مرکز پژوهشهای مجلس:
کاهش در تولید و فروش صنایع بزرگ کشور
همدلی| گروه گزارش : مقامات اقتصادی دولت ازجمله وزیر اقتصاد، رئیس سازمان برنامه و بودجه، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و رئیس بانک مرکزی از رشد اقتصادی کشور در شش ماه نخست سال خبر میدهند. این مدعا مستند به گزارش بانک مرکزی و مرکز آمار از تحولات اقتصادی کشور است با این حال، بررسی اخیر مرکز پژوهشهای مجلس نشان میدهد که اوضاع تولید و فروش در بین شرکتهای بزرگ کشور با گزارشهای دولتی همخوان نیست.
دفتر مطالعات راهبردی مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی به تاریخ بیست و دوم مهر ماه با عنوان «پایش بخش حقیقی اقتصاد ایران در شهریور ماه سال 1402» نوشت: در شهریور ماه سال ۱۴۰۲، شاخص تولید و فروش شرکتهای صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل (شهریور 1401) کاهش 3.8 و 10.6درصدی را تجربه کرده هر چند اوضاع نسبت به مرداد ماه 1402 بهتر شده و به ترتیب شاخص تولید و فروش به ترتیب افزایش ۵ و 8.1درصدی مواجه شدهاند.در ادامه این گزارش، بخشهایی از اقتصاد ایران و وضعیت تولید و فروش آنها در شهریور ماه سال جاری در مقایسه با شهریور سال گذشته مورد بررسی قرار گرفته که نشان میدهد در اکثریت صنایع کشور، با کاهش تولید و فروش و در مقابل افزایش قیمت روبهرو بودهایم که نشان از حرکت کشور به سمت رکودتورمی دارد.
رشته فعاليت خودرو و قطعات
در شهريور ماه سال ١٤٠٢ شاخص توليد رشته فعاليت خودرو و قطعات بر مبناي گزارش شركتهاي بورسي نسبت به ماه مشابه سال قبل (شهریور 1401) كاهش 14.5درصدي و نسبت به ماه قبل (مرداد 1402) افزايش 7.2درصدي داشته است. همچنين شاخص فروش این رشته فعالیت نسبت به ماه مشابه سال قبل كاهش 23.2درصدي و نسبت به ماه قبل افزايش 43.3درصدي داشته است.
رشته فعاليت شيميايي به جز دارو
در شهريور ماه سال ١٤٠٢ شاخص توليد رشته فعاليت شيميايي به جز دارو بر مبناي گزارش عملکرد شركتهاي بورسي نسبت به ماه مشابه سال قبل افزايش ٧درصدي و نسبت به ماه قبل كاهش 3.9درصدي داشته است. همچنين شاخص فروش این رشته فعالیت نسبت به ماه مشابه سال قبل كاهش 24.1درصدي و نسبت به ماه قبل كاهش 9.1درصدي داشته است. در شهریور ماه امسال نسبت به ماه قبل، شاخص فروش زيربخش «خوراك پالايشگاهها» و «كودها و تركيبات نيتروژندار» كاهش قابل ملاحظهاي داشته است و همچنين شاخص توليد تمام زيربخشها كاهش يافته است. از طرفي نسبت به ماه مشابه سال قبل نیز شاخص فروش زيربخشهاي «خوراك پالايشگاهها»، «كودها و تركيبات نيتروژندار» و «متانول» كاهش قابل ملاحظهاي يافته است.
رشته فعاليت فلزات پايه
در شهريور ماه سال ١٤٠٢ شاخص توليد رشته فعاليت فلزات پايه برمبناي گزارش عملکرد شركتهاي بورسي، نسبت به ماه مشابه سال قبل كاهش ٩درصدي و نسبت به ماه قبل افزايش 16.9درصدي داشته است. در مقابل شاخص فروش آنها نسبت به ماه مشابه سال قبل كاهش 9.9درصدي و نسبت به ماه قبل كاهش 0.1درصدي داشته است.
رشته فعاليت غذايي و آشاميدني به جز قند و شكر
در شهريور ماه سال ١٤٠٢ شاخص توليد رشته فعاليت غذايي و آشاميدني به جزقند و شكر برمبناي گزارش شركتهاي بورسي، نسبت به ماه مشابه سال قبل كاهش 8.6درصدي ونسبت به ماه قبل افزايش 7.7درصدي داشته است. همچنين شاخص فروش آنها نیز نسبت به ماه مشابه سال قبل كاهش ٦درصدي و نسبت به ماه قبل افزايش 1.5درصدي داشته است.مطابق آمار در شهریور ماه امسال نسبت به ماه مشابه سال قبل، شاخص توليد و فروش زيربخشهاي «روغنيها»، «كيك و بيسكويت» و «لبنيات» كاهش يافته است.
رشته فعاليت دارو
در شهريور ماه سال ١٤٠٢ شاخص توليد رشته فعاليت دارو برمبناي گزارش شركتهاي بورسي نسبت به ماه مشابه سال قبل افزايش 8.5درصدي و نسبت به ماه قبل كاهش 5.2درصدي داشته است. همچنين شاخص فروش این محصولات نسبت به ماه مشابه سال قبل افزايش 30.3درصدي و نسبت به ماه قبل افزايش 3.5درصدي داشته است.
شاخصهاي توليد و فروش در شركتهاي معدني بورسي
در شهريور ماه سال ١٤٠٢ شاخص توليد شركتهاي معدني بورسي نسبت به ماه مشابه سال قبل با كاهش 15.9 درصدي و نسبت به ماه قبل با افزايش 6.7درصدي مواجه شده و همچنين، شاخص فروش شركتهاي معدني بورسي هم نسبت به ماه مشابه سال قبل با كاهش 26.6درصدي و نسبت به ماه قبل با كاهش 0.3درصدي مواجه شده است.
شاخص قيمت فعاليتهاي صنعتي بورسي
ادامه گزارش مرکز پژوهشها به بررسی میزان افزایش قیمت محصولات تولیدی در کشور اختصاص دارد. طبق این گزارش در شهريور ماه سال ١٤٠٢ نرخ رشد ماهيانه قيمت فعاليتهاي صنعتي بورسي رشد مثبت 2.1درصدي را ثبت كرده است. همچنين رشد نقطه به نقطه با افزايش 4.1درصدي نسبت به ماه قبل به 24.9درصد رسيده است.در این میان گزارش شده که هر چند رشته فعاليت دارو در شهريور ماه نرخ رشد ماهيانه منفي یک درصدي داشته ولی ميانگين ساليانه قيمت ٦٣درصد افزايش يافته است. همچنین میانگین سالیانه قیمت در رشته فعالیت غذایی و آشامیدنی هم در شهریور ماه سال جاری به 60درصد رسیده است.
این آمار نشان میدهد که در یک سال منتهی به پایان شهریور ماه سال جاری، قیمت تولیدات صنعتی در کشور بین 25 تا 63درصد افزایش را تجربه کرده و در مقابل با کاهش تولید به میزان 3.8درصد و کاهش فروش به اندازه 10.6درصد روبهرو شدهاند.