وعده‌هایی که نباید نسیه بماند

همدلی|  آرزو بخشنده: چهارشنبه‌ای که گذشت میانداران سیاسی سعی کردند اختلافات درونی خود را با دستاویز تعمیم مطالبه به مردم حل و فصل کنند و پزشکیان را در چاله سیاسی اول که دو طرف تندرو برای او کنده بودند بیرون بیاورند. بعد از انتخاب کابینه که به زعم سهم‌خواهان شوک‌آور بود و کناره‌گیری ظریف که تکمله یک شکاف در دولت را نشان می‌داد برخی اصلاح‌طلبان از جمله ابطحی و آذر منصوری کوتاه آمدند و برای اینکه ساز تفرقه مورد نظر تندروها کوک نشود کمی حق به پزشکیان دادند و کمی هم مطالبه طرح کردند. اینطور بود که این بار سیاست خودش را بر مطالبه و وعده‌ها تحمیل کرد و «سید محمد خاتمی» نیز به عنوان رئیس دولت اصلاحات به عنوان مشفق ناصح وارد عمل شد و مردم و گروه‌های سیاسی را به پرهیز از شتایزدگی و نقد عجولانه ترغیب کرد. خاتمی در این اظهارنظر سعی کرد در عین حال که پزشکیان را مختار به تعیین کابینه خود می‌داند برخی مطالبات را نیز مورد توجه قرار دهد و روند خواسته‌های مردم را نیز گوشزد کند. او درباره «طرح نور» که پزشکیان آن را «طرح سیاه» لقب داده بود اشاره‌ای به اولویت‌های که باید نقد شود و نباید نسیه بماند داشت. از آن سو اینگونه تحلیل کرد که ممکن است اشکالاتی هم وجود داشته باشد که در انتخاب کابینه با توجه به شرایط و مقدورات باید در نظر گرفته شود.
سه محور مطالباتی از پزشکیان
اما آنچه که «مسعود پزشکیان» را در مواجهه با انباشت مطالبات قرار داده را باید در دو – سه موضوع مهم خلاصه کرد. فیلترینگ، گشت ارشاد و تحریم‌ها که به طور مستقیم با زندگی روزمره مردم تصادم دارد. همانگونه سید محمد خاتمی نیز اشاره کرده انباشت نارضایتی مردم و مطالبات آنها یکی از دلایل شتابزدگی مردم و سیاسیون غیرسهم‌خواهی است که در نگرانی نسبت به آینده دولت چهاردهم با اعتراضات و نقدهای پیشدستانه‌ای به استقبال پزشکیان رفته‌اند.
 در روزها و هفته‌های گذشته، قبل از معرفی کابینه، بارها رسانه‌ها درباره اولویت‌های مهم پزشکیان و تیم اقتصادی و سیاسی او سخن گفته‌اند و اظهارات متفاوتی را روی خروجی تحلیل‌های خود گنجانده‌اند. البته دو موضوع از سه اولویت مهم این روزها قابل دسترس‌تر به نظر می‌رسید: گشت ارشاد و فیلترینگ. مردم با شناخت شرایط سیاست خارجی به ظاهر تا انتخابات ایالات متحده و مشخص شدن شرایط منطقه‌ای و تنش‌هایی که ایران در این مسیر دارد، موضوع رفع تحریم‌ها را در اولویت آخر بارگذاری کرده‌اند و مسائل مرتبط با محدودیت‌های داخلی را ارزش بیشتری داده‌اند. در روزهای گذشته درباره فیلترینگ اینطور عنوان شده که دولت می‌تواند با سازوکارهایی که دارد نسبت به گشایش در این زمینه اقدام کند.
وضع غیر قابل تداوم
هفته گذشته «جواد نیک‌بین» نماینده  بردسکن، خلیل آباد و کاشمر در گفت‌وگو با تابناک با اشاره به  وضعیت فعلی فیلترینگ و اختیارات رئیس جمهور در خصوص رفع آن، گفته بود: «قطعا رئیس شورایعالی فضای مجازی کشور رئیس جمهور است و رئیس جمهور اختیارات لازم را جهت فیلترینگ و رفع آن دارد. تصمیم در حقیقت با دولت است فعلا هیچ قانونی در مجلس برای فیلترینگ و رفع آن گذاشته نشده است و همه اختیارات دست شورایعالی فضای مجازی است یا نهایت شورایعالی امنیت ملی که باز رئیس هر دو رئیس جمهور است. بنابراین اختیارات لازم برای رفع فیلترینگ و یا ادامه آن برای رئیس جمهور وجود دارد و دولت آقای پزشکیان باید برای این موضوع تصمیم بگیرد.»
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در خصوص تداوم وضعیت فعلی فیلترینگ در کشور، تصریح کرد:« دیگر قابل تداوم نیست به جهت اینکه غرض بود با فیلترینگ مردم از اینستاگرام توییتر و تلگرام استفاده نکنند ولی تقریب هشتاد درصد کسانی که از فضای مجازی استفاده می کنند از این فضاهای به ظاهر ممنوعه با فیلتر شکن در حال استفاده هستند درواقع آن غرض میسر نشده است و ما تنها با این وضعیت مردم را در حقیقت اذیت می کنیم لذا تداوم این وضعیت مقبول مجلس و دولت نخواهد بود.»
آنچه رئیس قوه قضائیه گفته بود
این گفته‌ها البته سرنخ دیگری هم دارد که در رقابت‌های انتخاباتی یکبار از سوی رئیس قوه قضائیه مطرح شد و مورد توجه هم قرار گرفت. او تلویحا به اختیارات رئیس‌جمهور در رفع فیلتریگ اشاره کرد و گفت، اگر مردم به فضای مجازی چه از جنبه فرصتی و چه از جنبه تهدیدی، نگاه می‌کنند. رئیس جمهور به عنوان رئیس شورای فضای مجازی می تواند در این امر تاثیرگذار باشد. رئیس قوه قضاییه در این گفت‌وگو به‌ روشنی مسئولیت های مهم رئیس جمهور را مورد اشاره قرار داد و از مردم خواست با حضور در انتخابات منشا اثر باشند. او همچنین با کلیات بیشتری این موضوع را برای آنها که در انتخابات شرکت کردند با قصد حضور نداشتند عنوان کرد: «رئیس‌جمهور رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز هست. از همین رو اگر کسانی نسبت به مسائل فرهنگی کشور نقطه نظراتی دارند و در صدد اصلاح و اعتلای آن هستند اینجا نیز رئیس‌جمهور می‌تواند مؤثر و نافع باشد.» این گفتمان انتخاباتی که در درجه اول ترغیبی برای حضور آرای خاموش و ایجاد مشارکت بود اما مسئولیت‌هایی برای پزشکیان ایجاد کرده که باید هر چه زودتر به آنها بپردازد. البته باید تا انتخاب وزرا و چیدمان جدید دولت صبر کرد، چرا که رئیس دولت چهاردهم، در پاسخ  به انتقادات از فهرست پیشنهادی کابینه چهاردهم در شبکه اجتماعی ایکس نوشته بود: «مردم عزیز سرمایه بزرگ دولت شمایید، توجه و حساسیت شما در انتخاب اعضای کابینه ارزشمند است. بی‌تفاوتی به رفتار سیاستمداران جای خود را به انتقاد داده است. این یعنی ما یک گام به جلو رفته‌ایم.
 

در مرحله انتخاب و بررسی کابینه از صاحبنظران متعددی مشورت گرفتیم و تلاش کردیم با رویکرد وفاق و همدلی، بهترین وضعیت ممکن را با ظرفیت‌های موجود رقم بزنیم. صبر کنید کابینه کار کند و آن‌را از روی عملکردش نقد کنید.»
انتظار جامعه از پزشکیان
اما نقدهایی که نباید نسیه بماند و در اولین مرحله از استقرار دولت و آرایش نهایی وزرا باید مورد توجه قرار گیرد، همچنان روی میز فعالان سیاسی و رئیس‌جمهور در حال ورق خوردن است.
دیروز«غلامعلی رجایی» فعال سیاسی اصلاح‌طلب، که چندان از کابینه پیشنهادی چهاردهم استقبال نمی‌کند، به خبرآنلاین، گفته: «جامعه از آقای پزشکیان توقع تغییر دارد و حق دارند، بالاخره آنان اگر از عملکرد دولت سیزدهم راضی بودند که به آقای پزشکیان رأی نمی‌دادند. جامعه باید تقسیم‌بندی شود اما در مجموع افکار عمومی از این کابینه راضی نیست. »
وی همچنین تاکید می کند؛«پزشکیان از مخالفان گشت ارشاد و فیلترینگ بوده است، الآن که دولت دردست او است و افرادی که این کارها را انجام دادند تحت امر ایشان هستند، می‌تواند دستور رفع فیلترینگ و جمع آوری گشت ارشاد را بدهد. جامعه هم باید خویشتن‌داری کرده و به آقای پزشکیان فرصت پخته شدن بدهد.»
او معتقد است نقدها و واکنش‌ها را به رغم اینکه برخی آن را عجولانه توصیف می‌کنند، باید آن را به فال نیک گرفت زیرا اگر مردم بی‌تفاوت بودند واکنش نشان نمی‌دادند.اودر عین حال  بر این باور است که: «آقای پزشکیان را نباید با برخوردهای تند و رادیکالی راند و گفت که استعفا بدهید یا آبروی ما و نهج‌البلاغه را بردید، این رفتارها در جامعه‌ای که خواهان تغییر است پسندیده نیست. ایشان به دنبال این است کار به نحو احسن و اکمل انجام شود و باید به او فرصت داد. آقای پزشکیان این پیام را از مردم دریافت کرده است که برخی از گزینه‌های معرفی شده مورد اقبال آنان نیست. » به هر حال پیام‌های صادره از سمت مردم به پزشکیان چه در چینش کابینه و چه در موارد اولویت‌دار همچنان روی میز قرار گرفته و در آینده نزدیک مطالبات اوج بیشتری خواهد گرفت، چرا که تندروها در همین زمین بازی مشغول کارند و سعی خواهند کرد به اختلاف میان مردم و دولت چهاردهم در زمینه موضوعات بسیار مهم دامن بزنند. پزشکیان باید یکی از دو مسیر را انتخاب کند؛ فراموش کردن مطالبات مردمی یا ایستادگی برای تحقق خواسته‌های مردم در زمینه رفع فیلترینگ و جمع کردن گشت‌های ارشاد و طرح نور.