موسیقی در مسلخ کپی‌رایت!

همدلی| علی نامجو:خواننده کاربلد با لباس‌های مرسوم اعضای گروه موسیقی ایرانی روی صحنه آمد و تصنیفی خواند. در ادامه محسن کیایی مجری صداتو به این خواننده جوان گفت: بلدی با لهجه اصفهانی هم بخوانی؟ او هم به سمت نوازندگان گروه برگشت و بعد از یک بده بستانی به سبک ایما و اشاره شروع به خواندن کرد. شعر و موسیقی زیبای این تصنیف در کنار خوانش هنرمندانه خواننده جوان نه فقط حاضران در لوکیشن این برنامه شبکه نمایش خانگی که همه بینندگان فیلم ضبط شده آن را هم سر کیف آورد. از اجرای این تصنیف به بعد هم بود که مخاطبان نام برادران سعیدی را در فضای مجازی دست به دست کردند. حالا اما خبر رسیده که این دو در کنار عوامل دیگر اجرای تصنیف نگار منی از اجرای قطعه یادشده بدون کسب اجازه از آنان ناراحتند. هرچند ممکن است برخی مخاطبان از اعتراض صورت گرفته متعجب باشند و اجرای چنین اثری را به نفع عوامل تولیدکننده آن بدانند اما کپی رایت و قصه بی‌سرانجامش سال‌های سال است که موسیقی را به مسلخ می‌برد.اگر بهره‌گیری از یک اثر موسیقایی در یک برنامه پربیننده در دنیا باعث دیده شدن بیشتر عوامل تولیدکننده آن می‌شود، آیا این مجوز را به سازندگان برنامه‌های پرمخاطب در سراسر جهان می‌دهد که بدون پرداخت حق کپی رایت بتووانند از محتوای یک اثر هنری به رایگان استفاده کنند؟ خیر؛ چنین اتفاقی اگر در هر کجای جهان رخ می‌داد دادگاه قطعا سخت ترین برخورد را با متخلفان که نام دیگرشان سارقان آثار هنری است، انجام می‌داد.به همین خاطر هم گروه تولید تک‌آهنگ «نگاری منی» بدون ترس و گوشه گیری با انتشار متنی حق خودشان را از مرتکبان این تخلف فراگیر در ایران مطالبه و افشا کردند که عوامل برنامه موسیقایی «صداتو» بدون مجوز آنها از این قطعه در برنامه خود بهره برده‌اند.
گروه تولید تک‌آهنگ «نگاری منی» متشکل از سینا فرزادی‌پور آهنگساز و ترانه‌سرا، علی سعیدی و محمد سعیدی خوانندگان با انتشار متنی ضمن ارائه توضیحاتی مشروح، اعلام کردند که عوامل برنامه موسیقایی «صداتو» بدون مجوز آنها نسبت به ارائه این قطعه در برنامه خود اقدام کرده‌اند.
در متن ارسال‌شده از سوی عوامل تولید تک آهنگ «نگاری منی» به گروه هنر خبرگزاری مهر آمده است:
«قطعه‌ «نگاری‌ منی» تصنیفی به لهجه‌ اصفهانی است که سینا فرزادی‌پور ملودی و ترانه آن را در سال ۱۳۹۳ ساخته و برادران سعیدی نیز در سال ۱۳۹۷ آن را تهیه، خوانده و منتشر کرده‌اند.
این ترانه با صدای برادران سعیدی بارها در برنامه‌های مختلف صداوسیما و در پلتفرم‌های مختلف پخش و بازپخش شده و طی این سال‌ها بارها اجرا و شنیده شده است.
اما در دی‌ ماه ۱۴۰۲ عوامل اجرایی برنامه‌ «صداتو» طی تماسی با برادران سعیدی از آنها برای حضور در برنامه و مشخصا اجرای ترانه‌ «نگاری‌ منی» دعوت می‌کنند.
در این مسیر دست اندرکاران «صداتو» و برادران سعیدی بنا به دلایلی از جمله تفاوت سطح کاری با شرکت کنندگان آن برنامه، دعوت شدن تحت عنوان مهمان و تعیین دستمزد به توافق قطعی نرسیده و دیگر تماسی بین آن‌ها برقرار نمی‌شود.
از طرفی شرکت‌کننده‌ جوانی در برنامه‌ «صداتو» ثبت‌نام و شرکت می‌کند و از آنجایی که تصنیف «نگاری‌ منی» را فقط یک اصفهانی مسلط به لهجه‌ اصفهانی می‌تواند اجرا کند، یا شرکت کننده پیشنهاد اجرای «نگاری‌ منی» را می‌دهد و عوامل «صداتو» می‌پذیرند، یا دست اندرکاران «صداتو» پیشنهاد اجرای این ترانه را به شرکت‌کننده‌ جوان می‌دهند که در هر دو صورت تهیه‌کننده‌ محترم برنامه به چند وجه در این تصمیم مقصر و متخلف شناخته می‌شود.برنامه‌ «صداتو» هیچ مجوز و اجازه‌ کتبی یا شفاهی برای اجرای این ترانه چه از سوی خوانندگان این اثر، چه از سوی تهیه کننده‌ آن قطعه، چه از سوی آهنگساز و ترانه‌سرای این ترانه برای پخش در این برنامه نداشته و این نقض حقوق مولف به حساب می‌آید.برنامه‌ «صداتو» ضمن پخش بی اجازه‌ ترانه «نگاری ‌منی»، هیچ اشاره‌ای (حتی ضمنی) به شناسنامه‌ اثر اعم از آهنگساز، ایده‌پرداز، ترانه‌سرا و خواننده‌ اصلی اثر نداشته و گویا شرکت کننده‌ جوان اولین هنرمندی است که این ترانه را اجرا می‌کند؛ کما اینکه نوع چینش و طراحی این بخش هم به شکلی است که شرکت کننده‌ جوان را خواننده‌ اصلی اثر معرفی می‌کند. گو این که تمام عوامل و دست اندرکاران برنامه‌ «صداتو» اعم از تهیه کننده، کارگردان، مجری، کارشناسان برنامه و عوامل هماهنگی برنامه، همه قبلا از شناسنامه‌ اثر مطلع و صاحب اثر و خوانندگان اثر را از پیش می‌شناخته‌اند. کما این که در صورت ناشناخته بودن مجریان یک اثر نیز در دنیای ارتباطات گسترده‌ امروز، یک جستجوی ساده شما را با جزییات یک اثر آشنا و آگاه خواهد کرد.
برنامه‌ «صداتو» هیچ هزینه‌ای بابت استفاده به مطلوب این اثر پرداخت نکرده و قصدی هم در این مورد نداشته است. حتی به نظر می‌آید از موقعیت شرکت‌کننده‌ای جوان استفاده کرده تا به مقصود خود (ارائه‌ ترانه نگاری ‌منی) به طور رایگان برسد که گویا رسیده است؛ البته تصمیم‌گیری که در این مورد، برنامه چه جریمه‌ای باید بپردازد، بر عهده‌ مجموعه ساترا است که آینده این مورد را نیز مشخص خواهد کرد.
برنامه‌ «صداتو» با ادعای فرهنگی بودن، اولین اصل فرهنگ‌سازی را زیر پا گذاشته و گویا به شرکت‌کنندگان جوانش آموزش می‌دهد هر وقت، هر جا و هرطور که دلشان خواست، می‌توانند هر اثر موسیقایی را اجرا کنند؛ بی‌آن که برای حقوق مادی و معنوی خالق یا خالقین آن اثر حریم و حرمت و حقوقی قائل باشند.
متاسفانه گروه تولید برنامه چنین رویه‌ای را بین بینندگان خود ترویج می‌دهد که مولف، آهنگساز، سرمایه‌گذار و خالق یک اثر دارای کمترین درصد توجه و حقوقی است که مخاطب می‌تواند برای او قائل باشد.
برنامه سازان «صداتو» در حالی با آگاهی نسبت به حقوق مولفین و مصنفین در حقوق رسانه و ساترا، در برنامه‌ای پر بیننده دست به چنین عملکرد غیرمنصفانه و خارج از چارچوب‌های اخلاقی می‌زنند که صنف هنرمندان نیز سکوت اختیار می‌کند.در هر صورت ما چنین بی‌عدالتی را برنمی‌تابیم و نسبت به این بداخلاقی تا هر زمان و هر کجا که لازم باشد، پیش خواهیم رفت و امیدواریم هنرمندان این عرصه پس از سال‌ها ناانگاشته شدن، نسبت به کسب تمام و کمال حقوق مولف و کسب کپی‌رایت، ما را حمایت کنند.
ما صدای هنرمندانی هستیم که یک رسانه بی کسب اجازه و در نظر گرفتن حق آن‌ها به عنوان خالق و مولف اثر هنری، از آثارشان استفاده کرده و می‌کند.ما در این مورد سعی داریم نسبت به پیگیری قوانین مربوط به حقوق مولفین و مصنفیین و کپی رایت تا آنجا که قوانین اجازه می دهند، فعالیت هایی را انجام دهیم. ما تلاش می کنیم تا نقض کنندگان را برای اصلاح برنامه‌ها و تصمیم‌گیری‌هایشان آگاه کنیم تا برنامه سازان همه‌ نهادها از نتایج این بداخلاقی ها و بی قانونی ها مطلع شوند. لذا از جامعه‌ هنرمندان درخواست داریم با حمایت‌های خود در صفحات مجازی خود از این جریان، صدای ما را بلندتر و رساتر به مجریان قانون برسانند و حامی اجتماعی جامعه‌ هنری ایران عزیز باشند؛ یک دست صدا ندارد ...» روزنامه آماده دریافت پاسخ و واکنش رسمی عوامل تولید برنامه «صداتو» درباره این موضوع است.