وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا یک «مرده‌سوزخانه» در این زندان با هدف پنهان کردن شواهد حضور هزاران نفری که در این زندان به قتل رسیده‌اند ساخته شده بود.
اما با شدن قفل این زندان توسط مخالفان دولت اسد وآزادی زندانیان، ربخش دیرگی از واقعیات حکومت اسد را برملا کرد. از جمله این حکایت‌های دردناک، شناسایی «کلود حنا لشیع الخوری»، شهروند لبنانی، اهل شهر دیر الاحمر که پس از نزدیک به 40 سال حبس در شکنجه‌گاه‌ها و زندان‌های مخفی رژیم اسد پدر و پسر در بیمارستانی در سوریه شناسایی شد. آثار شکنجه‌ بر این شهروند لبنانی که در اواخر دهه هفتاد یک سرباز در ارتش لبنان بود به صورت آشکار دیده می‌شود. این شهروند لبنانی که 40 سال از عمرش در بازداشتگاه‌های مخوف اسد پدر و پسر سپری شد، بر اثر شکنجه‌های وحشیانه یکی از چشمان خود را به کلی از دست داده و آثار شکنجه بر صورت و تمام جسم او نیز مشاهده می‌شود. کلود حنا لشیع الخوری که توسط مخالفان سوری در یکی از بیمارستان‌های نظامی در سوریه شناسایی شد، اکنون با سقوط رژیم اسد دیگر آزاد است.
در همین ارتباط تلویزیون العربیه، ویدئوهای متعددی از آزادی زندانیان از جمله زنان و کودکانی که احتمالاً در زندان به دنیا آمده‌اند، منتشر کردند.یکی از سوری‌هایی که از از این زندان آزاد شد، در یک ویدئو می‌گوید که این زندان دارای یک بخش سفید برای جرم‌های عادی و یک بخش قرمز در طبقات پایین برای افراد سیاسی و مخالفان رژیم اسد که درهای آن دارای کدهایی است که فقط افسران و شکنجه‌گران فراری از آن مطلع هستند، است.
از سوی دیگر انتشار تصاویر و اخباری که از زندان صیدنایا در دمشق، نشان می‌دهد که زندانیان در زندان را می‌توان از طریق دوربین‌ها دید، اما آنها نمی‌دانند چه اتفاقی در سوریه افتاده است. تیم‌های نجات هنوز نتوانسته‌اند به آنها برسند، زیرا ساختمان‌ها مخفی هستند، با کد محافظت می‌شوند و محل دروازه‌ها ناشناخته است. گفته شد که اداره عملیات نظامی یک تماس فوری با همه افسران و سربازان سابق که در بخش سرخ زندان صیدنایا خدمت می‌کردند گرفته و از آنها خواستند که کدهای درهای الکترونیکی زیرزمینی را ارائه دهند، زیرا قادر به باز کردن آنها نیستند.
اوج بی‌خبری و ایزوله این زندانیان به حدی بوده که به گفته شاهدین برخی از زندانیان صیدنایا نمی‌دانند موبایل چیست و دائما از وضعیت حافظ اسد و صدام حسین سوال می‌پرسند. آن‌ها حتی نمی دانند بشار اسد کیست.
روز گذشته تصویری از یک بلاگر سوری منتشر شد که در هیجده سالگی به‌خاطر نوشتن پست‌های انتقادی بازداشت شده بود ، بعد از پانزده سال بی‌خبری و اینکه تصور می‌شد کشته شده روز گذشته از زندان آزاد شد.
تصاویر دیگری که شبکه‌های مجازی منتشر کردند، نشان می‌دهد که برخی از مردم در حال تلاش برای شکستن دیوار یکی از بخش‌های زندان صیدنایا برای دسترسی به زندانیانی  هستند که در زیرزمین این زندان، معروف به زندان قرمز، نگهداری می‌شوند. گفته می‌شود «بخش قرمز» در زندان صیدنایا زندانیانی را در خود جای داده است که برخی از آنها بیش از ۴۰ سال است در اینجا نگهداری می‌شوند.
بدون تردید در روزهای آینده با به دست آمدن اطلاعات جدید، ناگفته وحقایق دیگری از 53 سال حکومت اسدها بر سوریه منتشر خواهد شد و پشت پرده این حکومت که بر پایه های ترس مردم بنا شده بود، بیشتر افشا خواهد شد.