روزی که «لورنس عربستان» رازهایش را به گور برد

«توماس ادوارد لورنس» معروف بـه «لورنس عربستان‌» از چهره‌های به‌یادماندنی تاریخ معاصر‌ جهان است که به دلیل ماجراجویی‌ها و کارهای عجیب‌وغریب سیاسی و نظامی، سال‌ها‌ سوژه داغ مطبوعات بود‌ و حتی از زندگی‌اش فیلم‌ و سریال‌هایی تهیه و در مورد او کتاب‌های متعددی نوشته شـده اسـت. 19 ماه مه ۱۹۳۵ سرهنگ تی. ای. لورنس (شاو) معروف به لورنس عربستان در ۴۶ سالگی جان سپرد. وی چند روز پیش از آن در «دورست» انگلستان بر اثر افتادن از موتورسیکلت دچار ضربه‌مغزی شده بود. وینستون چرچیل پس از آگاه شدن از مرگ سرهنگ لورنس گفته بود: از دست رفتن لورنس به امپراتوری انگلستان چنان آسیبی زده است که تا سال‌ها جبران نخواهد شد. من امیدوار بودم که در روزهای بحرانی که دارند دوباره در افق آشکار می‌شوند، لورنس را در کنارمان می‌دیدم. از مغز بزرگ او خیلی کارها برمی‌آمد. او از چهره‌های بزرگ امپراتوری ما بود.»چرچیل می‌دانست که لورنس در جریان جنگ جهانی اول با چه مهارتی اعراب را به دام استعمار انگلستان انداخت، دامی که به نظر می‌رسد هنوز کاملاً برچیده نشده است و اعراب هنوز با همان آتشی که لورنس برافروخته می‌سوزند. در نیمه جنگ جهانی اول، پس از توافق ۱۵ مه ۱۹۱۶ انگلستان و فرانسه (معروف به قرارداد محرمانه سایکس ـ پیکوت که لنین پس از پیروزی انقلاب روسیه آن را فاش ساخت و باعث آبروریزی انگلستان و فرانسه شد) بر سر اداره سرزمین‌های عربی امپراتوری عثمانی و تقسیم آن‌ها میان خود در صورت شکست عثمانی در جنگ، لورنس که در قاهره افسر اطلاعاتی انگلستان بود و اطلاعات زیاد درباره اعراب عربستان و سرزمین‌های آنان داشت مأمور برانگیختنشان بر ضد عثمانی شد و به حجاز و نجد رفت، زیرا که در توافق انگلستان و فرانسه، جز سوریه و لبنان بقیه سرزمین‌های عربی شرق سوئز و حوزه نیل سهم انگلستان شده بود. لورنس موفق شد اعراب عربستان را ترغیب به قیام مسلحانه بر ضد عثمانی کند و با کمک آنان عثمانی را براند و بعداً پیش‌نویس نقشه خاورمیانه از جمله تأسیس کشور اردن و انتقال خانواده هاشمی به آنجا و نصب امیر فیصل (پسر شریف حسین) به حکومت سوریه و ... را تهیه کرد و در مذاکرات مارس ۱۹۲۱ قاهره به وینستون چرچیل وزیر وقت مستعمرات و «سر پرسی کاکس» معروف قبولاند از جمله انتصاب امیر فیصل که سوری‌ها او را اخراج کرده بودند به پادشاهی کشور عراق که این کشور هم با نقشه کاکس و لورنس خلق شده بود. وقایع بعدی تا به امروز نتیجه همین تغییرات بوده است. لورنس پس از پیدایش هیتلر نگران بقای امپراتوری استعماری انگلستان شده بود و اصرار داشت که انگلستان برای حفظ قدرت خود تا می‌تواند نیروی هوایی‌اش را تقویت کند و شخصاً داوطلب کمک به انجام این طرح شده و به نیروی هوایی منتقل گردیده بود. وی بود که دولت انگلستان را تشویق به رسمیت شناختن استقلال کشور سعودی (اعلامیه جده مورخ ماه مه ۱۹۲۷) کرده بود.