”پرستاران” و حقی که نادیده گرفته می‌شود

همدلی|  گروه اجتماعی: رئیس سازمان بهزیستی در حالی عنوان کرده که اکنون ۱۴۸ هزار خانواده پشت نوبت دریافت حق پرستاری در کل کشور هستند که این رقم برای آنها تنها 2 میلیون تومان در نظر گرفته شده است.
در شرایطی که سازمان بهزیستی از تعیین 2 میلیونی حق پرستاری به عنوان یکی از دستاوردهای خود یاد می‌کند و در حالیکه معلولان معتقدند این رقم اصلا با تورم متناسب نیست، با این وجود هنوز، مستمری‌های حق پرستاری معلولان و کمک هزینه لوازم بهداشتی ویژه معلولان شدید و خیلی شدید واریز نشده است.
حق پرستاری به منظور کمک به بهبود سلامت فرد دارای معلولیت شدید و خیلی شدید، بسترگرا و ضایعه نخاعی سینه‌ای، کمری و گردنی به او یا سرپرست، همسر یا قیمش پرداخت‌ می‌شود.
مشخصات حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر دارای معلولیت از جمله ۳۳ هزار فرد دارای ضایعه نخاعی در بانک اطلاعاتی کمیسیون پزشکی بهزیستی ثبت شده‌ که سه درصد آنها دارای معلولیت شدید و خیلی شدید هستند. براساس گزارش ایرنا، نکته تاسف بار اینجاست که سالانه ۲۵۰۰ نفر دارای ضایعه نخاعی به این لیست اضافه می‌شوند.
حق پرستاری جانبازان در ابتدای هر سال و برمبنای حداقل حقوق و دستمزد تعیین و پرداخت می‌شود، اما حق پرستاری معلولان بدون لحاظ حداقل حقوق و دستمزد و چند ماه پس از آغاز سال جدید تعیین و پرداخت می‌شود. در دو سال اخیر، مابه‌التفاوت آن به سال‌های بعد منتقل شده است. این موضوع مشکلات زیادی را برای معلولان و خانواده‌هایشان ایجاد می‌کند.
جانبازان در سال جدید و مطابق با حقوق قانون کار و درصد جانبازی، حق پرستاری دریافت می‌کنند. در جدول اعلامی، کف مبلغ پرداختی به جانبازان، از ۳ میلیون و ۵۹۱ هزار تومان تا جانبازان با شدت معلولیت خیلی شدید مبلغ ۲۱ میلیون و ۵۴۶ هزار تومان تعیین شده است.
در حالی که جانبازان بر اساس شاخص‌های معین و دستورالعمل، حق پرستاری نسبتا مناسبی دریافت می‌کنند، سازمان‌ بهزیستی چنین الگو و شاخص و دستورالعمل درستی را ملاک و معیار خود قرار نمی‌دهد و از همین رو حقوق افراد دارای معلولیت تضییع می‌گردد.
حق پرستاری معلولان تنها ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان و معادل یک دهم حق پرستاری جانبازان است؛ در صورتی که نیازها و هزینه‌های هر دو گروه یکسان می‌باشد. حق پرستاری در جانبازان متناسب با شدت معلولیت و حتی به اعضای خانواده آنها نیز پرداخت می‌شود. اما حق پرستاری در معلولان فقط به معلولیت شدید و خیلی شدید تعلق می‌گیرد و معلولان متوسط و خفیف  و همچنین معلولیت بینایی و شنوایی از حق پرستاری محروم هستند و حدود ۲۰۰ هزار نفر از معلولان واجد شرایط نیز پشت نوبت حق پرستاری قرار دارند.
پیگیری‌های متعدد فعالان حقوق معلولان در سراسر کشور پیرامون چرایی عدم واریز مرحله دوم مستمری حق پرستاری و کمک هزینه لوازم بهداشتی معلولان شدید و خیلی شدید کل کشور با پاسخ معاون مدیرکل خزانه‌داری همراه شد.
این مقام مسئول با تایید تاخیر در پرداخت وجوه مذکور اعلام کرد: کمبود نقدینگی در خزانه‌داری کل کشور، دلیل این امر بوده است.
وی با اشاره به پیگیری‌های در حال انجام برای رفع این مشکل، اطمینان داد که بودجه بهزیستی نهایتا ظرف دو سه روز آینده به حساب این سازمان واریز خواهد شد.
همانطور که گفته شد این مساله باعث شده تا بسیاری از فعالان این حوزه به شرایط موجود اعتراض کنند. یک فعال حقوق معلولان در این زمینه می‌گوید: در حال حاضر حق پرستاری ما دو میلیون و صد هزار تومان است در حالیکه اگر به دفتر خدماتی پرستاری زنگ بزنیم برای نگهداری و مراقبت از یک معلول کمتر از ۲۵ تا ۳۰ میلیون تومان نمی‌گیرند.
بهروز مروتی بیان می‌کند: سقف این رقم برای جانبازان که در فروردین ماه تصویب شده براساس شدت معلولیت، از سه و نیم میلیون تومان شروع می‌شود و نهایت آن ۲۱ میلیون و پانصد هزار تومان است. این برای معلولان، اما فقط به معلولان شدید و خیلی شدید تعلق می‌گیرد و رقم آن بسیار ناچیز است.
این فعال حقوق معلولان ادامه می‌دهد: درخواست ما این است که با در نظر گرفتن مولفه‌هایی مثل حداقل حقوق و تورم افزایش صورت بگیرد. اینکه برای امسال چقدر حق پرستاری لحاظ شود، مشخص نیست، اما روال در سال‌های گذشته اینگونه بوده که مبلغی را اضافه می‌کردند و می‌گفتند افزایش مطابق تورم انجام شده است. برای سال گذشته ۴۰درصد مبلغ را اضافه کردند، در حالیکه که تورم برای سال گذشته بیش از ۵۰درصد بود.
مروتی تأکید کرد: این رقم به هیچ عنوان جوابگوی مراقبت و نگهداری از معلولان نیست و بسیار ناچیز است؛ ضمن اینکه ۱۵۰هزار نفر هم در نوبتِ دریافتِ حق پرستاری هستند. باید گامی اساسی برای این حقوقِ معلولان برداشت تا کسانی که نیاز به مراقبت و نگهداری دارند بتوانند از آن استفاده کنند.
این فعال حقوق معلولان همچنین به نامه‌ی کمپین معلولان به سازمان برنامه و بودجه اشاره می‌کند. در بخش‌هایی از این نامه آمده: «ماده ۷ قانون حمایت از حقوق معلولان، وظیفه‌ی پرداخت کمک هزینه حق پرستاری به معلولان شدید و خیلی شدید را به عهده‌ی سازمان بهزیستی کشور گذاشته است. متأسفانه، مبلغ دو میلیون و صد هزار تومان کمک هزینه حق پرستاری که بهزیستی در حال حاضر به معلولان واجد شرایط پرداخت می‌کند، به هیچ وجه با هزینه‌های واقعی نگهداری و مراقبت از یک فرد معلول تناسب ندارد. این مبلغ تنها هزینه مربوط به پرستاری ۳ الی ۴ روز را پوشش می‌دهد که قابل استعلام از مراکز خدمات پرستاری است.»
در بخش دیگر این نامه بیان شده: «شایان ذکر است که علاوه بر پایین بودن این مبلغ، در حال حاضر حدود ۱۵۰ هزار نفر واجد شرایط، پشت نوبت دریافت همین مبلغ مختصر قرار دارند. این موضوع، فشار اقتصادی زیادی را به خانواده‌های معلولان، به خصوص اقشار کم‌درآمد، تحمیل کرده و علاوه بر تهدید جانی افراد دارای معلولیت، زندگی آن‌ها را نیز با مشکلات عدیده‌ای روبرو ساخته است؛ لذا ضروری است ساز و کار مناسبی برای به‌روزرسانی دوره‌ای و پرداخت این کمک هزینه به معلولان پشت‌نوبتی و متناسب‌سازی آن با شرایط اقتصادی و هزینه‌های زندگی ایجاد شود تا از تکرار مشکلات کنونی در آینده جلوگیری به عمل آید.»
در پایان این نامه نیز به موارد مورد مطالبه‌ی معلولان در رابطه با حق پرستاری اشاره شده است: «افراد پشت‌نوبتی تعیین تکلیف شده و در چرخه حمایت قرار گیرند؛ میزان کمک هزینه حق پرستاری معلولان با لحاظ و در نظر گرفتن ۳ مولفه اثرگذار بر این موضوع یعنی «نرخ تورم»، «نرخ حداقل حقوق و دستمزد» و «نرخ خدمات پرستاری در منزل» مورد توجه قرار گیرد؛ «تعیین تعرفه حق پرستاری معلولان» و پرداخت تعرفه‌های جدید با لحاظ مابه‌التفاوت ماه/ماه‌های قبل هر چه سریع‌تر صورت پذیرد تاعدم پرداخت مابه‌التفاوت‌ها همچون سال گذشته باعث تضییع حقوق محروم‌ترین و مستضعف‌ترین قشر جامعه نگردد.»
بدین ترتیب گرچه سازمان بهزیستی در ظاهر به دنبال اختصاص و افزایش حق پرستاری به افراد نیازمند است اما گویا سیاستگذاران نظام رفاهی و مالی آنگونه که باید به این حق توجه نداشته و ندارد.