رقابت روح حاکم بر انتخابات
نادر اسدی( پژوهشگر و مدرس دانشگاه) رقابت روح حاکم بر انتخابات است. روشن است اگر روزی جان و روح دمیده شده به کالبد انتخابات از پیکرهاش جدا شود، به قطعِ یقین جامعه از برکات بیمنتهایی این ابزار گزینشیِ مردسالارانه محروم خواهد شد. چراکه «رقابت» تنها وسیلهی راهگشا برای تشویق و ترغیب رأی دهندگان در مرحلهی پیش از انتخابات است. البته سازوکار «رقابت» تنها به معنای تشویق مردم برای حذف و برکنار کردن رقیبان از عرصهی مبارزات انتخاباتی محسوب نمیشود، بلکه مهمتر از آن، کشاندن هواداران به پای صندوقهای رأی و پدید آوردن شرایط مناسب برای سنجش رضایتمندی ملت از نظام سیاسی حاکم و اظهار نظر مردم پیرامون آن نیز تلقی میشود.
پس، لازمه جاودانه ماندن نهادِ با ارزش انتخابات در باورهای ملتی که با رضایت قلبی و اعتقادات درونی خود به حکومت حق و عدلِ قرآن جواب «آری» دادند، فراهم آوردن شرایطی مناسب برای حضور پُرحرارت و «مشارکت عامهی مردم» در پای صندوقهای رأی از راه ایجاد «رقابت» انتخاباتی است و این همان چیزی است که قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز (در ذیل بند 8 اصل سوم) بر آن صِحه گذاشته است. علاوه بر حکم صریح قانونگذار اساسی در این ارتباط، این مهم در مطالبات و منویات پُرتکرار رهبر معظم انقلاب در هفتهها و روزهای اخیر با عبارات صریح و روشنی همچون «ضرورت مشارکت حداکثری و عمومی در انتخابات»، «مشارکت قوی و پرشور»، «رقابت واقعی جناحها و دیدگاههای مختلف» و یا «باز بودن میدان در مسابقهی بزرگ انتخابات» نیز تجلّی یافته است.البته ملت ایران خاطره به یاد ماندنی شرکت در همهپرسی روزهای دهم و یازدهم فروردینماه سال 1358 را همچنان از یاد نبردهاند. مردم ایران در آن ایام با نصاب اعجابانگیز 2/98 درصدی خود به «حکومت جمهوری اسلامی» رأی آری دادند و حماسهی شگفتانگیز و بینظیری را در کارنامه انتخاباتیشان به ثبت رساندهاند.
بنابراین، از مطالب مذکور میتوان نتیجه گرفت که راه حلِ دمیده شدنِ روحی تازه بر کالبد انتخابات، اهتمام بیش از پیش بر اصل «رقابت» در مسابقهی بزرگ انتخاباتی است. پس، بدون تردید، شاهکلید ترغیب و تشویق مردم جهت حضور مشتاقانه در پای صندوقهای رأی، به راه انداختن رقابتهای سالم انتخاباتی و فراهم آوردن فرصت رقابت و سبقت به تمامی اندیشه-های سیاسی، حزبی و جناحی در این کاروزار مردم سالارانه است که در طول انقلاب التزام عملی و پایبندی خود را به قانون اساسی و نظام جمهوری اسلامی ایران به اثبات رساندهاند.
اما اجرای «حق تعیین سرنوشت سیاسی» که انتخابات مصادق بارز این حق بوده و به گواه قانون اساسی، «حق خدادادی، الهی» و سلب ناپذیر است، چگونه ممکن خواهد بود؟
پاسخ ما به این سوال نیز باز همان مشارکت حداکثری از طریق ایجاد «رقابت» سالم بین گروه-ها و دیدگاههای مختلف جناحی و سیاسی است که در گسترهی نظام جمهوری اسلامی ایران در صدد ربودن گوی سبقت از رقیبان خود در تصدی کرسیهای نمایندگی در قوای حاکم بر نظام جمهوری اسلامی ایران هستند.
اما دلیل تمرکز بر دانشواژهی رقابت بهمثابه روح حاکم بر انتخابات، تاکید مضاعف اصل ششم قانون اساسی ما بر ادارهی امور کشور در جمهوری اسلامی ایران با اتکاء بر آراء عمومی و از راه انتخابات است و بر همین اساس نیز گزینش رهبران سیاسی در حکومت جمهوری اسلامی ایران چه بهصورت مستقیم (نمایندگان مجلس، ریاست جمهوری) یا غیر مستقیم (مقام رهبری) از طریق انتخابات انجام میشود فلذا، وجود رقابت سالم و واقعی در انتخابات زمینه را برای تعمیق و تعالی مردم سالاری اسلامی در نظام جمهوری اسلامی ایران قوت خواهد بخشید.
اما شورای نگهبان که رسالت پاسداری از قانون اساسی نیز بر دوش او گذاشته شده است و به طریق اولی وظیفهی صیانت از «حق تعیین سرنوشت سیاسی مردم بهمثابه حقی الهی و خدادادی» را نیز عهدهدار است میتواند با ایجاد گشایش در میدان مسابقهی انتخاباتی در رقابتی کردن انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز ایفای نقش نموده و در مسیر عملی شدن «مشارکت حداکثری» و «رقابتیِ» انتخابات گام موثری را بردارد و با ایجاد رقابتی فراگیر و سالم بین کاندیداهای انتخاباتی و فراهم آوردن فرصتهای برابر بین رقبای انتخاباتی، زمینه را برای مشارکت همگانی و حداکثری مردم مهیا کرده و شاخصهی «رقابت بهمثابه روح حاکم بر انتخابات» را احیا کند.