«فلسطینیهای 48» چه کسانیاند؟
«فلسطینیهای 48» گروه پرشماری از مردم فلسطین هستند که در سال 1948، پس از اعلام موجودیت کشوری به نام اسرائیل، برخلاف بسیاری از مردم فلسطین، در همان محدودهای که اسرائیل نام گرفت، باقی ماندند و حاضر نشدند محل زندگیشان را ترک کنند.پس از اعلام موجودیت اسرائیل، جنگی چندروزه بین کشورهای عربی و حکومت یهودیان یا حکومت اسرائیل درگرفت و حدود 750هزارنفر از فلسطینیهایی که خودشان را تحت حاکمیت دولت اسرائیل دیدند، به کرانۀ باختری و نوارغزه یا اردوگاههای پناهندگان رفتند. آن دسته از فلسطینیها که در سرزمین و محل سکونت خودشان باقی ماندند و عملا تحت حاکمیت دولت نوظهوراسرائیل زندگی کردند، «فلسطینیهای 48» نام گرفتند. امروزه بسیاری از آنها دیگر زنده نیستند ولی فرزندان و نوهها و حتی نتیجههایشان به عنوان فلسطینی در اسرائیل زندگی میکنند. دولت اسرائیل این افراد را«عربهای اسرائیل»مینامد.فلسطینیهای 48 یا اعراب اسرائیل یا «اعراب 48»، حدود 20درصد از جمعیت اسرائیل را تشکیل میدهند. جمعیت اسرائیل طبق برآورد سال 2023، بیش از 9میلیون و 700هزار نفر قلمداد شده است.این جمعیت عربی-فلسطینی، در واقع بزرگترین اقلیت قومی در اسرائیل است و پس از آنها، یهودیهای روستبار و یهودیانی که در دهههای 70 و 80 و 90 میلادی از شوروی به اسرائیل مهاجرت کردهاند و اکثرا به زبان روسی حرف میزنند،دومین اقلیت قومی-زبانی در اسرائیل به شمار میروند.فلسطینیهای 48 نقش مهمی در اقتصاد اسرائیل دارند و مطابق پارهای ارزیابیها،حدود 28درصد اقتصاد اسرائیل بر دوش آنهاست.تعداد زیادی از پزشکان و پرستاران و داروخانهداران اسرائیل همین فلسطینیها هستند. مطابق بعضی تخمینها، حدود 20درصد پزشکان، 25درصد پرستاران و نیمی از داروخانهداران اسرائیل را فلسطینیهای 48 تشکیل دادهاند.سطح سواد دراین گروه جمعیتی عرب-فلسطینی غالبا بالاست و این نکته را از تعداد پرشمار فارغالتحصیلان رشتۀ پزشکی در بین آنها میتوان دریافت. دربارۀ تعداد این جمعیت آمار متفاوتی وجود دارد ولی در اکثر آمارها تعداد آنها را حدود 2میلیون نفر محسوب شده است. اگر برآورد جمعیت اسرائیل در سال 2023(یعنی 9میلیون و 700هزار نفر)را دقیق بدانیم، قاعدتا تعداد فلسطینیهای 48 بیش از 2میلیون نفر است.بویژه اینکه زادوولد آنها بیشتر از زادوولد سایر یهودیان و غیریهودیان ساکن اسرائیل است.عربهای اسرائیل به صورت سنتی، بیش از اروپاییتبارهای ساکن اسرائیل تولیدمثل میکنند. فلسطینیهای 48 در دو دهۀ نخست تاسیس اسرائیل، تنشهای زیادی با دولت اسرائیل داشتند اما از اواخر دهۀ 1960، سطح تنش سیاسی بین آنها و دولت اسرائیل کاهش یافت.با این حال آنها معمولا از رفتار دولت اسرائیل ناراضیاند و خودشان را در اسرائیل غیرخودی احساس میکنند.دستکم بسیاری از آنها چنین احساسی دارند.از حیث حقوق شهروندی، تفاوتی بین آنها و سایر شهروندان اسرائیل وجود ندارد ولی در عمل موارد متعددی را میتوان مثال زد که حقوق شهروندی آنها نقض میشود. با این حال نقض حقوق آنان در حد نقض حقوق انسانی فلسطینیهای کرانۀ باختری و نوار غزه نیست. وضعیت آنها تا حدی شبیه وضعیت سیاهپوستان آمریکاست.در آمریکا نیز سیاهپوستان از برابری حقوقی با سفیدپوستان برخوردارند ولی برابری حقیقی بین سیاه وسفید آمریکایی،به دلایل فرهنگی و تاریخی، هنوز کاملا محقق نشده است.سازمان دیدهبان حقوق بشر بعضاً از تبعیض دولت اسرائیل علیه فلسطینیهای داخل اسرائیل انتقاد میکند. با این حال فلسطینیهای 48 در اسرائیل حق رای دارند و در کنست (پارلمان اسرائیل) حداقل 15نماینده منافع آنان را نمایندگی میکنند. حق رای آنان از سال 1949 به رسمیت شناخته شده است. تقریبا 83درصد فلسطینیهای 48 مسلمان هستند.فلسطینیهای عرب درواقع یک اجتماع در جامعۀ اسرائیلاند.یعنی روابطشان عمدتا محدود به جمع بزرگ و پرشمار خودشان است و با یهودیان اسرائیلی، که اکثریت مردم را تشکیل میدهند، پیوندهای عمیق و روابط چندانی ندارند.آنها همچنین ترجیح میدهند فرزندانشان در مدارس خاص خودشان درس بخوانند.بنابراین در دوران دبستان تا قبل از ورود به دانشگاه، اختلاط چندانی بین فلسطینیهای 48 و یهودیان اسرائیل شکل نمیگیرد..