تهران؛ گران‌تر از ژنو

همدلی|  فاطمه آقایی‌فرد: در هیاهوی طرح‌ها و شعارهای سکانداران اقتصادی برای کاهش قیمت هر متر مربع خانه، قیمت‌ها در این بازار هر روز سر از جاهای عجیب‌تری درمی‌آورد، به‌طوری‌که فقط یک هفته یا حتی یک ماه غلفت از خرید، مسیر خانه‌دار شدن را به اندازه سال‌ها دورتر می‌کند. حالا دیگر نه فقط گزارش‌های میدانی از رسیدن هر متر مربع واحد مسکونی در پایتخت به بیش از 40 میلیون تومان در مناطق شمالی و غرب حکایت می‌کند که آمارهای رسمی نیز از این فاجعه خبر می‌دهند. بر اساس گزارش روز گذشته بانک مرکزی، متوسط قیمت هر متر خانه حالا دیگر از 29میلیون تومان عبور کرده؛ به‌طوری که گفته می‌شود در سومین ماه امسال قیمت هر متر مربع مسکن در تهران به 29 میلیون و 670 هزار رسید که نسبت به اردیبهشت و مدت مشابه در سال گذشته به ترتیب سه و 56.6 درصد افزایش یافته است؛ افزایش قیمتی که حتی شاخص اجاره‌بها را هم تحت تاثیر قرار داده، تا جایی‌که بررسی شاخص کرایه مسکن اجاری در شهر تهران و در کل مناطق شهری در خرداد امسال نشان‎دهنده رشدی معادل ۳۳.۹ و ۳۷.۶ درصد نسبت به ماه مشابه سال گذشته است. حالا دیگر متوسط قیمت هر متر خانه در تهران فاصله چندانی با 30 میلیون تومان ندارد؛ رقمی که اختلاف زیادی با قیمت هر متر مربع خانه در گران‌ترین شهرهای دنیا را ندارد. کافی‌است نگاهی به قیمت هر متر مربع خانه در بزرگترین و البته گران‌ترین شهرهای دنیا بیندازید. رصد اخبار این بازار در سراسر جهان حکایت از این دارد که در گران‌ترین شهرهای جهان، قیمت هر متر مربع خانه در محدوده 30میلیون تومانی قرار دارد. 
به عنوان مثال، قیمت هر فوت مربع مسکن در شهر لندن چیزی در حدود 1612دلار است، یعنی با در نظر گرفتن دلار 24 هزار تومانی، می‌توان گفت که قیمت هر فوت مربع مسکن در شهری مانند لندن معادل 38میلیون و 688 هزار تومان است. درست در پایین لندن، قیمت هر فوت مربع خانه در پکن است که در رسانه‌های خارجی به عنوان یکی از گران‌ترین شهرها در این حوزه از آن یاد شده است؛ به‌طوری‌که گفته می‌شود قیمت هر فوت مربع خانه در این شهر 34 میلیون و 368 هزار تومان است که در گزارش‌ها گرانی این شهر بارها تاکید شده؛ شهری که در دنیا از لحاظ کار و فرهنگ شناخته شده است و شاید به همین دلیل یکی از گران‌ترین خانه‌های دنیا را در دل خود جای داده است.
 نگاهی به آماری که در سال میلادی جاری در رسانه‌ها منتشر شده حکایت از این دارد که بعد از لندن و پکن، ژنو سوئیس و سپس فرانسه یکی از بالاترین قیمت‌ها را در این بازار به خود اختصاص داده‌اند، بطوریکه گفته می‌‌شود قیمت هر فوت مربع خانه در این شهر 28میلیون و 560 هزار تومان با در نظر گرفتن دلار 24هزار تومانی تخمین زده می‌شود.
 لازم به ذکر است که در حالی این شهرها با قیمت‌های ذکر شده به عنوان گران‌ترین در حوزه مسکن در سراسر دنیا شناخته می‌شوند که دست‌اندرکاران این بازار یکی از دلایل اصلی گرانی خانه در این شهرها را زیبایی و تمیزی این مراکز عنوان می‌کنند. این در حالی است که گروه سوئیسی «آی‌کیو‌ایر»،که یکی از نهادهای شناخته شده در سنجش آلاینده‌ها و ذرات مضر تنفسی است، در گزارشی در اسفند سال گذشته، آلوده‌ترین پایتخت‌های جهان را در سال ۲۰۲۰ میلادی معرفی کرد که در این گزارش کابل و تهران به ترتیب چهارمین و نوزدهمین پایتخت بزرگ دنیا از نظر میزان آلودگی هوا معرفی شدند. تهران در حالی از میان 92 پایتخت این فهرست به عنوان نوزدهمین شهر آلوده معرفی شد که حالا قیمت هر متر مربع خانه در این شهر از 29میلیون تومان عبور کرده و حتی از هر فوت مسکن خانه در شهری مانند ژنو سبقت گرفته است. جالب است بدانید که قیمت هر متر خانه در بسیاری از شهرهای کشور روسیه، بسیار ارزان گزارش شده، به‌طوری که بر اساس گزارش‌های رسیده، قیمت هر فوت مربع خانه در بسیاری از شهرهای این کشور حدود دو میلیون و 928 هزار تومان است، حتی قیمت هر فوت مربع خانه در ایالت تمسک روسیه، حدود دو میلیون و 328 هزار تومان است. جالب‌تر این‌که قیمت هر فوت مربع خانه در آمریکای جنوبی حتی به دو میلیون تومان هم نمی‌رسد. مثلا در کلمبیا، شهری در شمال غربی آمریکای جنوبی، قیمت هر فوت خانه حدود یک میلیون و 968 هزار تومان است. 

 اما مسکن باز هم گران شد

روزهای قبل از انتخابات روزهای پراسترسی برای بسیاری از سرمایه‌گذاران بخصوص در حوزه مسکن بود. خیلی‌ها در تلاش بودند تا مشخص نشدن فضای سیاسی کشور، خانه بخرند، یا خانه خود را تبدیل به احسن کنند، آن‌روزها سکانداران اقتصادی مدام وعده می‌‌دادند که دلیلی برای افزایش قیمت مسکن در روزهای بعد از انتخابات نیست، اما حالا نگاهی به اوضاع بازار حکایت دیگری را روایت می‌کند.
 26خرداد امسال بود که معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: «اقدامات دولت و مجلس شامل طرح اقدام ملی مسکن، مالیات بر خانه‌های خالی و کنترل بازار اجاره در ثبات بازار مسکن موثر بوده و بعد از انتخابات نیز دلیلی بر افزایش قیمت مسکن وجود ندارد». محمود محمودزاده در حالی این پیش‌بینی را از بازار مسکن رسانه‌ای کرد که قیمت مصالح ساختمانی در کشور به قدری رشد کرده که دیگر نه قولی و نه قانونی مانند مالیات بر خانه‌های خالی یارای مقابله با قیمت‌ هر متر مربع مسکن در تهران را ندارد. زمستان سال گذشته بود که دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان کشور گفت: «کارخانه‌های تولید سیمان به بهانه‌های واهی، از مدار تولید خارج شده‌اند و بعضی دیگر از این کارخانجات نیز به صادرات سیمان به کشورهای دیگر پرداخته‌اند که این مسئله، باعث افزایش قیمت سیمان در بازار به هر پاکت ۴۰هزار تومان در مدت یک هفته رسید». رئیس انجمن انبوه‌سازان خوزستان در خصوص وضعیت قیمت مصالح ساختمانی گفته بود: «با یک سونامی وحشتناک افزایش قیمت در مصالح ساختمانی روبه‌رو بوده‌ایم و علی‌رغم اظهارات ما در خصوص وجود رانت در صنعت فولاد، جلوی این رانت‌ها گرفته نشده است». 
حالا در شرایطی که بازار سیمان به ثبات رسیده و قیمت هر کیسه از حدود ۵۰ به ۳۶ هزار تومان کاهش یافته، اواسط ماه گذشته افزایش ۱۲درصدی قیمت سیمان فله به شکل قانونی با هدف حذف واسطه‌ها و رسیدن محصول به دست مصرف کننده نهایی به تصویب رسید؛ با این حال کارشناسان معتقدند این تصمیم تاثیری در حذف مافیای سیمان ندارد و فقط منجر به افزایش قیمت‌ها می‌شود. 

 وعده‌ها اما ادامه دارد

 وجود چنین بحران‌هایی در بازار مسکن در حالی مطرح است که روز گذشته معاون وزیر راه و شهرسازی به ایسنا گفت: «با اقداماتی که در حوزه اقدام ملی مسکن و تامین زمین تا پنج سال آینده انجام شده بستر برای دولت آینده در بخش مسکن فراهم شده است». وی ادامه داد: «در حوزه مسکن اتفاقات بزرگی رقم خورده و با اقدامات وزارت راه و شهرسازی، بستر فعالیت برای دولت جدید فراهم‌تر از گذشته است». به گفته محمودزاده: «در برنامه اقدام ملی مسکن، تامین زمین، برنامه‌ریزی و نیازسنجی در کل کشور انجام شده است. در تمامی شهرها برای پنج سال آینده نیازسنجی صورت گرفته و برنامه تامین زمین تا سال ۱۴۰۴ را به تمام استان‌ها ابلاغ کرده‌ایم. در حال حاضر هم بیش از ۵۳۰ هزار واحد اقدام ملی به مرحله اجرا رسیده است». معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: «زیرساختهای دیگر از جمله قانون جهش تولید مسکن که مراحل آخر را در مجلس و شورای نگبهان می‌گذارند نیز کمک بزرگی است برای تولید انبوه مسکن خواهد بود». 
محمودزاده، بستر دیگر تولید مسکن را قانون ساماندهی دانست و افزود: «در کمیسیون‌های دولت اصلاحاتی در آیین‌نامه قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن انجام و مصوبات آن اخذ شده است که این موضوع نیز بحث ساخت و ساز را تقویت خواهد کرد. یکی دیگر از مصوبات که مراحل تصویب در دولت را می‌گذراند آیین‌نامه اجاره‌داری حرفه‌ای است. در کمیسیونهای تخصصی دولت این آیین‌نامه در جریان قرار دارد و بحثهای کارشناسی آن صورت گرفته است. هم اکنون در مرحله تصمیم‌گیری نهایی در کمیسیونها است تا به دولت برود». 
محمودزاده گفت: «ما پیگیر موضوع اجاره‌داری حرفه‌ای هستیم و امیدواریم تا قبل از پایان دولت به تصویب برسد. ولی باید ببینیم در کمیسیونهای مربوطه چقدر کار است و کدام موضوع در اولویت قرار دارد. با این حال تلاش می‌کنیم زودتر به سرانجام برسد». وعده‌ها ادامه دارند، اما انگار مسکن راه خود را می‌رود و حالا دیگر قیمت هر متر خانه از ژنو سوئیس هم سبقت گرفته است.