سینما هنوز زنده است

همدلی| ستاره قاسمی: مسعود کیمیایی، یکی از برجسته‌ترین نام‌ها در تاریخ سینمای ایران، با اکران فیلم «خائن‌کشی» در ۸۳ سالگی‌اش نشان داد همچنان در عرصه خلق آثار هنری حضور دارد. این فیلم که در جشنواره فیلم فجر ۱۴۰۰ رونمایی شد و پس از سه سال به سینماهای کشور رسید، همچنان مورد توجه قرار دارد. کیمیایی که از دهه‌ها پیش در سینمای ایران تأثیرگذار بوده، در «خائن‌کشی» با روایت داستانی حول نهضت ملی شدن صنعت نفت و وقایع سیاسی دهه ۳۰، به تاریخ معاصر ایران پرداخته است.
فیلم «خائن‌کشی» در ژانر جنایی و تاریخی ساخته شده و در جشنواره‌های بین‌المللی مانند جشنواره فیلم «روتردام» نیز نمایش داده شده است. این اثر که با حضور جمعی از بازیگران شناخته‌شده همچون مهران مدیری، امیر آقایی، سارا بهرامی، و پولاد کیمیایی ساخته شده، در جشنواره فجر ۱۴۰۰ موفق به کسب سیمرغ بلورین بهترین طراحی لباس شد و نامزد دریافت 6 جایزه دیگر نیز بود.بازگشت کیمیایی به سینما تنها محدود به فیلم‌هایش نمی‌شود. او کنار فعالیت‌های سینمایی‌اش، به‌تازگی نمایشگاه نقاشی خود را با عنوان «جسدهای جاندار» در گالری «ثالث» برگزار کرده است. این نمایشگاه نشان‌دهنده تنوع هنری اوست و جایی برای مخاطبان است تا بُعد دیگری از این هنرمند را ببینند. با وجود نقدهایی که به فیلم «خائن‌کشی» و حتی آثار نقاشی‌اش وارد شده، اما نمی‌توان از این حقیقت چشم‌پوشی کرد که کیمیایی در سنین بالا همچنان به خلق آثار هنری پرداخته و با این کار ثابت کرده هیچ‌گاه از مسیر خلاقیت و اثرگذاری فاصله نگرفته است.حتی اگر برخی از منتقدان، فیلم‌ها و نقاشی‌های کیمیایی را مورد نقد قرار دهند، به‌طور قطع باید اذعان کرد خلق آثار و استمرار حضور در سن ۸۳ سالگی، چه در سینما و چه در هنرهای تجسمی، برای هر هنرمندی قابل احترام است. در واقع، آنچه کیمیایی را خاص می‌کند، این است که او همواره به دنبال بیان ایده‌هایش و گسترش مرزهای خلاقیت در هر سن و سالی بوده و هیچ‌گاه از ترس نقد و افت کیفی آثارش، عزلت‌نشینی را بر حضور در صحنه ترجیح نداده است.
حضور ارزشمند 60 ساله در هنر
در حالی که برخی منتقدان ممکن است درباره کیفیت آثار اخیر کیمیایی صحبت کنند، اما باید اذعان کرد این هنرمند یکی از نمادهای سینمای ایران است که در دهه نهم زندگی‌اش همچنان در عرصه هنر فعال است. او نه تنها در زمینه سینما، بلکه در عرصه نقاشی نیز نشان داده هنر برای او بیشتر از حرفه بوده و هویتی است که هیچ‌گاه از آن دست نمی‌کشد. مسعود کیمیایی، به هر حال، همان مسعود کیمیایی است که با آثارش در تاریخ سینمای ایران جایگاهی ویژه دارد و هنوز هم برای خلق هنر در هر زمینه‌ای تلاش می‌کند.
ایستادگی برابر زمان
می‌شود گفت مسعود کیمیایی به نوعی نماد پایداری و ایستادگی برابر زمان است. با وجود تغییرات گسترده در سینمای ایران، این کارگردان که فیلم‌های ماندگاری همچون «قیصر»، «گوزن‌ها»، «اعتراض» و «محاکمه در خیابان» را در کارنامه دارد، همچنان به شکلی ویژه در حال نوآوری و خلق اثر است. فیلم‌ها و نقاشی‌های او بیش از آنکه به روند زمان وابسته باشند، به دغدغه‌ها و سؤالات اجتماعی، فرهنگی و تاریخی ایران پرداخته‌اند.فیلم‌های کیمیایی اغلب آثاری هستند که در دل‌شان مفاهیم عمیق‌تری از جامعه و انسان ایرانی نهفته است. «خائن‌کشی» هم از این قاعده مستثنی نیست. او در این فیلم با دستمایه قرار دادن تاریخی مهم و حوادث ملی شدن صنعت نفت، گذشته‌ای پر اهمیت و پربحث را به سینما می‌آورد. در این اثر، نه تنها به مسائل سیاسی پرداخته شده بلکه بررسی هویت ایرانی و آرمان‌های تاریخی آن نیز در دستور کار قرار دارد.
کیمیایی در عرصه نقاشی نیز نه تنها در پی بیان زیبایی‌شناسی خاص خود بوده، بلکه به نوعی در پی بازتاب هنری از دنیای درون و بیرون خود است. نمایشگاه «جسدهای جاندار» که تازه‌ترین اثر او در این حوزه است، یک بار دیگر ثابت می‌کند این هنرمند از ظرفیت‌های مختلف هنری برای بیان تفکرات خود بهره می‌برد. در دنیای نقاشی، مانند سینما، کیمیایی به دنبال روایت‌هایی است که با زبان تصاویر، عمق و پیچیدگی‌های روح انسان را کشف کنند.
با این همه، نقدهایی که به فیلم‌های اخیر و آثار نقاشی‌اش وارد می‌شود، طبیعی است. هر هنرمندی در طول مسیر خود با چالش‌های نقد و بررسی روبرو می‌شود. اما آنچه باید به آن توجه کرد، این است که مسعود کیمیایی با وجود این نقدها همچنان پرشور و با انرژی به خلق آثار خود ادامه می‌دهد. این اراده و پشتکار در دنیای هنر همیشه مورد تحسین قرار می‌گیرد.بازگشت کیمیایی به سینما در سن ۸۳ سالگی و حضورش در عرصه هنرهای تجسمی، درسی بزرگ برای نسل‌های جدید هنرمند است. او نشان می‌دهد هنر هیچ‌گاه به سن و سال محدود نمی‌شود و خلاقیت و اثرگذاری می‌تواند در هر لحظه از زندگی شکوفا شود. به همین دلیل، حتی اگر فیلم‌ها یا آثار نقاشی‌اش با انتقادات همراه باشند، باید به احترام و اهمیت کار کیمیایی در تاریخ هنر ایران توجه کرد.در نهایت، آنچه مسعود کیمیایی را از دیگران متمایز می‌کند، نه تنها کیفیت آثارش، بلکه روحیه استوار و بی‌پایان او در مسیر خلق است. در سینما و نقاشی، کیمیایی همچنان هنرمندی است که نه تنها با آثارش، بلکه با شخصیت خلاق خود به تاریخ هنر ایران اضافه کرده و به نسل‌های آینده یادآوری می‌کند که هیچ‌گاه از تلاش برای خلق اثر دست نکشند.