دولت‌ها دو برابر پولی که دادند، بردند

آنچه مسئولان در تحلیل وضعیت صندوق توسعه ملی اعلام می‌کنند حاکی از عملکرد نامناسب صندوق طی ۱۰سال فعالیت آن است؛ موضوعی که از تحمیل فشار دولت‌ها بر منابع صندوق و عدم استقلال کافی آن گرفته تا ابعادی دیگر نشأت گرفته است.
به گزارش ایسنا، دیروز (سه‌شنبه) همایش «ثروت ملی و عدالت بین نسلی» با حضور مسئولانی از  بانک مرکزی، صندوق توسعه ملی، دیوان محاسبات و البته مجلس در محل سازمان مدیریت صنعتی، برگزار شد.
ارزی که از صندوق می‌رود برگردد
رئیس‌کل بانک مرکزی در اظهاراتی بر جریان بازپرداخت تسهیلات ارزی صندوق توسعه ملی اشاره کرد و گفت که پروژه‌های تأمین مالی شده با منابع صندوق توسعه ملی اکنون به مرحله بازپرداخت رسیده و باید اقساط این تسهیلات بازپرداخت ارزی شود؛ البته برخی همچنان حساب ذخیره ارزی در ذهنشان است که منابع به ریال تبدیل می‌شد ولی باید توجه داشت که اساسنامه صندوق توسعه ملی لازم‌الاجراست.
صالح‌آبادی با بیان اینکه ما شرایط اقتصادی و آثار نوسان ارزی بر جریان این پروژه‌ها را درک می‌کنیم و مساعدت لازم را خواهیم داشت تأکید کرد که به‌هرحال بانک و صندوق در کنار یکدیگر هستند و سعی بر این است که تسهیلات ارزی پرداخت شده به‌صورت ارزی هم به آن برگردد.
به گفته وی، اگر بر ورود تکنولوژی و ماشین‌آلات تأکید می‌شود باید از محل منابعی مانند صندوق توسعه ملی باشد، بنابراین لازم است که منابع رفته به‌صورت ارزی برگشته و صندوق تقویت شود تا امکان پرداخت تسهیلات به بخش‌های دیگر فراهم باشد.
دولت‌ها دو برابر پولی که دادند، بردند
در این همایش پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز با ارائه گزارشی از عملکرد صندوق توسعه ملی در این سال‌ها اعلام کرد که در این حدود ۱۰سال، ۱۲۶میلیارد دلار به صندوق آمده که ۱۰میلیارد دلار آن با مصوبه مجلس به ریال تبدیل‌شده است اما باید توجه داشت که از این مبلغ ۶۵درصد در اختیار دولت قرار داشته و از ۳۵درصد باقی‌مانده ۲۰درصد در نهادهای عمومی غیردولتی و حاکمیت دولت و عملاً ۱۵درصد به بخش خصوصی رسیده است.
وی با بیان این‌که دولت منابع را به‌طور قابل‌توجهی به کار گرفته که حال در طرح‌ها یا استقراض بوده است، افزود: این‌ نکته حائز اهمیت است که ایراد وارده به دلیل ناترازی بودجه دولت و کسری آن در این سال‌ها برمی‌گردد که موجب شده عملکرد صندوق مغایر با اهداف آن باشد.
رئیس کمیسیون اقتصادی  در بخش دیگری از اظهاراتش به‌ضرورت اصلاح ساختار بودجه اشاره کرد و گفت: متأسفانه اقداماتی که انجام‌شده بسیار محدود بوده است و نتوانسته در راستای تأکید رهبری در سال ۱۳۹۷ برای اصلاح ساختار بودجه پیش برود.
وی یادآور شد: دولت‌ها بیش ازآنچه از درآمدهای نفتی به صندوق توسعه ملی واریز کنند تا دو برابر آن را برداشت کرده‌اند که این فرآیند نیاز به اصلاح دارد.
هیات عامل صندوق توسعه مثل داوران پینگ‌پنگ شده‌اند
در بخش دیگری، بذرپاش، رئیس دیوان محاسبات در اظهاراتی به تحلیل وضعیت صندوق توسعه ملی پرداخت و ایرادهای وارد به آن را وضعیت اعضای هیات عامل بیان کرد.
وی بیان کرد: متأسفانه اعضای هیات عامل صندوق توسعه ملی مثل داورهای یک بازی پینگ‌پنگ شده‌اند که یکی توپ را می‌زند و دیگری می‌گیرد. جریان تبادل پولی در صندوق این‌گونه شده است. اینجا این سؤال مطرح است که در این ۱۰سال که حدود ۱۰۰میلیارد دلار از منابع صندوق پرداخت شده چند درصد با نظر هیات عامل خرج شده است نه این‌که دولت و مجلس شورای اسلامی حکمت درستی در تکلیف نداشته‌اند، مسئله این است که هیات عامل چقدر در این تکالیف و تصمیم‌گیری‌ها سهم داشته است.
رئیس دیوان محاسبات همچنین صندوق را خزانه دولت دانست و گفت: متأسفانه در این سال‌ها کمترین منابع به صندوق واریزشده و دولت‌ها به سمت کسری بودجه از منابع آن حرکت کرده‌اند ولی برای این‌که برای سال جاری این مجوز صادر نشد و سهم ۴۰درصدی صندوق از درآمدهای نفتی واریز می‌شود، من بعید می‌دانم که این روند ادامه داشته باشد. انتقاد دیگر بذرپاش به عملکرد بانک‌ها در وصول مطالبات صندوق توسعه ملی است و دراین‌باره گفت مشخص است که بانک‌ها خود را موظف به وصول معوقات صندوق توسعه ملی ندانند و حتی اگر از دیدگاه اقتصادی به آن نگاه کنیم برایشان سود و منفعت هم خواهد داشت.
وی به این موضوع هم اشاره کرد که وقتی دبیرخانه صندوق توسعه ملی در سازمان برنامه‌وبودجه است، اتفاق غلطی خواهد بود؛ چرا در استقلال صندوق تأکید داریم درحالی‌که به وابسته‌ترین حالت ممکن آن را اداره می‌کنیم و هیات امنای آن مملو از اعضای دولت است. من هم اگر رئیس برنامه‌وبودجه بودم، می‌خواستم این‌گونه صندوق را مدیریت کنم، بنابراین باید دبیرخانه از سازمان برنامه‌وبودجه خارج شود.