گاریدو؛ حیران در گردنه تاکتیکی

همدلی|  ایمان کوچکی: شکست پرسپولیس مقابل نساجی، تساوی برابر الریان و پیروزی سخت مقابل الشرطه، نشان‌دهنده کاهش کیفیت تیم گاریدو است. پرسپولیس که روزهای خوبی را در آغاز فصل پشت سر گذاشته بود، حالا به تیمی تبدیل شده که در هر سه دیدار اخیر خود گل خورده و هیچ راهکاری برای رفع این مشکل پیدا نکرده است. برابر نساجی، بازیکنان نتواستند موقعیت‌های مناسب ایجاد کنند و حملات آن‌ها با بی‌دقتی مهاجمان و دفاع مستحکم حریف به بن‌بست خورد.در حالی که پرسپولیس در فصل جاری به کلین‌شیت‌های متوالی عادت کرده بود، حالا در سه بازی اخیر خود نتوانسته دروازه‌اش را بسته نگه دارد و این موضوع بار دیگر ضعف‌های بزرگ تیم در دفاع را نمایان کرده است. ضربات ایستگاهی همچنان معضل اصلی این تیم باقی مانده‌اند. از طرفی، خط حمله پرسپولیس نیز از بحران گلزنی رنج می‌برد. عیسی آل‌کثیر در بازی با نساجی، فرصت‌های متعددی را از دست داد و نتواست گلی به ثمر برساند. پیش از این نیز لوکاس ژوائو و علی علیپور با انتقادات زیادی مواجه بودند.
پرسپولیس در این فصل با مشکلات فنی و تاکتیکی فراوانی دست به گریبان بوده که در دیدارهای مختلف به وضوح نمایان شده است. یکی از بارزترین ضعف‌ها، ناتوانی در کنترل بازی از طریق حفظ و گردش توپ است. تیم نتوانسته به‌طور مداوم جریان بازی را در دست بگیرد و این ناتوانی در اداره توپ، به خصوص در لحظات حساس بازی، باعث ایجاد فشار بر دفاع و در نهایت گل‌خورده‌ها شده است. نکته جالب این که ۵۰ درصد گل‌های خورده این تیم در این فصل، نتیجه ضربات کاشته و شروع مجدد بوده که خود گواهی بر ضعف استراتژیک در مدیریت این موقعیت‌هاست.
علاوه بر این، پرسپولیس در ایجاد توازن تاکتیکی میان حمله و دفاع با مشکل روبه‌روست. تیم یا قادر به انجام حملات نیست یا تنها در دفاع می‌تواند موثر باشد. این مشکل به‌ویژه زمانی که حریفان از دفاع بسته low block)) استفاده می‌کنند، خود را به‌خوبی نشان می‌دهد. ناتوانی در شکستن این سیستم دفاعی باعث شده پرسپولیس در فازهای سوم و چهارم مالکیت توپ دچار ناکامی شود و نتواند به‌درستی بر حریفان فائق آید.
نکته دیگری که باید به آن توجه کرد، ضعف در پوشش فضای پشت فولبک‌هاست. در شرایطی که تیم‌های حریف حملات معکوس یا ضدحمله‌ای را به اجرا می‌گذارند، پرسپولیس اغلب فاقد ساختار دفاعی مناسب است و این نقص باعث شده فضای زیادی برای استفاده حریفان فراهم شود. همچنین، ضعف در تحلیل بازی و انجام تعویض‌های اشتباه بر مشکلات تیم افزوده است. این ضعف‌ها به‌ویژه در بازی‌های حساس، تأثیرگذار بوده و سبب کسب نتایج نامطلوب شده است.
تیم تحت هدایت خوان گاریدو به‌وضوح با مشکلات تاکتیکی و مدیریتی دست‌وپنجه نرم می‌کند. هرچند او در فوتبال ایران به‌عنوان یک مربی باتجربه معرفی شد، اما عملکرد او در تیم فعلی به‌خوبی نشان می‌دهد که چقدر در اجرای اصول پایه‌ای فوتبال ناتوان است. گاریدو نه‌تنها در چهار فاز بازی (حمله، دفاع، انتقال مثبت و انتقال منفی) ضعف‌های آشکاری دارد، بلکه حتی در ایجاد انگیزه و مدیریت روانی تیم هم دچار مشکلات جدی است.در ادامه نگاهی عمیق‌تر به مشکلات و سردرگمی‌های تاکتیکی پرسپولیسِ گاریدو خواهیم داشت.
پرسپولیس؛ «خشت اول گر نهد معمار کج...»
پرسپولیس فصل را با گلی عجیب در برابر ذوب‌آهن آغاز کرد. کمتر از یک دقیقه از شروع بازی گذشته بود که این تیم روی پرتاب اوت گل خورد. در بازی هفته بعد برابر تراکتور، باز هم در اثر ضربه کاشته ارسالی حریف دروازه‌اش باز شد. وضعیت گل خورده پرسپولیس در لیگ قهرمانان آسیا هم مشابه لیگ داخلی بوده و این تیم در دو بازی برابر پاختاکور و الریان گل‌هایی از ضربات کرنر دریافت کرده است. در مجموع، از ۱۰ گل خورده پرسپولیس در تمام رقابت‌ها، ۵ گل از طریق شروع مجدد به ثمر رسیده است؛ موضوعی که در این فصل تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین ضعف‌های ساختاری این تیم شده است.
نقاط ضعف واضح در برابر ضربات ایستگاهی
یکی از نکات نگران‌کننده‌تر این است که پرسپولیس بیش از مقدار امید گل (Expected Goals) خود از ضربات ایستگاهی گل خورده است. مجموع امید گل ایستگاهی حریفان پرسپولیس ۳.۸۵ بوده است، در حالی که این تیم ۱.۱۵ گل بیشتر از این میزان گل خورده است. به عبارتی دیگر، پرسپولیس در برابر ضربات ایستگاهی عملکرد ضعیفی داشته و این مسئله به نظر می‌رسد که به یک ضعف ساختاری تبدیل شده باشد. پرسپولیس در این فصل در ۱۷ بازی ۵ گل از ضربات شروع مجدد خورده، در حالی که در فصل گذشته در ۳۸ بازی تنها ۶ گل از این طریق دریافت کرده بود. این آمار به وضوح نشان‌دهنده افزایش آسیب‌پذیری تیم در برابر ضربات ایستگاهی است.
رکورد تلخ شروع مجدد و ادامه همین روند
پرسپولیس در این فصل در کنار تیم‌هایی چون هوادار، ملوان، شمس‌آذر، چادرملو و استقلال رکورددار گل‌های خورده از ضربات شروع مجدد است. این نقطه ضعف، اگر اصلاح نشود، می‌تواند به یکی از عوامل اصلی کاهش شانس موفقیت این تیم در ادامه فصل تبدیل شود. اگر پرسپولیس نتواند این ضعف ساختاری خود را اصلاح کند، باید منتظر مشکلات بیشتری در ادامه فصل باشد.
کنترل بازی؛ حلقه مفقوده در تیم گاریدو
«کنترل بازی» به معنای حفظ و گردش توپ به‌منظور تسلط بر جریان بازی است که تیم گاریدو به‌شدت در این زمینه ضعف دارد. بازیکنان نمی‌توانند با پاس‌های متوالی و حفظ مالکیت توپ (Ball Possession) ریتم بازی را در اختیار بگیرند. در نتیجه، تیم به‌راحتی تحت فشار حریف قرار می‌گیرد و بازی از دستشان خارج می‌شود. این ضعف باعث شده که تیم نتواند از طریق کنترل جریان بازی، مسابقه را به سمت دلخواه خود سوق دهد.
توازن تاکتیکی؛ یا دفاع محض، یا حمله بی‌برنامه
گاریدو در بالانس تاکتیکی (Tactical Balance) هم عملکرد قابل دفاعی ندارد. تیم او یا به‌طور کامل به لاک دفاعی فرو می‌رود یا به شکل بی‌برنامه‌ای حمله می‌کند. ناتوانی در ایجاد توازن بین دفاع و حمله باعث می‌شود تیم در طول بازی به‌طور مداوم در وضعیت ناپایداری قرار بگیرد. چنین شرایطی فرصت خوبی به حریف می‌دهد تا با استفاده از این خلأ، به تیم ضربه بزند.
بی‌برنامگی در فاز حمله؛ قفل در برابر دفاع فشرده
در فاز هجومی، نبود تاکتیک مشخص و طراحی مناسب برای حمله کاملاً مشهود است. تیم گاریدو در مواجهه با تیم‌هایی که دفاع فشرده و کم‌تحرکی دارند (Low Block)، عملاً ناتوان است. آن‌ها هیچ ایده‌ای برای نفوذ به خط دفاع حریف یا خلق موقعیت‌های باکیفیت ندارند. این ضعف در فاز ۳ (طراحی حمله) و فاز ۴ (نفوذ به محوطه جریمه و تمام‌کنندگی) نمایان می‌شود. گاریدو اغلب به ارسال‌های بلند و بی‌هدف (Long Balls) دل می‌بندد که به ندرت نتیجه‌بخش است.
رست دیفنس؛ کابوس انتقال منفی
رست دیفنس (Rest Defense) که به معنای آمادگی دفاعی تیم هنگام حمله است، در تیم گاریدو به شکل فاجعه‌باری عمل می‌کند. به محض اینکه تیم توپ را از دست می‌دهد، حریف فضای زیادی برای ضدحمله پیدا می‌کند. بازیکنان در هنگام انتقال منفی (Negative Transition) قادر به پوشش مناسب فضاهای پشت سر خود نیستند و همین موضوع باعث می‌شود حریف به‌راحتی به موقعیت‌های خطرناک دست یابد.
پوشش ناقص در دفاع؛ راه باز برای شوت‌زنی حریف
یکی دیگر از ضعف‌های بزرگ گاریدو، عدم پوشش مناسب زون پنج (Zone 5) است؛ یعنی منطقه‌ای که پشت محوطه جریمه تیم قرار دارد. این منطقه که برای شوت‌زنی بسیار حیاتی است، بارها و بارها توسط حریفان مورد استفاده قرار می‌گیرد. بازیکنان نمی‌توانند به‌خوبی این فضا را پوشش دهند و به همین دلیل، حریفان به‌راحتی شانس شوت‌زنی پیدا می‌کنند.
دفاع بی‌نظم؛ آشفتگی در ست‌پیس‌ها
ساختار دفاعی تیم در هنگام نداشتن مالکیت توپ (Out of Possession) به هیچ عنوان منظم نیست. تیم گاریدو در مقابله با حملات حریف به‌شدت آسیب‌پذیر است و گل‌های زیادی را از این ناحیه دریافت می‌کند. ضعف دفاعی در ضربات ایستگاهی (Set Pieces) نیز مزید بر علت شده و این تیم را به هدف آسانی برای حریفان تبدیل کرده است.
ضعف در آنالیز و تصمیم‌گیری حین بازی
یکی از ضعف‌های جدی گاریدو، ناتوانی در آنالیز حین بازی (In-Game Analysis) و اتخاذ تصمیمات درست برای تغییر جریان بازی است. نبود یک آنالیزور تخصصی در کادر فنی باعث شده تصمیم‌گیری‌های او غالباً اشتباه باشد. تعویض‌های نامناسب و جابه‌جایی‌های بی‌منطق پست بازیکنان در حین بازی، باعث سردرگمی بیشتر تیم می‌شود.
مدیریت روانی و ارتباط با بازیکنان؛ نقطه ضعف بزرگ
علاوه بر مشکلات فنی، گاریدو در مدیریت روحی و روانی تیم نیز دچار مشکل است. او نتوانسته ارتباط درستی با بازیکنان برقرار کند و این مسئله به کاهش روحیه تیمی منجر شده است. لجبازی‌های او و اصرار به بدنسازی سنگین، باعث شده بازیکنان به جای پیشرفت، دچار افت شوند. تنها بازیکنی که تحت هدایت او بهبود پیدا کرده، فرشاد فرجی است و سایر بازیکنان از نظر فنی افت محسوسی داشته‌اند.
 مربی که در برابر تاکتیک‌های ساده شکست می‌خورد
تجربه نشان داده که اگر مربی حریف از استانداردهای اولیه تاکتیکی برخوردار باشد، گاریدو در برابر او کاری از پیش نمی‌برد. شکست‌های تیم او مقابل تراکتور و استقلال خوزستان در لیگ برتر و ناکامی‌های آسیایی، همگی گواهی بر این مسئله است. گاریدو در هر چهار فاز بازی ضعف دارد؛ نه توانایی کنترل بازی با حفظ توپ را دارد، نه می‌تواند به‌درستی دفاع کند و ضدحمله بزند، و نه در انتقال‌ها موفق عمل می‌کند. این مربی در نهایت به‌جای منجی، به یک بحران تبدیل شده است.
اعتراضات هواداران، فشار بیشتر بر گاریدو
پس از شکست برابر نساجی، صدای اعتراض هواداران به گوش رسید و این امر شرایط را برای خوان‌کارلوس گاریدو دشوارتر کرد. این تیم که فصل را با نتایج امیدوارکننده شروع کرده بود، حالا با توجه به تغییرات زیاد در ترکیب و نتایج ضعیف، وارد بحران شده است. گاریدو برای حفظ موقعیت خود و آرام کردن اوضاع، باید هر چه زودتر عملکرد تیم را بهبود بخشد. دو بازی سخت پیش‌رو برابر ملوان و سپاهان می‌تواند آینده این سرمربی اسپانیایی را تعیین کند. موفقیت در این دیدارها می‌تواند هواداران را آرام کند، اما شکست در برابر این تیم‌ها ممکن است منجر به جدایی گاریدو از پرسپولیس شود
در نهایت، شاید بزرگ‌ترین مشکل پرسپولیس در این فصل، فقدان ذهنیت برنده و روحیه تیمی باشد. این کمبود، در کنار بدنسازی سنگین و لجبازی‌های تاکتیکی، مشکلات روانی و فنی فراوانی را به همراه داشته است. عملکرد ضعیف در تحلیل بازی و تصمیم‌گیری در لحظات حساس، نشان‌دهنده ضعف مدیریت فنی و عدم هم‌افزایی مناسب میان اعضای کادر فنی و بازیکنان است که این عوامل در کنار یکدیگر موجب نتایج ضعیف این تیم در این فصل شده است.