صلح منطقه‌ای و روابط تجاری روی میز تهران -مسقط

همدلی|  سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهوری ایران روز گذشته اولین سفر خارجی خود در سال 1401 را آغاز کرد. سلطان عمان شخصا به استقبال رئیس جمهوری ایران در فرودگاه مسقط رفت و رئیسی با استقبال کم سابقه سلطان عمان وارد این کشور شد. دولت اعلام کرده که رئیسی در راستای گسترش تعاملات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی عازم عمان شده است. سفر رئیسی به مسقط، اولین سفر رئیس جمهور ایران به این کشور در دوره سلطان جدید عمان و پنجمین سفر خارجی رئیس جمهور در ۹ماه فعالیت دولت سیزدهم است.استقبال رسمی در کاخ العلم، دیدار دوجانبه با «هیثم بن طارق آل سعید» سلطان عمان، امضای چند سند همکاری، دیدار با ایرانیان مقیم و دیدار با تجار و فعالان اقتصادی عمانی از جمله برنامه‌های سفر یک روزه آیت‌الله رئیسی به این کشور است.عمان از سال‌های دور رابطه خیلی نزدیکی با ایران داشته است. این کشور از معدود کشورهای خلیج فارس است که همواره رابطه نزدیک خودش را با دولت ایران حفظ کرده و حتی در مواقع بحرانی به یاری ایران آمده است و سعی کرده در بحران های منطقه‌ای نقش میانجی بین ایران و سایر کشورها را بازی کند. همچنین در مسئله هسته‌ای ایران مقامات این کشور نقش مهمی بازی کردند. آن ها بارها واسطه گفت وگوی مقامات ایران با سایر مقامات جهان شدند. 
هم‌زمان با سفر سید ابراهیم رئیسی به مسقط برخی تحلیل‌گران عمانی به اهمیت این سفر و تاثیر آن بر روابط تهران و مسقط و همچنین روابط ایران با کشورهای منطقه پرداختند.
آن‌ها بر این باورند که اولین سفر ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران به عمان افق‌های جدیدی از همکاری میان دو کشور را به وجود خواهد آورد، از سوی دیگر سلطنت عمان اکنون تلاش‌های سیاسی فراوانی در راستای پایان جنگ یمن و نزدیک کردن روابط ایران با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس انجام داده است و منشاء تمامی این تلاش‌های سیاسی، اصرار و پافشاری سلطان هیثم بن طارق، پادشاه عمان برای ایجاد صلح و ثبات در منطقه و به کارگیری سیاست گفت‌وگو به عنوان راهبردی برای حل اختلافات کشورهای منطقه است.
عوض بن سعید باقویر، روزنامه‌نگار و نویسنده سیاسی می‌گوید: «روابط ایران و عمان روابطی تاریخی است و همسایگی دریایی و فعالیت‌های تجاری و روابط برادرانه اسلامی نقش مهمی در حفظ روابط خوب تهران و مسقط داشت. میان این دو کشور هماهنگی‌های سیاسی مداومی در خصوص تمام پرونده های منطقه وجود دارد و این امر صلح و ثبات و امنیت را تقویت می کند، روابط دو کشور دوست طی دهه‌های اخیر شاهد رشد و پیشرفت در تمامی زمینه های اقتصادی و تجاری و گردشگری بوده است و توافق حمل و نقل دریایی اخیر میان تهران و مسقط در راستای تقویت همکاری در زمینه مبادلات تجاری و اقتصادی و سرمایه گذاری بود. هماهنگی‌های سیاسی میان سلطنت عمان و جمهوری اسلامی ایران از دهه ها پیش مداوم بوده است و نقش محوری دیپلماسی عمانی در موضوع پرونده هسته‌ای ایران یکی از بارزترین زمینه های همکاری و هماهنگی ایران و عمان است، همچنین هدوم از تداوم این همکاری های سیاسی تقویت امنیت و ثبات در منطقه است.»
وی تاکید کرد: «روابط سلطنت عمان و جمهوری اسلامی ایران نمونه احترام متقابل و مشورت های سیاسی و رفتن به سوی روابط بهتر است، سلطنت عمان نقش مثبتی در تقویت صلح و ثبات ایفا کرد و دیپلماسی عمانی طی نیم قرن گذشته نقش مهم و حیاتی داشته است و سلطان قابوس بن سعید، پادشاه فقید این کشور نقش محوری در رسیدن به توافق هسته ای ایران داشت. سلطان هیثم بن طارق نیز همین خط مشی و سیاست را درپیش گرفته است و به دنبال تقویت روابط میان ایران و کشورهای شورای همکاری خلیج(فارس) است واکنون تلاش های سیاسی فراوانی از سوی مسقط در راستای توقف جنگ یمن و برگزاری گفت‌وگو میان عربستان و ایران درحال انجام است.»این نویسنده می گوید: «سفر ابراهیم رئیسی به سلطنت عمان و دیدار با سلطان هیثم بن طارق بسیار مهم است و منجر به تقویت روابط دو کشور در تمامی زمینه ها و همچنین تقویت روابط میان کشورهای منطقه خواهد شد.»
از سوی دیگر، صالح بن عبدالله البلوشی، نویسنده و سردبیر روزنامه «شؤون عمانیه» می گوید: «روابط ایران و عمان جدید نیست بلکه این روابط از دهه ها پیش وجود داشت و دو کشور در این مدت توانستند همکاری در تمامی زمینه‌ها را تقویت کنند. روابط ایران و عمان توانست در طول دهه های طولانی از امنیت و ثبات منطقه محافظت کند و من در اینجا به طور ویژه به نقش عمان در مقابله با امتداد  جنگ ایران و عراق به خارج از مرزهای دو کشور و نقش این کشور در رسیدن به توافق هسته ای و همچنین نقش آن در کاهش تنش ها میان تهران و واشنگتن در سال ۲۰۱۹ و کاهش تنش میان آن‌ها در پی ترور سردار قاسم سلیمانی در سال ۲۰۲۰ اشاره می کنم.» همچنین در این باره حسن هانی زاده، کارشناس مسائل غرب آسیا با ایرنا مصاحبه کرده و با بیان اینکه این سفر می‌تواند دستاوردهای مهمی به همراه داشته باشد، گفته: «مسقط در حال حاضر ظرفیت بالایی برای همکاری تجاری با ایران دارد و بازار مناسبی برای کالاهای ایرانی خواهد بود و ایران می‌تواند از این امتیاز به طور ویژه استفاده کند.»
وی با بیان اینکه آیا این سفر در به نتیجه رسیدن مذاکرات وین تاثیرگذار خواهد بود، تصریح کرد: «عمان رابطه تنگاتنگی با آمریکا و کشورهای اروپایی دارد و در گذشته هم‌نقش مثبتی در شکل‌گیری برجام ایفا کرد. به هرحال حلقه اتصال پادشاهی عمان، بین ایران و کشورهای اروپایی همواره پایدار بوده و در سفر رئیس جمهور ایران به پادشاهی عمان، طبیعتا عمان این آمادگی را دارد که اختلافات ایران با کشورهای اروپایی و آمریکا را کاهش دهد و این می‌تواند به شکست بن‌بست مذاکرات وین کمک کند.»
دیروز وزرای خارجی ایران و عمان نیز در حاشیه سفر رئیسی به مسقط با یکدیگر دیدار کردند. جدای از این به گزارش ایسنا، ۱۲سند همکاری میان مقامات ارشد دو کشور ایران و عمان در حوزه های انرژی، سیاسی، حمل و نقل، همکاری های دیپلماتیک، روابط تجاری و اقتصادی، علمی، محیط زیست و ورزشی به امضا رسید. این اسناد توسط وزرای امور خارجه، صنعت، معدن و تجارت، نفت، راه و شهرسازی و رئیس سازمان توسعه تجارت کشورمان و همتایان عمانی آنها به امضا رسید.