مجلس در آزمون وفاق

همدلی| احسان بخشنده: بعد از معرفی کابینه‌ای که مسعود پزشکیان آن را “وفاق‌ملی” خوانده، حالا فعالان سیاسی از رای اعتماد به عنوان یک پاسخ به حسن‌نیت دولت سخن می‌گویند؛ موضوعی که بعد از بررسی برنامه‌های وزرای پیشنهادی در کمیسیون‌ها و صحن علنی که تا دیروز ادامه داشت، تبدیل به یک مطالبه از سمت افراد نزدیک به دولت و میانه‌روهای اصولگرا شده است. چرخش همگانی در فضای سیاسی کشور بعد از یک دوره کوتاه نقد جهت‌گیری‌های سیاسی پزشکیان با دستور کار هم‌گرایی تبدیل به درخواست‌های جدیدی شده است.
از “وفاق ملی” تا “آشتی ملی” و کلیدواژه رفع اختلافات در حالیکه تنش‌های منطقه‌ای سایه خود را بر سر ایران هم گسترانده، نشان می‌دهد تجویز نسخه “همدلی” در جریان‌های سیاسی فعلا دستور کار مهم‌تری نسبت به درخواست‌های مردمی یا سیاسی در سمت اصلاح‌طلبان است و قرار بر این شده مجلس نیز با همراهی دولت واکنش متناسبی به کابینه بدهد. اما آیا مجلس با ترکیب ناهمگونی که در دوره دوازدهم دارد، امکان مدیریت وفاق در روز رای اعتماد را خواهد داد؟ این سوالی است که امروز نمایندگان مجلس به آن پاسخ می‌دهند. اما آنچه که به شکل مطالبه عمومی در میان فعالان سیاسی طرح می‌شود نیز قابل تامل است. این مطالبه از مجلس که از سوی خبرگزاری‌های دولتی و غیر دولتی مورد توجه قرار گرفته یکصدا رای اعتماد یکپارچه را از نمایندگان خواسته است و در مقابل نماینده‌های تندرو و وابستگان دولت سایه از سمت جبهه پایداری با تند کردن فضا سعی دارند اینگونه القا می‌کنند که رای به برخی وزرا به دلیل توصیه یا طرح موضوع وفاق، استقلال مجلس را زیر سوال خواهد برد. با این حال دیروز در آستانه رای‌گیری برای اعتماد به وزرای پیشنهادی، مسعود پزشکیان یکبار دیگر به مجلس رفت و با قالیباف دیدار کرد. بر اساس اخباری که رسانه‌ها منتشر کردند در جریان چهارمین روز از بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی کابینه پزشکیان و در زمان بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی کشور، مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری چهاردهم به صورت ناگهانی وارد صحن مجلس شد.
آخرین رایزنی‌ها
“محمدباقر قالیباف” برای استقال و خوشامدگویی به مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری، ریاست جلسه را به “حمیدرضا حاجی بابایی” نائب رئیس اول مجلس سپرد. گمانه‌ها بر این بود که این دیدار باید برای آخرین لابی‌های دو قوه باشد که در نظر دارد نمایش وفاق ملی را در قاب رای اعتماد وزرای کابینه پیشنهادی به تصویر بکشد. اما تا این لحظه خبری از این گفت‌وگو و رایزنی احتمالی برای رای اعتماد به بیرون درز نکرده است. با این حال تا آخرین دقایق دیروز فارغ از تلاش پزشکیان و دولت برای جلب نظر نمایندگان، فعالان سیاسی هم در رسانه‌های تقاضای مشترکی را از مجلس طرح کردند که فصل مشترک آنها موضوع وفاق و مطالبه از مجلس بود.
مجلس به تمام وزرای پیشنهادی رای مثبت می‌دهد؟
دیروز، سخنگوی حزب اعتدال و توسعه، تاکید کرد: وفاق ملی نیاز امروز جامعه است و انتظار می‌رود نمایندگان مجلس شورای اسلامی زمینه ایجاد این وفاق را با رای اعتماد به کلیه وزرای پیشنهادی تشدید کنند.
“جواد هروی” با اشاره به ضرورت کمک مجلس به رئیس جمهور برای تشکیل کابینه وفاق ملی، بیان کرد: رئیس جمهور با یک نگاه باز به میدان مشکلات آمدند و ما باید این را بپذیریم در مقطعی دولت چهاردهم کار خود را آغاز می کند که حادثه‌ای رئیس جمهور و چند تن از سران دولت را به کام خود کشید. در یک فضای تعجیل توانستیم انتخابات را برگزار کرده و با مشارکت نیمی از مردم کشور رئیس جمهور کشور را انتخاب کنیم.
سخنگوی حزب اعتدال و توسعه تصریح کرد: فارغ از اینکه هر جناحی به نسبت خود در این چینش کابینه جایگاه دارد، در مجموع وظیفه تمام جریانات سیاسی حمایت از دولت در این مقطع زمانی حساس است. درست است که ما همواره در زمان انتخابات می‌گوییم که زمان حساس است اما واقعا این مقطع زمانی حساسیت خاص خود را دارد. با مشارکت ۵۰ درصدی مردم در انتخابات و در واقع غیبت ۵۰درصد دیگر که ناامیدانه صحنه را ترک کردند، با رای آوردن آقای پزشکیان یک فضای فرصت‌سازی برای نظام و حاکمیت ایجاد شده تا بتواند امید را به جامعه باز گرداند و این دولت بتواند تنگناهای اقتصادی و اجتماعی را در داخل و تنگناهای تحریم های بیرونی را رفع کند.
وی در ادامه تاکید کرد: تصور بنده این است که کلیت مجلس به تمام وزرای پیشنهادی دولت رای مثبت خواهند داد.
مجلس در بررسی وزرای پیشنهادی نگاه حاد جناحی نداشته باشد
یک فعال سیاسی اصولگرا  هم با بیان اینکه وفاق ملی برای کشور ما یک نیاز ضروری است، گفت: مجلس شورای اسلامی نگاه رئیس جمهور در زمینه ایجاد وفاق ملی را دنبال کند.
“سیدکمال سجادی” در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه وفاق ملی یک ضرورت برای کشور است، اظهار کرد: در کابینه پیشنهادی، برخی وزرا بسیار خوب انتخاب شده و نماد وفاق ملی هستند. مثلا عراقچی فردی است که با همه جناح‌ها کار کرده است و آنها او را قبول دارند. دبیرکل جامعه اسلامی کارمندان خاطرنشان کرد: مجلس در بررسی وزرای پیشنهادی نگاه جناحی حاد نداشته باشد. از سویی این نکته را باید مدنظر داشت که مشکل کشور ما مدیریت است. مدیران قوی و توانمند می‌توانند تحول، پیشرفت و عدالت را محقق کنند، اما مدیرانی که مواضع تند سیاسی دارند، در کشور اختلاف ایجاد می کنند، بنابراین مدیران ارشد کشور نباید تندرو باشند.
وی افزود: نمایندگان به این نتیجه رسیدند که مجلس نباید چوب لای چرخ دولت بگذارد بلکه باید زمینه وفاق ملی را تشدید کنند؛ این نیاز جامعه است.
تندروها برای سهم گرفتن از دولت تغیر روش داده‌اند
اما به نظر می‌رسد که خطر مشکل‌آفرینی تندروها همچنان وجود دارد.البته آنها با شیوه‌های دیگری به سراغ دولت جدید خواهند رفت.جلال جلالی‌زاده، فعال سیاسی اصلاح‌طلب، درباره این موضوع به «نامه‌نیوز» گفت: به نظر من کابینه آقای پزشکیان تقریبا تحت نظر اصولگرایان معرفی شده است و به غیر از دو وزیر بقیه اصلاح‌طلب نیستند و تعداد قابل توجهی از آنها اصولگرا هستند. تندروها هم برای آنکه تصور می‌کنند جایگاه خودشان چه در دولت و چه در حاکمیت در خطر است و عملا به انزوا رانده شده‌اند، می‌خواهند با تغییر نسبی رویکردشان امتیازی از دولت بگیرند. به همین دلیل است که می‌بینیم نیروهایی که در گذشته مشهور به تندروی بودند حالا از حتی از وزرای دولت آقای پزشکیان دفاع هم می‌کنند.
او ادامه داد: کلیت مجلس هم به این نتیجه رسیده است که حالا که پزشکیان نرمش به خرج داده و به نوعی اصولگرایان هم سهیم در دولت کرده، اگر مانع کار دولت شوند، عملا نمی‌توانند ادعا کنند که در مسیر دولت وفاق ملی حرکت کرده‌اند. البته که توصیه‌هایی از بیرون از مجلس هم وجود دارد.
این فعال سیاسی همچنین بیان کرد: اگر دو وزیر اصلاح‌طلب یعنی آقایان ظفرقندی و میدری رأی اعتماد نگیرند، نشان می‌دهد که نمایندگان به تعهد خود به پزشکیان مبنی بر تعامل متقابل عمل نکرده‌اند و بر خط گذشته خود ایستاده‌اند. این دو تنها افراد اصلاح‌طلب کابینه‌اند و اگر آنها هم در کابینه حضور نداشته باشند، مشخص می‌شود آقای پزشکیان دچار اشتباه شده بود.
جلالی‌زاده گفت: آقای پزشکیان برای ادامه مسیر در موقعیت سختی قرار دارد. از یک‌سو اصولگرایان می‌خواهند در قدرت سهم داشته باشند و تعیین کننده باشند و از سوی دیگر مردمی که به پزشکیان رأی داده‌اند انتظار تغییر دارند. به نظر می‌رسد آقای پزشکیان بعد از این باید تعارف را کنار بگذارد و کار خودش را بکند و هر جایی اصولگرایان مانع کار او شدند، صادقانه با مردم سخن بگوید و بگوید چه کسانی نمی‌گذارند کار کند یا مشکل ایجاد می‌کنند.
مجلسی ها قیصریه “وفاق ملی” را برای دستمال کاغذی حزبی به آتش نکشند
یک فعال سیاسی اصلاح طلب هم گفته: اگر مجلسی‌ها آغوش باز رئیس جمهور را با رای اعتماد به وزرای پیشنهادی پاس بدارند ما شاهد یک رویکرد جدید در سپهر حکمرانی ایران خواهیم بود.
“محمدعلی وکیلی” با اشاره به ضرورت کمک مجلس به رئیس جمهور برای تشکیل کابینه وفاق ملی، بیان کرد: به نظر بنده رئیس جمهور تا به اینجا از خودگذشتگی نشان داده است و در نگاه برخی از هواداران خود به نوعی خودزنی به نفع وفاق ملی انجام داده است. اکنون که رئیس جمهور کارت‌های خود را به روی میز جریانات سیاسی حتی جریان‌های مخالف خود گذاشته است تا گامی در جهت وفاق ملی بردارد، امروز توپ وفاق ملی در زمین مجلس است.
وی در ادامه اظهار کرد: اگر مجلسی‌ها این آغوش باز را پاس بدارند، از این  مخمصه حزب گرایی، جناح بندی و سیاست زدگی نجات پیدا خواهیم کرد؛ اما اگر مجلس این آغوش باز را پاس نداشته و تدبیر به خرج ندهد و به خصوص به چند چهره مشهور اصلاح طلب این کابینه پیشنهادی رای اعتماد ندهد، آنگاه هم فشار بر رئیس جمهور در اردوگاه متبوع خود به حداکثر خواهد رسید و هم  این اقدام خوب آقای رئیس‌جمهور تبدیل به رویکرد نخواهد شد. این فعال سیاسی در ادامه تصریح کرد: از این جهت به نظر بنده قیصریه وفاق ملی را دوستان مجلس برای دستمال کاغذی حزبی به آتش نکشند. انتظار بر این است که دوستان مجلس به این ندای وفاق ملی لبیک بگویند.
تندروها آتش زیرخاکسترند
این نماینده ادوار مجلس یادآور شد: قریب به اتفاق نمایندگان مخالف وقتی در جایگاه قرار می‌گیرند، آقای پزشکیان و گفتمان دولت را تأیید می‌کنند، بعد هم که وارد طرح دلایل مخالفت می‌شوند، در واقع بیانیه می‌خوانندکه مثلا «وزیر باید در زمان مسئولیتش به این حوزه‌ها بیشتر توجه کند یا از فلان رویکردهای گذشته فاصله بگیرد». در مجموع هیچ اظهارنظری را ندیدیم که از آن تعبیر به مخالفت جدی با گزینه پیشنهادی رئیس جمهور شود.
وی با بیان اینکه راهبرد وفاق ملی مجلس را در ریل حمایت از دولت قرار داد، ادامه داد: تصور می‌کردیم برخی نمایندگان در مخالفت با دولت آتش به پا کنند و جار و جنجال راه بیندازند اما این راهبرد رئیس جمهور آنها را خلع سلاح کرد. البته توصیه رهبر معظم انقلاب درباره حمایت از دولت روی فضای فکری نمایندگان تأثیر زیادی گذاشت و آنها قانع شدند که باید به دولت کمک کنند.
این فعال سیاسی درباره چرایی حمله “امیرحسین ثابتی” نماینده نزدیک به “سعید جلیلی” به “عباس عراقچی” وزیر پیشنهادی امورخارجه اظهار کرد: آقای عراقچی در حوزه کاری خودش از سربازی به سرداری رسیده چون همه مقاطع و مراحل حوزه دیپلماتیک و سیاست خارجی را طی کرده است و به عمیق‌ترین و فنی‌ترین موضوعات داخلی و بین‌المللی اشراف و شناخت دارد. از این رو اکثر قریب به اتفاق سیاسی و کارشناسان تأیید می کنند که انتخاب او برای وزارت خارجه مناسب و شایسته است.
نقوی افزود: توقع داشتم مخالفان آقای عراقچی نقدهای خیلی جدی تری را به لحاظ کارشناسی مطرح کنند اما برخی شان برخورد شخصی با وزیر پیشنهادی امورخارجه کردند که اتفاق جالبی نبود. مثلا یکی از مخالفان مباحثی را به استناد منابع آمریکایی، انگلیسی و اسرائیلی علیه آقای عراقچی مطرح کرد که جای تأمل داشت. این نوع صبحت ها نشان می دهد که یک آتش زیر خاکستر در مجلس وجود دارد که احتمالا در مقاطع حساس بعدی بیرون بزند.