روز که جنگ تریاک پایان یافت

انگليسي‌ها كشت ترياك را در مستعمره خود هند گسترش دادند و محصول آن را به چين صادر كردند و ...29آگوست 1842 جنگ چين و انگلستان معروف به «جنگ اول ترياک» با امضاي قرارداد نانژينگ پايان يافت. اين جنگ به پيروزي انگلستان و از دست رفتن هنگ كنگ چين و بازشدن درهاي چين به روي بازرگانان انگليسي انجاميد. طبق اين قرارداد، دولت چين پذيرفت كه بنادر چين ـ از كانتون تا شانگهاي ـ به روي كشتي‌هاي قدرت‌هاي بزرگ باز باشد و تعرفه‌هاي گمركي تجار انگليسي ثابت بماند، انگليسي‌ها از حق محاكمه كنسولي برخوردار باشند و دولت چين بابت غرامت جنگ 21ميليون اونس نقره به دولت انگلستان بدهد. اين قرارداد در عرشه ناو انگليسي «كورن واليس» در آب هاي نانژينگ امضا شد. انگلستان سال‌ها بود كه ترياك محصول هند را به چين صادر مي‌كرد و چينيان با مصرف اين ترياك ارزان معتاد شده بودند. سال‌ها بعد، چينيان ميهن‌دوست با تشويق دولت چين به تعدادی كشتي باري انگلستان حمله بردند و صندوق‌های ترياك را به دريا ريختند كه اين امر بهانه جنگي شد كه مورخان بر آن نام جنگ اول ترياك نهاده اند. به اين مناسبت نگاه كوتاهي به تاريخچه ترياك بيفكنيم:
بوته ترياك به دليل سازش با هر آب و زميني از قديم‌الايام در اطراف درياي مديترانه به صورت خود رو به دست مي‌آمد و به علت داشتن گل‌هاي زيبا، به تدريج به دست انسان كشت شد. نخست مصريان قديم، سپس ساكنان آسياي صغير و آنگاه يونانيان و بعد از آنها روميان با اين ماده (بوته ترياك و شيره آن) آشنا شدند. بقراط كه آن را Opium مي ناميد براي درمان بيماري‌ها آن را تجويز مي‌كرد. در كتابخانه «آجر نبشته» آشور بانيپال (2700سال پيش) از آن به عنوان داروي مسكن نام برده شده است. اسكندر مقدوني آن را با خود از يونان به ايران آورد تا در صورت بيمار شدن سربازانش به آنها بخوراند و سپس آن را در شرق افغانستان (آن زمان آريانا يعني سرزمين آرين‌ها خوانده مي‌شد) كشت كرد. عرب‌ها كه در گسترش آن در آسياي جنوبي سهيم هستند، آن را داروي رفع سردرد مي‌پنداشتند. رازي نخستين شيميداني بود كه هزار سال پيش خواص شيميائي ترياك را شناخت و آن را افيون (شكسته شده Opium) خواند. سپس ابن سينا در آزمايشگاه خود در اصفهان روي اين ماده تجربه فراوان كرد و به اعتياد‌آور بودن آن پي برد و توصيه كرد كه فقط براي رفع تسكين درد، درمان اسهال و اسهال خوني و چشم درد به طور موقت و مقطوع از آن استفاده شود. احتمالا از همين زمان اين ماده ترياك Teriac (داروي مسكن) خوانده شده است. در آن زمان براي رفع تسكين درد شيره آن را به مقدار كم با عسل مي‌خوردند. مصرف ترياك به ميزان محدود بود زيرا خوردن زياد آن باعث مرگ مي شد. مغولها و تيموريان (تاتارها) اولين قومي بودند كه از ترياك به عنوان ماده مخدر استفاده كردند. آن‌ها اين ماده را به سربازان خود مي‌خوراندند تا در ميدان جنگ از كشتن و كشته شدن نهراسند و فرار نكنند. استفاده از ترياك به عنوان ماده مخدر از قرن شانزدهم به تدريج معمول شد. انگليسي‌ها پس از تصرف هند و دست يافتن به مزارع خشخاش اين كشور به تجارت ترياك به كشورهاي ديگر مخصوصا چين دست زدند كه به دو جنگ معروف به ترياك در قرن۱۹ انجاميد. احتمالا تشويق ايرانيان به كشيدن ترياك مربوط به همين دوره است. در قرن 20، علي‌رغم ممنوعيت اين ماده از سوي جامعه ملل (سابق) و سازمان ملل كشت ترياك در چند نقطه از جمله افغانستان و مثلث طلايي، و مصرف آن و مشتقاتش از جمله هروئين ادامه دارد.(منبع: روزنامک)