جبهه اوکراین، وارد فاز تبلیغاتی تازهای شد
«تسلیحات هستهای» در برابر«بمب کثیف»
همدلی| محسن رفیق: پس از پیشرویهای روسیه در جبهه اوکراین و الحاق بخشهایی از سرزمین اوکراین به روسیه، دامنه افزایش تنش در این جبهه، روز به روز افزایش پیدا کرده و رویکردهای جدیدتری به خود گرفته است. این در شرایطی است که حمله مداوم و روزانه پهبادهایی که از جانب روسیه، روانه خاک اوکراین شده و کییف و دیگر شهرهای اوکراین را هدف پرتاب موشکهای خود قرار میدهند، همچنان حجم وسیعی از گزارش رسانههای جهان و موضعگیری مقامهای سیاسی را به خود اختصاص داده است؛ بهپادهایی که به ادعای مقامهای غربی از سوی ایران به روسیه تحویل داده شدهاند و تصاویر آن هر روزه در رسانه-های مختلف جهان انتشار مییابند. این اما تمام ماجرا نیست. اوکراین در حال حاضر به صحنه جدیدی از تقابل روسیه و غرب، تبدیل شده است و استفاده از کلید واژههایی مانند استفاده از «بمب کثیف» و «تسلیحات هستهای» نیز به شدت افزایش پیدا کرده است؛ امری که به عقیده صاحبنظران سیاسی میتواند جهان را در آستانه یک بحران تمام عیار قرار دهد.در همین زمینه، رئیس جمهور روسیه به تازگی در سخنرانی نشست باشگاه گفتگوی بینالمللی والدای، گفت: «اگر روسیه عملیات نظامیویژه در اوکراین را آغاز نمیکرد، وضعیت به طور فزاینده بدتر میشد و تلفات آتی برای مسکو بیشتر میشد.» در همین حال، پوتین با ادعاهایی درباره اینکه روسیه دشمن را در اوکراین دست کم گرفت مخالفت کرد. او ادامه داد که هدف اصلی این عملیات کمک به مردم دونباس است. روسیه نمیتوانست تنها به سادگی به اینکه استقلال این جمهوریها را به رسمیت بشناسد اکتفا کند آنها به تنهایی نمیتوانستند دوام بیاورند، این یک واقعیت آشکار است.به گزارش خبرگزاری تاس، ولادیمیر پوتین در این سخنرانی خود تاکید کرد: «وقایع اوکراین را میتوان تا حدی به عنوان یک جنگ داخلی تعبیر کرد، زیرا روسها و اوکراینیها مردمیواحد هستند که در کشورهای جداگانه از هم جدا افتادهاند. روسیه به عنوان کسی که اوکراین مدرن را ایجاد کرد، میتواند تنها ضامن واقعی و جدی دولت، حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین باشد. مسکو همچنان برای مذاکره با کییف آماده است، اما کییف تصمیم گرفت این مذاکرات را ادامه ندهد. واشنگتن باید به کییف این سیگنال را بفرستد که مشکلات باید به صورت مسالمتآمیز حل و فصل شوند.»رئیس جمهور روسیه خاطرنشان کرد: «وقایع اوکراین نشان داد که روسیه کشور بزرگی است و جوری که اصلا کسی تصورش را نمیکرد در بحبوحه تحریمهای غرب بسیار قویتر خود را نشان داد. روسیه نقطه اوج مشکلات ناشی از تحریم ها را هم اکنون پشت سر گذاشته است و عملکرد هیچ مقامیدر یک سال گذشته ناامید کننده نبوده است. عملیات نظامیویژه در اوکراین خساراتی به مسکو و در درجه اول خسارات انسانی وارد میکند اما دستاوردهای عظیم آن نیز وجود دارد، آنچه در حال رخ دادن است، بدون شک در نهایت به نفع روسیه و آینده آن خواهد بود. روسیه در خصوص لزوم مبارزه با تهدیدات خارجی اجماع تقریباً کاملی دارد. افراد کاملاً طرفدار دیدگاههای غرب بخش کوچکی از جامعهاش را تشکیل میدهند.»او در خصوص احتمال بروز تهدید هستهای نیز گفت: « تا زمانی که تسلیحات هستهای وجود داشته باشد، تهدید استفاده از آن نیز وجود خواهد داشت. موقعیتهایی که روسیه ممکن است در آنها از سلاحهای هستهای خود استفاده کند، همه در دکترین هستهای آن نوشته شده است. مسکو هرگز اولین کسی نبود که در مورد استفاده از تسلیحات هستهای صحبت کرد، بلکه صرفا پاسخهایی با اشاره را خطاب به اظهارات رهبران غربی مطرح ساخت. روسیه معتقد است که غرب به عمد از آن باج خواهی میکند؛ برای مثال، هیچ کس در غرب به ادعاهای لیز تراس، نخستوزیر سابق انگلیس مثل دختری که کمیعقلش را از دست داده، واکنش نشان نداد.»رئیس جمهور روسیه اضافه کرد: «برای روسیه هیچ منطق نظامییا سیاسی برای این که با حمله هستهای به اوکراین ضربه بزند وجود ندارد و تنها هدف هیاهوی امروز پیرامون تهدیدات هستهای فشار بر متحدان و کشورهای دوست مسکو و کشورهای بیطرف است. روسیه از برنامههای آژانس بینالمللی انرژی اتمیبرای ارسال یک هیات مامور به بررسی گزارش های مربوط به ساخت بمب کثیف، توسط اوکراین استقبال میکند و این بازرسی باید در اسرع وقت و به گستردهترین شکل ممکن انجام شود زیرا کییف هر کاری را انجام میدهد تا رد پاهای خود را پاک کند.»ولادیمیر پوتین، همچنین در سخنرانی خود با تاکید بر اینکه روسیه با نخبگان غربی مخالف نبوده و آرزوی هژمونی در جهان چندقطبی جدید را ندارد، گفت: « دوران تسلط غرب بر جهان در حال سپری شدن است و جهان خطرناکترین و غیر قابل پیشبینیترین و در عین حال مهمترین دهه از زمان پایان جنگ جهانی دوم تاکنون را در پیش دارد. غرب باید به خاطر داشته باشد که کسی که باد میکارد، طوفان را درو خواهد کرد. بنابراین، غرب و دیگر مراکز جهان چندقطبی باید گفتگوی به طور برابر را درباره آینده آغاز کنند و هر چه زودتر این اتفاق بیفتد، بهتر است.»از سوی دیگر، معاون رئیس شورای امنیت ملی روسیه نیز هشدار داد که جان اوکراینیها در بازی بزرگ واشنگتن یک ابزار چانهزنی بوده است. به گزارش تاس، دیمیتری مدودف، معاون رئیس شورای امنیت ملی روسیه و رئیسجمهور سابق، در آستانه انتخابات میان دوره ای ۸ نوامبر در ایالات متحده، از اینکه چگونه دموکراتها یا جمهوریخواهان میتوانند برای پیروزی در کنگره هزینه کنند یا شکست را توجیه کنند، ابراز تعجب کرد و گفت: «تنها یک واحد پولی برای تیم فعلی بایدن و مخالفان جمهوری خواه آنها وجود دارد ، زندگی شهروندان کشور اسطورهای اوکراین که آنها به آن نیازی ندارند. آنها در بازی بزرگ آمریکا ابزاری برای معامله هستند و به راحتی برای یک پیروزی سیاسی آینده در خارج از کشور به قربانگاه سپرده میشوند.رئیسجمهور سابق روسیه در صفحه تلگرامیخود نوشت: «اوکراینیها برای عرضه بیپایان تسلیحات آمریکا و خدمات مربیان و مزدوران با جان خود هزینه پرداختهاند. اوکراینیها میتوانند بهای استفاده از بمب کثیف نیز باشند.» او تاکید کرد: «با این حال، روسها نیز در این درگیری آسیب دیدهاند.» مدودف همچنین تاکید کرد: «تنها تفاوت این است که مردم ما انتقام خواهند گرفت. هر یک از آنها چه در جنگ و چه در جاهای دیگر، به دور از میدانهای نبرد و مطمئناً نه به عنوان بخشی از محاکمههای دادگاهی بیاثر، بلکه با روشهای دیگر.» او ادامه داد: «این سیاستمدار گفت که این سوال که چه کسی کنترل مجلس و سنا را به دست خواهد آورد، تنها چیزی است که برای تشکیلات آمریکایی اهمیت دارد. بنابراین این یک نبرد با پایانی تلخ است. یا به طور دقیق، تا پایان اوکراین. برنده همه چیز را با خود میبرد.»در همین حال در ادامه کمکهای تسلیحاتی برخی کشورهای جهان به اوکراین، سفیر روسیه در اراضی اشغالی به دولت رژیم صهیونیستی نسبت به پیامدهای مجهز کردن اوکراین به سلاح و تجهیزات هشدار داده و گفت که این امر ممکن است به تخریب روابط میان مسکو و تلآویو منجر شود. به گزارش العربی ۲۱، آناتولی ویکتوروف، سفیر روسیه در اسرائیل عنوان کرد که مسکو نگاه مثبتی نسبت به مجهز شدن کییف به سلاح از جانب اسرائیل ندارد. او عنوان کرد که مخالفت اسرائیل با مجهز کردن اوکراین به سلاح در بهبود روابط میان روسیه و اسرائیل نقش دارد. سفیر روسیه خاطرنشان کرد مجهز کردن نظام کنونی در کییف به سلاح میتواند اقدامیکاملاً غیر مناسب از جانب اسرائیل به حساب بیاید.در واکنش به آنکه وزیر جنگ رژیم صهیونیستی اعلام کرد که اسرائیل به اوکراین سامانه هشدار علیه تهدیدات هوایی خواهد داد، سفیر روسیه در اسرائیل اعلام کرد: «ما باید ببینیم که چه چیزی پیرامون این امر در جریان است، من یک کارشناس نظامینیستم. کانال تماس میان مسکو و تل آویو وجود دارد.» این مقام روس در خصوص رابطه روسیه با ایران نیز با بیان اینکه نگرانی امنیتی مشروع اسرائیل را مدنظر قرار میدهد، عنوان کرد که رابطه اسرائیل و روسیه در این روزها در حال پیشرفت است. او اضافه کرد: «ما با هم از قبل برای رسیدن به سطح بسیار خوبی در همکاریمان و دوستیمان تلاش کردهایم و طبیعتاً هر اقدامیکه منفعت ملی یکی از طرفها را مدنظر قرار ندهد، ممکن است نه تنها بر روحیه دوستی میان طرفها تاثیر بگذارد، بلکه آن را از بین ببرد.»در دیگر سو، ادعای روسیه در مرد احتمال استفاده اوکراین از بمب کثیف، همچنان ادامه دارد. مسکو اعلام کرده است که خطر استفاده از یک بمب کثیف توسط کییف به زودی در برنامه نشست شورای امنیت سازمان ملل قرار میگیرد. بر اساس اعلام موضع کرملین، برخی از شرکای مسکو صحبت درباره تحولات در سطح نظامیحرفهای را پیشنهاد دادهاند و اقدام غرب در رد اظهارات مسکو به عنوان ادعاهایی جعلی، خیلی موضوع جدی و مهمینیست.
در همین حال ،سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه نیز اعلام کرد که مسکو آماده است تدارکات کییف برای انجام یک اقدام تحریکآمیز با استفاده از یک بمب کثیف را برای تمامیعلاقهمندان به طور مفصل توضیح دهد و شفافسازی کند. به گزارش خبرگزاری تاس، او گفت: «آمادهایم تا ارتباطات مناسبی برقرار کنیم. میخواهیم برای همه شفافسازی کنیم که آمادهایم تا به تمامیسوالات پاسخ دهیم و پاسخهای لازم را بدهیم. روسیه بارها این موضع را اعلام کرده است.»
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه ادامکه داد: «کاری که اکنون آمریکا، انگلیس و فرانسه باید انجام دهند این است که همه کارهایشان را کنار بگذارند و بنشینند و اطلاعاتی را که روسیه در تماسهای تلفنی ارائه داده بررسی کنند و این اطلاعات را به صورت عمومیتحلیل کنند. دوئت آنگلوساکسون هیولای دیگری خلق کرده که در حال حاضر جهان را به خطرناکترین لبه سوق میدهد.» او اضافه کرد: «بمبارانهای مکرر نیروگاه هستهای زاپوریژیا توسط کییف سند مستقیمیاز باجگیری اتمیاوکراین است.»
با این وجود، ائتلاف نظامیناتو ادعای روسیه را مبنی بر اینکه اوکراین قصد دارد از یک بمب کثیف در نقشهای برای لکهدار کردن وجهه مسکو استفاده کند، رد کرد. به گزارش خبرگزاری آناتولی، ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در توییتی نوشت: «با لوید آستین، رئیس پنتاگون و بن والاس، وزیر دفاع انگلیس درباره ادعای جعلی روسیه دال بر اینکه اوکراین برای استفاده از یک بمب کثیف در خاک خود آماده میشود، صحبت کردم.» او اضافه کرد: «متحدان ناتو این ادعا را رد میکنند. روسیه نباید از این ادعا به عنوان بهانهای برای تشدید تنشها استفاده کند. ما همچنان در حمایتمان از اوکراین قاطع هستیم.»ادعاهای روسیه در جریان گفتوگوهای تلفنی سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه با همتایانش از چندین کشور غربی از جمله لوید آستین مطرح شد. آمریکا، فرانسه و انگلیس نیز هفته گذشته، در بیانیهای مشترک به صورت قاطعانه ادعاهای مسکو را رد کردند. در این بیانیه مشترک آمده بود: «وزرای دفاع آمریکا، فرانسه و انگلیس پس از صحبت با شویگو ادعاهای کاملا جعلی روسیه را دال بر اینکه کییف از یک بمب کثیف به عنوان اقدامیتحریکآمیز استفاده خواهد کرد، رد کردند.» این در حالی است که دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین اعلام کرد، به دنبال مطرح شدن این ادعای روسیه، کییف از کارشناسان آژانس بینالمللی انرژی اتمیدعوت کرده تا از تاسیساتش بازدید کنند. او اضافه کرد: «من در جریان گفتوگو با رافائل گروسی، دبیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمیرسما از این آژانس دعوت کردم تا فورا کارشناسانی به تاسیسات صلحآمیز در اوکراین که روسیه ادعا میکند در حال ساخت یک بمب کثیف هستند، اعزام کند. او موافقت کرد. اوکراین بر خلاف روسیه همیشه شفاف بوده و هست. ما چیزی برای پنهان کردن نداریم.»