۹۷ درصد مهاجران به ایران از خطرناکترین کشور جهان آمدهاند
جهان درباره افغانستان چه فکری میکند؟
همدلی| مهسا بهادری: اکونومیکتایمز در گزارشی نوشته است که ۱۰ کشور به دلیل جنگ، بیثباتی سیاسی و جنایاتی که در آنها رخ میدهد، خطرات جدی برای مسافران ایجاد میکند و نباید به این کشورها رفت.
منتشر شده آمده است که افغانستان تحت طالبان، خطرناکترین کشور جهان است که با درگیریهای جاری، بیثباتی سیاسی و بحرانهای انسانی شدید دست و پنجه نرم میکند.اکونومیکتایمز نوشت که دههها جنگ و ظهور مجدد طالبان، به خشونت و ناامنی گسترده منجر شده است.فقر، فقدان خدمات اولیه، ناامنی غذایی و سیستم شکننده مراقبتهای بهداشتی از جمله دیگر مواردی است که طبق این گزارش، بحران در افغانستان را بدتر کرده است.به نوشته اکونومیکتایمز، حضور گروه های تروریستی مانند داعش در افغانستان به خشونت دامن میزند و زندگی روزمره را برای مردم بسیار خطرناک کرده است.علاوه بر افغانستان،- یمن، سوریه، سودان جنوبی، کنگو، روسیه، اوکراین، سومالیا، سودان و عراق کشورهاییاند که به نوشته اکونومیکتایمز نباید در سال ۲۰۲۵ به آن سفر کرد.
معضلاتی که گریبان افغانستانی را گرفته است
تا کنون آمار دقیقی از جرایمی که افغانستانیها در ایران به آن متهم شدهاند، به صورت عمومی منتشر نمیشود.
این جرم یکی از رایجترین اتهاماتی است که علیه افغانستانیها در ایران مطرح میشود قاچاق مواد مخدر است. به دلیل موقعیت جغرافیایی افغانستان و ایران و وجود مزارع وسیع خشخاش در افغانستان، قاچاق مواد مخدر به یکی از مشکلات بزرگ منطقه تبدیل شده است.
علاوه بر مواد مخدر، قاچاق سایر کالاهای ممنوعه مانند ارز، تلفن همراه و... نیز از جمله اتهامات رایج علیه افغانستانیها است. برخی از افغانستانیها به دلیل مشکلات اقتصادی و نبود فرصتهای شغلی، دست به سرقت میزنند. در برخی موارد نیز افغانستانیها مانند تمام آدمها به جرم قتل محکوم میشوند.بحران افغانستان و پیامدهای ناشی از آن، موج عظیمی از مهاجرت را به دنبال داشته است. افغانستانیها در جستجوی امنیت، فرصتهای بهتر و زندگی آرامتر، به کشورهای مختلف پناه بردهاند. این مهاجرت گسترده، چالشهای متعددی را برای خود افغانها، کشورهای پذیرنده و جامعه بینالمللی ایجاد کرده است.مهاجرت افغانستانیها یکی از بزرگترین بحرانهای انسانی در جهان است. برای مقابله با این بحران، نیازمند یک رویکرد جامع و همه جانبه هستیم. همکاری بینالمللی، حمایت از برنامههای بازگشت داوطلبانه، تامین کمکهای بشردوستانه و توسعه برنامههای آموزشی و اشتغالزایی از جمله مهمترین اقداماتی است که باید در این زمینه انجام شود.دهها سال جنگ و ناآرامی، حاکمیت طالبان، فقر و بیکاری گسترده، وجود گروههای تروریستی و بحرانهای انسانی از جمله مهمترین دلایل مهاجرت افغانها هستند. این عوامل باعث شده است که بسیاری از افغانها خانه و کاشانه خود را ترک کرده و به کشورهای همسایه و سایر نقاط جهان پناه ببرند.
چالشهای پیش روی مهاجران افغان
طبق گزارش سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ که از سوی مرکز آمار ایران انتشار یافته است ۱ میلیون و ۵۸۳ هزار و ۹۷۹ نفر که ۱٫۹۸ درصد جمعیت کل ایران میشود را اتباع افغانستانی تشکیل میدهد. این تعداد امروزه شش میلیون نفر نیز گمانه زنی شده است.مهاجران افغانستانی در کشورهای مقصد با چالشهای متعددی روبرو هستند. بسیاری از مهاجران افغانستانی به صورت غیرقانونی وارد کشورهای مقصد شدهاند و بنابراین با مشکلات قانونی متعددی روبرو هستند. بسیاری از مهاجران افغانستانی در کشورهای مقصد با فقر و بیکاری دست و پنجه نرم میکنند. این گروه در برخی از کشورها با تبعیض و نژادپرستی مواجه میشوند. تفاوتهای فرهنگی و زبانی بین مهاجران افغانستانی و جوامع میزبان، میتواند باعث بروز مشکلات و چالشهای اجتماعی شود.اگرچه مشکل سیاست اسکان مهاجران افغان موضوع جدیدی نیست و ایران میزبان میلیون ها نفر اعم از مهاجر و پناهنده پس از اشغال افغانستان توسط اتحاد جماهیر شوروی در دهه ۱۹۸۰ بوده است، افزایش تعداد آنها در سه سال گذشته یکی از مواردی است که انتقادات مهم دولت ابراهیم رئیسی در قبال افغانستان را در پی داشته است. مرکز آمار ایران فاش کرد که بین مارس ۲۰۲۳ تا مارس ۲۰۲۴ بیش از ۹۷ درصد از مهاجران به ایران از افغانستان بوده اند. در حالی که ارقام ۱۰ تا ۱۵ میلیون مهاجر افغانستانی منتشر شده در برخی از شبکه های اجتماعی ایران اغراق آمیز به نظر می رسد، جمعیت مهاجران افغان در ایران زیاد است و به طور بالقوه یک دهم جمعیت ایران را تشکیل می دهد.
اقتصاد و تامین هزینه
شرایط اقتصادی نامناسب در افغانستان باعث میشود که بسیاری از این مهاجران برای یافتن کار و درآمد به ایران مهاجرت کنند. در این شرایط، برخی از آنها ممکن است برای تأمین هزینههای زندگی به فعالیتهای غیرقانونی روی آورند.در ایران با محدودیتهای زیادی در زمینه دسترسی به فرصتهای شغلی، تحصیل و خدمات بهداشتی مواجه هستند. این مسئله میتواند باعث ایجاد احساس ناامیدی و روی آوردن برخی از آنها به فعالیتهای خلاف قانون شود. سیاستهای مهاجرتی ایران در قبال افغانستانیها در طول سالها دچار نوسانات زیادی بوده است. این نوسانات باعث ایجاد بیثباتی در زندگی مهاجران افغانستانی و افزایش احتمال ارتکاب جرم توسط آنها شده است.آیا برنامهای برای آموزشهای حرفهای به زندانیان افغانستانی در نظر گرفته شده است تا پس از آزادی بتوانند شغل مناسبی پیدا کنند؟ برای پاسخ به این پرسش باید گفت که در خصوص ارائه آموزشهای حرفهای به زندانیان افغانستانی در ایران، به ویژه برای آمادگی آنها برای ورود مجدد به بازار کار پس از آزادی، برنامههای مختلفی در سالهای اخیر مطرح شده است. اختصاص بودجه کافی برای اجرای دورههای آموزشی، تهیه تجهیزات و مواد آموزشی، استفاده از تجربیات و منابع مالی سازمانهای بینالمللی در زمینه آموزشهای فنی و حرفهای، همکاری دستگاههای قضایی، زندانها، آموزش و پرورش و سازمانهای مردمنهاد برای اجرای برنامهها، طراحی دورههای آموزشی بر اساس نیازهای بازار کار و مشاغل موجود و ایجاد فرصتهای شغلی برای زندانیان پس از آزادی.بستگی دارد. در برخی زندانها و مراکز نگهداری، دورههای آموزشی کوتاهمدت در زمینههای مختلف مانند خیاطی، نجاری، برق و... برگزار میشود. اما این برنامهها اغلب به دلیل محدودیتهای بودجهای و امکانات، گستردگی لازم را ندارند. چرا آموزشهای حرفهای برای زندانیان افغانستانی اهمیت دارد؟ باید گفت آموزشهای حرفهای به زندانیان کمک میکند تا پس از آزادی بتوانند شغل مناسبی پیدا کنند و از این طریق از بازگشت به جرم جلوگیری شود. با یادگیری یک مهارت، زندانیان میتوانند با اعتماد به نفس بیشتری به جامعه بازگردند و زندگی مستقلی را آغاز کنند. کاهش نرخ بازگشت به جرم، به معنای کاهش هزینههای نگهداری زندانیان در درازمدت است. آموزشهای حرفهای به زندانیان، فرهنگ کار و تولید را ترویج میدهد و به آنها میآموزد که میتوانند با تلاش و کوشش به زندگی خود معنا ببخشند.