2451
جهت اشتراک در روزنامه همدلی ایمیل خود را ثبت فرمائید
همدلی از طرحهای ناموفق ساماندهی موتورسواران گزارش می‌دهد
موتورسواران نظم‌ناپذیر
همدلی| سرهنگ فیروز کشیر، معاون آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راهور تهران در حالی اعلام کرده که نیمی از قربانیان تصادفات پایتخت را موتورسواران تشکیل می‌دهند که براساس آمار منتشر شده ۳۰ درصد مجموع تصادفات سالانه کل کشور نیز مربوط به موتورسیکلت‌هاست . به بیانی از حدود ۱۷هزار نفر کشته و بالای ۳۰۰ هزار نفر نیزسالیانه براثر تصادفات رانندگی مصدوم می‌شوند که از این میزان، حدود ۳۰ درصد تصادفات مربوط به موتورسیکت‌ها است. از منظری دیگر، در حوادث رانندگی روزانه یک موتورسوار جان خود را از دست می‌دهد.
این در حالی است که برنامه‌ها و سیاستگذاری‌ها هنوز به سرانجامی نرسیده و خیابان‌ها و بزرگراه‌های پایتخت برای موتورسیکلت سواران نامناسب است؛ مضاف بر این، نابلدی برخی و سرعت و ویراژ دادن برخی دیگر از آنان جان خودشان و سایرین را به خطر می‌اندازد.
فقط 50درصد
سهم فوتی‌‌های پایتخت نشین موتور سوار بسیار بالاتر از سایر نقاط است کمااینکه سرهنگ رابعه جوانبخت درباره علت تصادفات رخ داده برای موتورسیکلت سواران گفته است: بررسی آمار مرگ موتورسیکلت سواران در نیمه اول سال‌جاری در معابر پایتخت نشان می‌دهد که ۵۰ درصد از تصادفات فوتی شهر تهران متاسفانه به موتورسیکلت سواران اختصاص دارد که عدد بالایی است.اگر بخواهیم به صورت دقیق‌تر این تصادفات را بررسی کنیم، می‌بینیم که ۴۴ درصد از این تصادفات به عدم توانایی در کنترل وسیله نقلیه مربوط است و ۲۱ درصد از علت تصادفات عدم توجه به جلو از سوی راکبین موتورسیکلت هاست.همچنین به گفته وی علت سوم تصادفات موتورسواران به تغییر مسیرهای ناگهانی اختصاص دارد. رئیس اداره تصادفات پلیس راهور تهران بزرگ حرکت خلاف جهت را از دیگر عوامل بروز حادثه توسط راکبان موتورها دانسته و می‌گوید: سهم این تخلف در حوادث هفت درصد است که توسط برخی راکبین موتورسیکلت انجام می‌شود.
وی همچنین با بیان اینکه ۵۱ درصد از تصادفات فوتی موتورسواران تهرانی در بزرگراه‌ها رخ داده است، گفت: بررسی محور‌هایی که موتورسواران بیشترین تصادفات را در آنها انجام داده‌اند نشان می‌دهد که ۵۱ درصد از تصادفاتی که متوفیان آن موتورسوار بوده‌اند، در بزرگراه‌های شهر تهران اتفاق افتاده و ۴۹ درصد دیگر در سایر معابر بوده است. این تصادفات درحالی اتفاق می‌افتد که اصلا و اصولا موتورسواران نباید در این معابر تردد کنند.
بیش از ۲۰۰ فوتی موتور سواردر سال
سرهنگ محمد رازقی معاون اسبق عملیات پلیس راهور تهران بزرگ نیز با تایید آمار ۵۰ درصدی موتور سواران فوت شده در پایتخت در گفت و گو با «همدلی » با اشاره به اینکه حجم انبوهی از موتورها در شهر تردد دارند، می‌گوید: «موتورسواران جزو کاربران ترافیکی هستند. همان طور که معابر باید برای خودروها و عابران پیاده طراحی و مناسب‌سازی شوند، این دسته هم باید به رسمیت شناخته شوند و طرحهای مناسب‌سازی و برنامه‌های مدونی در این حوزه وجود داشته باشد. در کنار بحث برخورد با تخلفات و اعمال قانون، باید مسیرهای تردد موتورسواران افزایش پیدا کند یا اینکه مناسب‌سازی شود.»
وی با ذکر اینکه آسفالت‌های نامناسب می‌تواند واژگونی موتورسواران را به دنبال داشته باشد تصریح می‌کند: مناسب بودن آسفالت و همسطح بودن معابر می‌تواند جنبه پیشگیری داشته باشد. در جا‌هایی هم که حجم تردد موتورسیکلت بالاست، اگر مسیرها مجزا باشد، تفکیک حرکت موتور از سایر وسایل ایمنی ترافیکی و انضباط بخشی را به دنبال دارد؛ به این ترتیب از حرکات مارپیچ موتورسواران بین خودروهای دیگر و تغییر مسیردادن‌های ناگهانی و ترمز‌های ناگهانی رانندگان جلوگیری می‌شود.»
به اعتقاد رازقی، سهم موتورسیکلت‌ها را می‌توان از دو جنبه بررسی کرد. رزاقی در این خصوص می‌گوید: این دو جنبه شامل نقش آنها در ترافیک و تصادف‌‌های منجر به فوت شهروندان است. وی در تشریح هر یک از این دو علت می‌گوید: اولا موتور سواران با ایجاد بی انضباطی ترافیکی باعث گره خوردن ترافیک شهر می‌شوند. یعنی با تردد در همه جا – از معابر گرفته تا رد کردن چراغ قرمز‌ها و… و اینکه به هیچ قانونی پایبند نیستند ترافیک و نظم آن را به هم می‌ریزند.این بی نظمی را شما در مناطق مرکزی شهر مانند مولوی و بازار و …. به خوبی می‌توانید مشاهده کنید.
این کارشناس راهنمایی و رانندگی در مورد جنبه دوم این ماجرا نیز می‌گوید: همانطور که سرهنگ جوانبخت نیز اعلام کرده اند، حدود نیمی از ۵۵۰ فوتی ناشی از تصادف‌‌های تهران در سال، مربوط به موتور سواران است که حقیقتا رقم بالایی است. بنابراین تا وقتیکه فکری اساسی برای ساماندهی موتورسوارها نشود، نه می‌توان به حل مشکل ترافیک چندان امیدوار بود و نه کاهش آمار فوتی‌‌های ناشی از تصادف ها. اما چرا با وجود تمامی اظهار نظر‌هایی که طی چند سال اخیر در مورد ساماندهی موتورسواران شده هنوز چندان توفیقی در این زمینه حاصل نشده است؟ سوالی که رزاقی در پاسخ به آن می‌گوید: دلیل آن واضح است! چون ساماندهی موتور سواران موضوعی بین دستگاهی است. وی تاکید می‌کند: این بدان معناست که هم شهرداری در آن درگیر است و هم بیمه و هم بسیاری دیگر از نهادها. اما متاسفانه در سالهای گذشته هیچ کدام این نهادها به وظایف خود عمل نکرده اند. در عوض طی سالهای اخیر و بخصوص دو سال اخیر، دو شرکت بزرگ عمده تولید موتورسیکلت با انواع تبلیغات با هم در حال رقابت برای فروش موتورهای خود هستند. جالب اینجاست که اساس تبلیغات آنها نیز سرعت و شتاب موتورهاست. حتی می‌گویند کلاه ایمنی هم هدیه می‌دهند! یعنی جوانان را تشویق می‌کنند موتورهای پرشتابی را بخرند و با سرعت بالا در سطح شهر حرکت کنند و دچار حادثه شوند. درحالیکه اگر مانند شرایطی که برای خرید خودرو می‌گذارند، خریدار هم مکلف به داشتن بیمه و بخصوص گواهینامه باشد بسیاری از این نابسامانی‌ها برطرف خواهد شد. ولی تا آن زمان نمی‌توان چندان به ساماندهی موتورها دلخوش بود!
از پیاده رو تا خیابان
سرهنگ مصطفی زینی وند، رئیس اداره مهندسی ترافیک پلیس راهور تهران بزرگ، در این باره با بیان اینکه حجم انبوهی از موتورها در شهر تردد دارند، توضیح می‌دهد: «موتورسواران جزو کاربران ترافیکی هستند. همان طور که معابر باید برای خودروها و عابران پیاده طراحی و مناسب‌سازی شوند، این دسته هم باید به رسمیت شناخته شوند و طرحهای مناسب‌سازی و برنامه‌های مدونی در این حوزه وجود داشته باشد. در کنار بحث برخورد با تخلفات و اعمال قانون، باید مسیرهای تردد موتورسواران افزایش پیدا کند یا اینکه مناسب‌سازی شود.»
وی یکی از چالش‌‌های این عرصه ا ورود موتورها به پیاده روها بخصوص در مناطق شلوغ می‌داند و می‌گوید:این اتفاق در واقع زیرپا گذاشتن رعایت حقوق شهروندی است. او می‌گوید: «این محدوده‌ها شناسایی شده‌اند و فضاها را با نصب تابلو و علائم مشخص کرده‌ایم؛ بدین شکل که خط کشی‌های منظم در آن مناطق انجام شده تا موتورسواران در آن محل‌ها بتوانند به راحتی پارک کنند. از سوی دیگر هم پیاده روها را با موانع محدود‌سازی می‌کنیم تا عابران نیز با خیال راحت تردد کنند.»
ساخت پل موتوررو
این در حالی است که هم اینک نیزمحل‌‌هایی مانند بزرگراه‌ها بخصوص بزرگراه‌‌هایی که در دو طرفشان مناطق مسکونی وجود دارد و حرکت خلاف موتورسیکلت‌ها عاملی برای تصادفات به شمار می‌رود، راه‌حلی وجود دارد که در حال حاضر هم در تهران اجرا شده است: پل‌های موتوررو. زینی وند دراین باره می‌گوید: «پل‌های موتوررو ویژه موتورسواران، این مشکل را تا حد امکان کم کرده است. با توجه به تقاضای تردد دوطرفه موتورسواران و دسترسی به جهات مخالف یا حرکت در عرض خیابان‌ها، پل‌های موتوررو طراحی شدند که شبیه پل‌های عابر پیاده هستند و به جای پلکان، رمپ دارند و موتورسیکلت‌ها می‌توانند از روی آنها تردد داشته باشند.
دیدگاه اشتباه
رئیس اداره مهندسی ترافیک پلیس راهور تهران بزرگ همچنین با اشاره به اینکه یکی از دلایل بالا بودن آمار تصادفات موتورسیکلت‌ها، نگاه اشتباهی است که شهروندان به این وسیله نقلیه دارند تصریح می‌کند: مثلا خیلی‌ها تصور می‌کنند موتورسیکلت وسیله‌ای است که به راحتی می‌توانند با آن خلاف جهت حرکت یا از چراغ قرمز و هر محل غیرمجازی تردد کنند. علاوه بر اصلاح زیرساخت‌ها و بحث جریمه‌ها، در مقوله فرهنگسازی هم باید بیش از پیش کار شود.
طرح پلیس
همانطور که گفته شد این موضوع به قدری حاد شده که طی چند سال اخیر بارها اعلام شده که قرار است با اجرای طرح هایی، موتورسواران ساماندهی شوند. سردار حسین رحیمی، فرمانده اسبق انتظامی پایتخت سال گذشته در جمع خبرنگاران از اجرای طرح انضباط بخشی تردد موتورسیکلت سواران خبر داد و اظهار داشت: در این طرح که از روز شنبه سی ام بهمن ماه اجرا خواهد شد به جد با تخلفات موتورسیکلت سواران برخورد خواهد شد.وی با بیان اینکه موتورسیکلت‌های متخلف در ۱۰۰ ایستگاه به صورت ساعتی توقیف می‌شوند تصریح کرد: عبور از چراغ قرمز، حرکات مخاطره آمیز، حرکت در جهت خلاف مسیر عبور، عبور از پیاده رو، عبور از خط ویژه، تخلفات پلاک شامل پلاک مخدوش، پوشش پلاک و فاقد پلاک، حمل بارهای نامتعارف، رانندگی بانوان و فاقدین گواهی نامه، موتورسیکلت سواران فاقد مدرک شامل کارت موتور بیمه نامه و گواهی نامه، ایجاد آلودگی صوتی و صداهای ناهنجار از جمله این تخلفات است.
جالب اینجاست که در چنین شرایطی پلیس از طرح صدور یک روزه گواهینامه موتور سیکلت در بسیاری از استان‌‌های کشور رونمایی کرده که براساس آن، متقاضیان با پشت سر گذاشتن دوره‌‌های یک روزه می‌توانند گواهینامه خود را دریافت کنند.
طرحی که به اعتقاد برخی از کارشناسان می‌تواند چراغ سبزی برای رشد «بی قانون»های موتورسوران باشد. موتور سوارانی که حالا به راحتی می‌توانند گواهینامه بگیرند و بدون نگرانی از برخورد ماموران، در خیابان‌ها ویراژ دهند.
موتورسواران بازاری
اوج این بی قانونی‌‌های موتورسوران شاید در بازار و مرکز شهر باشد. زینب عبادی معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار منطقه ۱۲ در این باره می‌گوید: «پیاده راه متعلق به عابران پیاده است و براساس قانون تردد و توقف هر وسیله نقلیه از جمله موتورسیکلت در این معبر‌ها ممنوع است. در راستای عمل به این قانون طرح جمع آوری موتورهای متوقف در معابر پیاده راهی عملیاتی شد و قطعا این طرح تداوم و استمرار خواهد داشت.»
او با بیان این که روزانه ۱۰۰ تا ۱۵۰ دستگاه موتورسیکلت از مسیرهای پیاده راهی محدوده بازار تهران جمع آوری و به پارکینگ منتقل می‌شوند، تاکید کرد: «برای محدود کردن و انضباط بخشی به تردد موتورسیکلت‌ها در محدوده بازار، برنامه هوشمند سازی گیت‌ها ورودی را در دستور کار داریم که عملیاتی شدن آن نیاز به بستر سازی نرم افزاری و سخت افزاری دارد. البته موضوعات نرم افزاری تا حدودی ن‌هایی شده و به زودی مسائل مربوط به سخت افزار را هم پیگیری می‌کنیم و امیدواریم تا پایان سال شاهد اجرای این طرح باشیم.»آخرین اظهار نظر در این مورد سخنان سردار محمدحسین حمیدی، رئیس پلیس پیشین راهور پایتخت درباره آخرین وضعیت ساماندهی موتورسواران تهران است که گفته بود: تا پایان سال گذشته در قالب ساماندهی موتورسیکلت‌سواران و انضباط‌بخشی به تردد آنها، طرحهای متفاوتی انجام شده است که یکی از آنها طرح موتوریار بود که در این طرح، نزدیک به ۳۰۰ هزار موتورسوار متخلف که قاعدتا باید موتورسیکلت آنها به پارکینگ منتقل می‌شد، با توجه به همکاری‌‌هایی که با پلیس انجام دادند، آموزش دیدند و به پارکینگ منتقل نشدند.با این حال به نظر می‌رسد در دوره مدیریت جدید ریاست راهور تهران هنوز طرحی برای ساماندهی راکبان موتورها وجود ندارد. گرچه به نظر می‌رسد حتی اگر طرحی هم باشد، چندان موفق نخواهد بود!