کارشناسان هشدار میدهند:
احتمال بازگشت کرونا به روزهای اوج
همدلی| این روزها که کرونا در ایران آرام گرفته و برخی از پایان این پاندمی در کشور خبر میدهند، عدهای از کارشناسان از احتمال اوجگیری مجدد آن سخن به زبان میآورند، آنها میگویند شاخصهای اپیدمی نشاندهنده خاموشی اپیدمی نیست و این ویروس غیرقابلپیشبینی هر آن ممکن است پاتک بزند و باز به روزهای اوج خود برگردد.
دبیر کمیته علمی کشوری کرونا از آن افرادی است که بازگشت کرونا را دور از ذهن نمیداند، او دو روز پیش از احتمال بازگشت این ویروس به روزهای اوج خود خبر داد.
حمیدرضا جماعتی در حاشیه برگزاری جلسه کمیته علمی کشوری کووید19، با بیان اینکه گزارش سویههای جدید در برخی کشورها نگرانکننده است، گفت: نگرانیهایی ایجاد شده مبنی بر اینکه ممکن است در آینده دوباره با موجهایی از ویروس کرونا مواجه باشیم.
وی با اشاره به بیتفاوتی مردم در مورد کرونا گفت: مردم دچار عادیانگاری شدهاند و با این تصور که آمار کرونا کاهش یافته و به پایان کرونا رسیدهایم، در اماکن عمومی، فضاهای سربسته، وسایل نقلیه عمومی، همایشها، کنسرتها و خیابانها، ماسکهای خود را برداشتهاند، با جدیت تأکید میکنم که کرونا به پایان نرسیده و شیوهنامههای بهداشتی باید همچنان رعایت شود.
چند روز پیش هم سیدمحمدرضا هاشمیان، فوقتخصص مراقبتهای ویژه و استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، اگرچه گفت به پایان پاندمی در ایران نزدیک شدهایم، اما همزمان از احتمال بازگشت پاندمی حرف زد. وی به همشهری گفت: «باوجوداینکه در حال حاضر آمار فوتیها بر اثر ابتلا به پاندمی کرونا پایین است ولی اگر درست برنامهریزی نکنیم، تصمیم نگیریم و بیماری را بهخوبی مهار و کنترل نکنیم؛ احتمال دارد دوباره به دوران پاندمی برگردیم؛ همانگونه که رفتارهای امروز ما یک ماه بعد نتیجه خواهد داد؛ بنابراین بهترین کار آن است که امروز برای افزایش سطح واکسیناسیون جامعه تلاش کنیم تا بتوانیم زندگی راحتتری داشته باشیم.»
روز 24 اردیبهشت نیز رئیس کارگروه بهداشت و پیشگیری قرارگاه عملیاتی ستاد ملی مقابله با کرونا، کاهش مرگومیرهای کرونایی را به معنای پایان اپیدمی کرونا ندانست و گفت: در هفتههای اخیر پیک هفتم کرونا را پست سر گذاشتیم. حمید سوری در این زمینه به رسانهها گفت: آنچه تا کنون از پاندمی کووید۱۹ در جهان اتفاق افتاده و تجربه کردهایم، نمیتواند مبنای قضاوت ما برای آینده باشد؛ زیرا ویروس رفتار پیچیده و پیشبینینشدهای از خود نشان میدهد و شبیه به دشمنی غیرقابلپیشبینی عمل میکند.
افزایش لاکپشتی مرگومیر کرونا
علاوه بر هشدار کارشناسان، افزایش لاکپشتی موارد مرگومیر کرونا در کشور نیز احتمال قدرت گرفتن کرونا را پررنگتر میکند. اگرچه این روزها آمار مرگومیر کرونا تکرقمی شده و خبری از فوتیهای روزانه چندصدنفری نیست، اما نگاهی به آمار چند روز گذشته وزارت بهداشت نشان میدهد که کرونا آرام، چراغ خاموش و بهکندی در حال افزایش قربانیان خود است.
بر اساس گزارش وزارت بهداشت روز 20اردیبهشت، سه نفر در کشور به دلیل کرونا جان باختند. روز 21اردیبهشت این آمار به شش نفر رسید. 22اردیبهشت به همان آمار سه نفر عقبنشینی کرد، روز 23اردیبهشت با یک جهش به هشت نفر رسید؛ اما روز بعد یعنی روز 24اردیبهشت هفت نفر جان باختند و روز 25اردیبهشت آمار قربانیان کرونا به هشت نفر رسید.
اگرچه این آمار از مرگومیر کرونا در مقایسه با فوتیهای پارسال همین موقع آنقدر کم و اندک است که حساسیتی را ایجاد نمیکند اما روند افزایشی آن در کنار بروز سویههایی در برخی از کشورها میتواند نگرانکننده باشد.
لازم به ذکر است بهتازگی سویههایی در کشورهای آفریقایی، آمریکا، اسراییل و فلسطین اشغالی گزارششده است که میتواند پیشدرآمد به وجود آمدن موجهای جدید در کشورهای جهان باشد. حتی در تحقیقاتی که اخیراً در اسرائیل انجامگرفته، نوع دلتای کرونا در فاضلابها شناساییشده است.
نگرانیهای جهانی، همزمان با کاهش کرونا
البته نگرانی از بازگشت کرونا، مختص به ایران نیست و یک نگرانی جهانی است، بهنحویکه با وجود کاهش شاخص ابتلا به کرونا در آلمان، دو روز پیش وزیر بهداشت این کشور درباره احتمال موج جدید اومیکرون و بازگشت سویه خطرناک و کشنده دلتا در پاییز هشدار داد. «کارل لاوترباخ» گفت پاندمی تمام نشده و از مردم خواست در هواپیما و قطار ماسک بزنند. او از مردم خواست تا همچنان مراقب باشند و هشدار داد حتی در تابستان نیز باید هوشیار بود.
هفته گذشته نیز سازمان بهداشت جهانی یک بار دیگر درباره انتقال کرونا هشدار داد. آنهم درست زمانی که بسیاری از کشورهای جهان در حال لغو اقدامات پیشگیرانه و تلاش برای بازگشت به زندگی عادی هستند.
آنگونه که دیلیمیل گزارش داده است، سازمان جهانی بهداشت هشدار داده که جهان بهطور فزایندهای نسبت به انتقال کووید کور است. این سازمان تأکید کرده است حتی با وجود گزارش کمترین مجموع مرگومیر هفتگی از زمان شروع همهگیری نباید چنین برداشتی شود که شیوع بیماری کاهش یافته است. «تدروس آدهانوم گبریسوس»، مدیرکل سازمان جهانی بهداشت نیز هشدار داده که هنوز برای عقبنشینی از برخی آزمایشها و نظارتهای کووید خیلی زود است. وی در مصاحبهای به خبرنگاران گفت که هفته گذشته، کمی بیش از ۱۵هزار مورد جانباخته به این سازمان گزارش شده است.
فرصت طلایی برای مدیریت پایدار کرونا
اکنونکه کرونا ضعیف شده است، بسیاری آن را فرصتی برای مدیریت پایدار آن میدانند، اما دو عامل مهار آن یعنی واکسیناسیون و میزان رعایت پروتکلهای بهداشتی جوابگوی تحقق این هدف نیست. در حال حاضر طبق آخرین اطلاعات منتشرشده از سوی وزارت بهداشت درباره روند رعایت پروتکلهای بهداشتی در کشور، میزان رعایت پروتکلهای بهداشتی در کشور در هفته منتهی به ۲۴اردیبهشتماه ۱۴۰۱ (از ۱۷ تا ۲۴اردیبهشتماه)، همچنان پایین و بالغ بر ۵۱.۶۶درصد بوده است. درعینحال میانگین استفاده از ماسک و رعایت پروتکل فاصلهگذاری در کشور ۴۸درصد و میانگین رعایت تهویه مناسب نیز در کشور ۵۴درصد بوده است؛ اعداد و ارقامی که نمیتوانند در صورت پیکی دوباره از کرونا حتی با وجود واکسیناسیون، ایمنی جمعی را حفظ کنند.
وضعیت واکسیناسیون کشور نیز با وجود فراوانی واکسن در کشور، تفاوت چندانی با وضعیت رعایت پروتکلها ندارد. به گفته مقامات بهداشتی کشور هنوز حدود ۲۵میلیون نفر جمعیت کشور واکسن کامل نزدهاند و این در حالی است که متخصصان حوزه سلامت میگویند واکسیناسیون تنها راه کنترل چرخش ویروس در جامعه است.
گفتنی است، بنابر اعلام روابط عمومی وزارت بهداشت تا روز یکشنبه 25اردیبهشت ۶۴میلیون و ۴۴۰هزار و ۶۵نفر دُز اول، ۵۷میلیون و ۷۱۱هزار و ۹۶۴نفر دُز دوم و ۲۷میلیون و ۳۲۳هزار و ۷۶نفر نیز دُز سوم واکسن کرونا را تزریق کردهاند. مجموع واکسنهای تزریق شده در کشور به ۱۴۹میلیون و ۴۷۵هزار و ۱۰۵دُز رسید.