دریاچه ارومیه خشکتر از همیشه
دریاچه ارومیه دومین دریاچه آبشور در جهان این روزها خشکتر از همیشه است. حق آبه این دریاچه امسال از سدهای حوضه آبریز آن، تخصیص نیافته و تونل انتقال آب به آنهم تکمیلنشده که نتیجه آن خشکی ۹۵درصدی دریاچه است.
مسعود تجریشی، مدیر سابق واحد برنامهریزی ستاد احیای دریاچه ارومیه یکی از عوامل تشدید مشکلات دریاچه را تغییر دولتها و کمتوجهی به این دریاچه عنوان کرد و گفت: در خصوص پروژه احیای دریاچه ارومیه این دولت و آن دولت فرق میکند، چون اگر همان دولت قبلی بود مطمئناً این پروژههای سازهای را تمام میکرد و وارد پروژههای نرمافزاری میشد، یعنی جریان را ادامه میداد، چراکه در پروژههای بزرگ خیلی نباید وقفه و تغییر نگاه ایجاد کنید، نباید مسیر پروژه را تغییر داد.
او ادامه داد: البته هنوز ناامید نیستم اما به هر صورت پروژه دارد تغییر جهتی به خودش میبیند، این تغییر دولت سبب شد که دولت جدید (سیزدهم) بگوید دولت قبل (دوازدهم) کاری نکرده و حتماً میخواهد بگوید من کارکردم و نمایندگان مجلسی که برای دور بعد دنبال رأی گرفتن هستند منتظرند ببینند چه بگویند که مردم خوششان بیاید، این وضعیت ما را در یک فضای سیاسی، اجتماعی قرار میدهد که مردم به پروژه احیای دریاچه ناامید میشوند.
تجریشی افزود: همانطور که ما از سه سال قبل در پی نهادسازی بودیم که بتوانیم یک مرکز آیندهپژوهی در ارومیه داشته باشیم و نظارتهای خود را ادامه دهیم، انتظار داشتیم با تغییر دولت این روند مانند دوی ماراتون ادامه پیدا کند تا مردم و محیطزیست کشور ضرر نکنند، اینکه یک سیستم جدیدی بیاید و همه کارهای قبلی را کنار بگذارد نشان میدهد ما در پروژه پیوستگی لازم را نداشتیم.
مدیر سابق واحد برنامهریزی ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت: ما در دو سال اخیر پروژههای سازهای را داشتیم تمام میکردیم، درباره پروژههای نرمافزاری از سالها قبل کار کرده بودیم، مثلاً ما درباره بذر گندم با یک شرکت دانشبنیاد کار را شروع کردیم که هفت سال طول میکشید بتوانیم از آن استفاده کنیم، تازه سال گذشته ۳هزار و ۷۰۰هکتار اقدام به استفاده از این بذر شد، بنابراین اینگونه نیست امروز برنامهریزی کنیم سال آینده نتیجه بدهد. درباره اقدامات نرمافزاری از سه سال قبل ۵محصول را که نزدیک به ۷۵درصد مصرف آب را داشت و نزدیک به ۷۶درصد از سطح اراضی آب را تشکیل میداد در یک فرآیند طولانی و با کمک دانشگاههای منطقه شناسایی کردیم تا درباره آن برنامهریزی کنیم، این برنامهها روند طولانی دارد، بنابراین نباید تحت تأثیر دولتها قرار بگیرند، همانطور که ما از سه سال قبل در پی نهادسازی بودیم که بتوانیم یک مرکز آیندهپژوهی در ارومیه داشته باشیم و نظارتهای خود را ادامه دهیم، انتظار داشتیم با تغییر دولت این روند مانند دوی ماراتون ادامه پیدا کند تا مردم و محیطزیست کشور ضرر نکنند، احساس اینکه یک سیستم جدیدی بیاید و همه کارهای قبلی را کنار بگذارد نشان میدهد ما در پروژه پیوستگی را نداشتیم.
تجریشی ضمن هشدار نسبت به آینده دریاچه ارومیه گفت: از وسعت حدود ۴۸۰۰کیلومترمربع، حدود ۲هزار کیلومتر آب باقیمانده که حتماً در ماههای آینده این آب هم از دست خواهد رفت.
معاون سابق سازمان محیطزیست اظهار داشت: اگر دریاچه ارومیه خشک شود نمک آن به حلق مردم وارد میشود، منابع طبیعی را از بین میبرد، گردش حشرات از بین خواهد رفت، بعد از مدتی بهجایی میرسیم که اراضی کشاورزی و تمدن از بین میرود. اگر آب جدید وارد دریاچه نشود نمک سفت میشود، یا آب جدید وارد شود ممکن است نمک را حل نکند و به بلایا تبدیل شود، طوری که با یک تبخیر کل دریاچه از دست برود.
خشکی دریاچه ارومیه در شرایطی تشدید شده که معتمدیان، دبیر کارگروه نجات دریاچه ارومیه تازه از برنامههای وزارت جهاد کشاورزی برای تغییر الگوی کشت خبر داده است. او گفته وزارت جهاد کشاورزی موظف شده تغییر الگوی کشت را در استانهای حاشیه دریاچه ارومیه عملیاتی کند همچنین دستوراتی برای تأمین منابع مالی پروژههای سختافزاری نیمهتمام، هم در بحث تصفیهخانهها و انتقال پساب و هم در بحث انتقال آب به دریاچه ارومیه بهوسیله ستاد احیا از طرف معاون اول رئیسجمهور صادر شد تا سازمان برنامهوبودجه تا ۱۵شهریور این منابع مالی موردنیاز پروژهها را اختصاص دهد.
همچنین جلسهای در 26مرداد با حضور معاون اول رئیسجمهور و وزیر نیرو دراینباره تشکیل شد. وزیر نیرو گفت: طی روزهای گذشته شاهد انتقال پساب بهداشتی و تصفیهشده شهر تبریز به دریاچه بودیم، فاز دوم هم در مرحله تکمیل است و بخشی از فاضلاب شهر ارومیه هم در حال انتقال است.
همچنین گفته میشود که یکی از طرحهای انتقال آب باوجود هزینههای انجامشده و پیشرفت بیش از ۹۷درصد، هنوز با مشکل مواجه است که معاون اول رئیسجمهور در این زمینه گفت: علت تأخیر در تکمیل طرحهای نیمهتمام باید مشخص شود.