حافظه تاریخی

اتحاد سه گانه و خط کشی برای جنگ جهانی اول

در ۱۰اکتبر سال ۱۸۸۱میلادی، اتحاد سه‌گانه ميان کشورهای اتريش، آلمان و ايتالیا شکل گرفت. اين پيمان كه در دروه‌‏های پنج ساله تجديد می‌‏شد و تا اوايل جنگ جهانی اول ادامه داشت. پس از آنكه اتحاد دوگانه در سال ۱۸۷۹میلادی بين اتريش و آلمان ايجاد شد و سنگ بنای نظام بين‌المللی شكل گرفت، ايتاليا نيز در سال ۱۸۸۱ میلادی به اين پيمان پيوست و با تأسيس اتحاديه جديد در دهم اكتبر آن سال در وين، نام اين تشكل به اتحاد سه‌‏گانه تغيير يافت. اين پيمان كه در دروه‌‏های پنج ساله تجديد می‌‏شد، تا اوايل جنگ جهانی اول ادامه داشت. بر اساس اتحاد سه‌گانه، چنانچه ايتاليا مورد حمله فرانسه قرار می‌گرفت، آلمان و اتريش به كمكش می‌‏شتافتند و در صورت حمله فرانسه به آلمان، ايتاليا به حمايت از آلمان برمی‌خاست. هم‏چنين اگر هر یک از سه كشور مورد حمله دو يا چند قدرت بزرگ قرار می‌‏گرفتند، كشورهای هم‌پيمان به ياری او، وارد جنگ می‌شدند. اين پيمان بازتاب نارضايتی ايتاليا از اشغال تونس از سوی فرانسه در آن سال‏‌ها بود و برای بيسمارک، صدر اعظم آلمان نيز یک موفقيت ديپلماتیک به شمار می‌‏رفت، چرا كه در صورت حمله فرانسه به آلمان، آلمان از كمک متحدان خود برخوردار می‌‏شد. هم‏چنين، به موجب اين اتحاد، سه كشور به كمک هم، مقاصد سياسی خود را در نقاط مختلف دنيا عملی می‌كردند. با وجود همه اطمينانی كه آلمان و اتريش به ايتاليا داشتند، پيمان اتحاد مثلث تا آخر ادامه نيافت و ايتاليا با آغاز جنگ جهانی اول، از عضويت در آن كناره‌‏گيری كرد، چرا كه معتقد بود تجاوز اوليه از جانب فرانسه نبوده است و آلمان متجاوز است. اتریش- مجارستان مجبور شد كه اتو فون بیسمارك ، صدراعظم آلمان تحت فشار قرار گیرد تا اصول مشاوره و توافق متقابل با ایتالیا را در مورد هرگونه تغییرات ارضی در بالكان یا سواحل و جزایر آدریاتیک و دریای اژه دریاها علی رغم این پیمان ، ایتالیا و اتریش-مجارستان بر تضاد اساسی منافع خود در آن منطقه غلبه نکردند. در اول نوامبر 1902، پنج ماه پس از تجدید اتحاد سه گانه ، ایتالیا به تفاهم با فرانسه رسید که هر یک در صورت حمله به دیگری بی طرف خواهد ماند. اگر چه اتحاد دوباره در 1907 و 1912 تجدید شد ، ایتالیا در مخالفت با آلمان و اتریش- مجارستان در ماه مه 1915 وارد جنگ جهانی اول شد. درنهايت اين پيمان در سال ۱۹۱۴میلادی از هم پاشيد.