همتّی: به‌دوران ریاستم بر بانک‌مرکزی افتخار می‌کنم

همدلی| گروه اقتصاد: روز گذشته، صحن علنی مجلس شاهد سخنان موافقان و مخالفان وزیر پیشنهادی امور اقتصاد و دارایی بود. نکته جالب در این سخنان، دفاع یک وزیر پیشین اقتصاد در دولت احمدی‌نژاد از عبدالناصر  همتّی و در مقابل، مخالفت سرپرست وزارت اقتصاد همان دولت با  همتّی بود.
در دومین روز از سری نشست‌های بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی در مجلس، پیش از ظهر دیروز به بررسی برنامه‌ها و سوابق «عبدالناصر  همتّی» وزیر پیشنهادی مسعود پزشکیان برای تصدی وزارت امور اقتصاد و دارایی بود.
در ابتدای این نشست «فاطمه مقصودی» سخنگوی کمیسیون اقتصادی با ارائه گزارش این کمیسیون، از موافقت اکثریت اعضای آن با  همتّی خبر داد و در ادامه نوبت به سخنان موافقان و مخالفان وزیر پیشنهادی اقتصاد رسید.
 همتّی اراده فسادستیزی را ندارد
در ابتدا، نماینده قزوین در مجلس از آنچه رویکرد عدم شفافیت  همتّی در دوران مدیریت وی می‌خواند، انتقاد کرد و گفت: وزیر پیشنهادی اقتصاد، اهتمام خاصی برای فسادستیزی ندارد که خود خطری برای این وزارتخانه است.
فاطمه محمدبیگی در مخالفت با کلیات برنامه  همتّی گفت:  همتّی یکی از اهداف خود را در سال 95 مبارزه با نجومی‌بگیران معرفی کرد اما وقتی به پست رسید، مدیران نجومی‌بگیر ابقا شدند و خبری از برخورد با مفسدان ندیدیم.
وی عنوان کرد: از سوی دیگر، توقف انتشار عمومی آمار عملکرد صنعت بیمه با دستور وی صورت گرفت تا صورت‌های مالی منتشر نشود و همه مدیران و معاونان از پاسخ‌گویی به خبرنگاران منع شدند که همه حاکی از رویکرد عدم شفافیت او است.
محمدبیگی با بیان اینکه این روال بعدها در راستای عدم انتشار اعداد و ارقام در بانک مرکزی از سوی وی صورت گرفت، ابراز داشت: دستور عدم انتشار آمار نرخ تورم از آذر ماه سال 1397 نیز بخش دیگری از رویکرد  همتّی است که بیانگر شفاف نبودن اقدامات او است.  همتّی همچنین در مصاحبه‌ای با سایت بانک مرکزی در سال 99، عدم واردات واکسن کرونا را متأثر از FATF دانست. آیا برخوردهای سیاسی در دورانی که روزانه حدود 600 تن از هموطنان خود را از دست می‌دادیم، درست است و اجازه می‌دهید امروز با چنین فردی موافقت کنیم؟
عضو کمیسیون بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مجلس در پایان عملکرد  همتّی در حوزه موضوع چای دبش را با ترک فعل توصیف کرد و افزود: سؤالم از وزیر پیشنهادی اقتصاد این است که شما که در دوران خود با بالاترین رشد نقدینگی در کشور روبه‌رو بودید، چه برنامه‌ای برای کنترل نقدینگی و مهار تورم چیست و برای اجرای قانون جهش تولید مسکن چه تدبیری اندیشیده‌اید؟
وزارت اقتصاد جای بی‌تجربگان نیست
در ادامه این نشست «شمس‌الدین حسینی» رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در مقام موافق ظاهر شد و گفت: مدارک تحصیلی وزیر پیشنهادی را استعلام کردیم و لیسانس، فوق‌لیسانس و دکتری وی در دانشگاه تهران با رتبه ممتاز اخذ شده که این برای ما بسیار مغتنم است؛ چون معتقدم افرادی که در دانشکده‌های اقتصاد ایران درس خوانده‌اند سازوکار اقتصاد ایران را بهتر می‌شناسند.
وی با ارائه سوابق کاری  همتّی در مقاطع و سمت‌های متعدد اقتصادی ادامه داد: وزارتخانه جای آزمایش و خطا نیست و نمی‌توانیم افراد بی‌تجربه را در وزارتخانه‌های حساس بگماریم. از سال 76 تا سال 99 کل رشد اقتصادی ما 2.7درصد بوده و رشد نقدینگی ما به طور متوسط بالای 25درصد بوده است. خروج از برجام هم ربطی به رئیس بانک مرکزی نداشته است. من از برجام دفاع نمی‌کنم اما برجام ربطی به رئیس کل بانک مرکزی نداشته است.
رئیس کمیسیون اقتصادی اضافه کرد: در آن ایام روابط با کشورهای همسایه بسیار پایین بود و خروج از برجام هم اتفاق افتاد که نتیجه‌اش در اقتصاد مطلوب نبود. خیلی از راهکارهایی که برای فروش نفت گرفته شده بود نتیجه‌اش این شد که درآمدهای ارزی بسیار کاهش پیدا کرد ولی یکی از نکات مثبت آن ایام این بود که ذخایر ارزی کشور کم نشد هر چند می‌توانستند با سیاست‌های غلط مثل ارزفروشی، باعث کاهش ذخایر ارزی شوند.
وی ادامه داد: نمی‌خواهم بگویم  همتّی اشتباه نداشته اما نمی‌شود با تحلیل های گوناگون عملکرد وی را زیر سوال برد. این وزارتخانه نیازمند یک مدیر باتجربه است.
حسینی در پایان گفت:  همتّی تحصیلات مرتبط و تخصصی دارد و در شرایط سخت هم مسئولیت می‌پذیرد. از وی تعهد می‌گیریم که بر اجرای احکام قانون برنامه مصر باشد.
مقصر چای دبش،  همتّی بود نه دولت رئیسی!
در ادامه، یک نماینده تهران در مخالفت با  همتّی با بیان اینکه آزموده را آزمودن خطا است، کاهش ارزش پول ملی، ادغام بانک‌های متخلف در بانک سپه، پیشنهاد افزایش نرخ بنزین و اتهام در پرونده چای دبش را از موارد مندرج در کارنامه وزیر پیشنهادی اقتصاد دانست.
حسین صمصامی گفت: بررسی دقیق عملکرد  همتّی در زمان تصدی ریاست بانک مرکزی در مقطع زمانی مرداد 1397 تا اردیبهشت ماه 1400 نشان می‌دهد نه تنها وی نمره قابل قبولی نمی‌گیرد بلکه مدیریت ناکارآمد وی زمینه‌ساز بروز بحران‌های متعدد و جدی در جامعه شد.
وی افزود:  همتّی پس از انتصاب به عنوان رئیس کل بانک مرکزی از دریافت اختیار ویژه از سران قوا برای ساماندهی بازار ارز و اصلاحات بانکی خبر داد. در حوزه بانکی ورود به موضوع بانک آینده و ادغام بانک‌های نظامی در بانک‌ سپه از مهمترین اقدامات بانک مرکزی بود. در دولت دهم با مشخص شدن مفاسد بی‌رویه، گرچه رئیس کل بانک مرکزی دستور برخورد قاطعانه با بانک آینده را به قائم مقام وقت که رئیس فعلی سازمان برنامه و بودجه است، داد اما کار به مسیر دیگری منحرف شد و تلاش شد صورت مسأله با ادغام بانک تات و چند موسسه متخلف دیگر و تشکیل بانک آینده فیصله یابد.
وی یادآور شد:  همتّی در این چالش، مسیر نادرست مدیران قبل را ادامه داد و اکنون که کشور به وزیری مقتدر، تحول‌گرا و شجاع در حوزه اقتصاد برای تغییر مسیر مخرب قبل نیاز دارد چگونه می‌توان به وی اعتماد کرد.
 همتّی پیشنهاددهنده افزایش قیمت بنزین بود
صمصامی گفت: در حوزه ارزی، ساماندهی بازار ارز از برنامه‌های اعلامی وی است و حفظ و تقویت ارزش پول ملی را به عنوان اهداف خود بیان کرده در حالی‌که در زمان تصدی وی در بانک مرکزی، نرخ ارز از 9 هزار تومان به 25هزار تومان رسید یعنی سه برابر شد و می‌دانیم این کاهش ارزش پول به سفره معیشت مردم خسارت زد.
 وی با بیان اینکه اکنون با این عدم حسن شهرت، حضور وی در رأس وزارت اقتصاد بدبینی مردم و فعالان حوزه اقتصادی را به همراه دارد، اظهار کرد: در زمان  همتّی و در حوزه پولی و بانکی، آمار رشد نقدینگی از 26درصد به 37درصد و نقدینگی از 1500 میلیارد تومان به بیش از 3 هزار و 380 هزار میلیارد تومان رسید.
نماینده تهران در مجلس افزود: اتهام  همتّی در چای دبش ترک فعل است. از سوی دیگر وی طی نامه‌ای به رهبری در شهریور ماه 1398 به بهانه کسری بودجه پیشنهاد بنزین 5 هزار تومانی داده بود که نمی‌توان از محاسبه هزینه‌های اشتباهی ناشی از آن چشم‌پوشی کرد کما اینکه اعتراضات گسترده سال 1398 از تبعات این پیشنهاد است.
وی گفت:  همتّی در بهار 1400 اعتراف کرد که اجرای افزایش نرخ بنزین باعث ایجاد شوک در بازار ارز شد. از سوی دیگر متأسفانه دامنه این وقایع و کاهش سرمایه اجتماعی تا جایی ادامه یافت که شیطان بزرگ جرأت کند پس از 50 روز دست به ترور شهید حاج قاسم سلیمانی بزند. همچنین فرمانده اسبق ستاد فرماندهی مرکزی تروریست‌های ارتش آمریکا در پاسخ به سوال خبرنگار به وضعیت اقتصادی نامطلوب ایران اشاره کند. بنابراین هشدار می‌دهم چنانچه در انتخاب فرد اصلح کوتاهی کنیم در ایجاد نابسامانی در آینده اقتصاد کشور باید پاسخگو باشیم.
همتّی، شیرازه نظام اقتصادی کشور را حفظ کرد
پس از اظهارات صمصامی، نماینده مراغه در مجلس، عملکرد  همتّی وزیر پیشنهادی اقتصاد را در دوران مدیریت بانک مرکزی مثبت ارزیابی کرد و گفت: آن زمان ادغام بانک‌های نظامی براساس تدابیر نظام برعهده دولت قرار گرفت و بانک مرکزی توانست کشور را از یک بحران بزرگ خارج کند اما برخی این اقدام را خطا جلوه دادند.
فرید موسوی با اشاره به مسئولیت‌های اقتصادی  همتّی یادآور شد: اوج این مسئولیت‌ها در دوران حضور  همتّی در بانک مرکزی شکل می‌گیرد. لازم است زمانی‌که از کارنامه عملکردی وی صحبت می‌کنیم به دوران و زمانی که در آن حضور داشته نیز توجه کنیم چرا که در دوره مسئولیتی وی، کشور ما شاهد شدیدترین تحریم‌ها بود و کرونا هم شیوع داشت.
موسوی با بیان اینکه در دوران مدیریت  همتّی، قیمت نفت در پایین‌ترین حد خود قرار داشت و حتی به بشکه‌ای 10 دلار رسیده بود، اظهار داشت: در چنین شرایطی، شیرازه نظام اقتصادی ما با تدابیر امثال  همتّی حفظ شد.
وی با اشاره به انتقادی که درباره مدیران نجومی در بانک مرکزی صورت گرفت، عنوان کرد: تا جایی‌که مطلع هستیم بانک مرکزی اقدام به انتصاب نمی‌کند.
موسوی با اشاره به موضوع پرونده چای دبش عنوان کرد: حکم این موضوع برای متهمان صادر شده لذا نباید از این تریبون تشویش اذهان عمومی کرد و  همتّی و صالح‌آبادی را در آن مقصر دانست.
سیاست‌ها و رویه‌های کشور را اصلاح خواهم کرد
پس از پایان سخنان موافقان و مخالفان وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی، عبدالناصر  همتّی گفت: رویکرد ما در دولت جدید در عرصه اقتصادی، اصلاح رویه‌هاست که در کمیسیون‌های مجلس بر آن تأکید داشتم و امیدوارم دوران تحول جدیدی برای ایران رقم بخورد.
 همتّی بیان کرد: هدف برنامه‌های من کمک به اقتصاد کشور با کمک بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه و رسیدن به ثبات اقتصادی، کاهش تورم و افزایش رشد اقتصادی، کاهش بیکاری و توزیع مناسب درآمدها در جهت کاهش فقر است. وزارت اقتصاد بنا دارد براساس مأموریت‌های محوله سیاست‌گذاری درستی را در جهت مدیریت اقتصاد کشور، همچنین فراهم‌سازی بستر مناسب جهت سرمایه‌گذاری خارجی صورت دهد.
وی اضافه کرد: رشد اقتصادی منابع‌محور و متکی بر صادرات نفت و پرنوسان بودن رشد در 10 سال گذشته، بی‌ثباتی اقتصادی ناشی از تورم مزمن در 5 سال گذشته و قدرت خرید مردم که معیشت آنها را تحت تأثیر قرار داده ازجمله مشکلاتی است که باید در اقتصاد کشور اصلاح شود.
وجود نااطمینانی گسترده در اقتصاد کشور
 همتّی افزود: یکی از عوامل مهم در ایجاد مشکلات و چالش‌های اقتصادی و بازدارنده رشد و توسعه اقتصادی کشور وجود نااطمینانی گسترده در اقتصاد کشور است که بهره‌برداری از پتانسیل‌های موجود برای دستیابی به توسعه اقتصاد پایدار را سلب کرده است.
وی‌گفت: حمایت از صادرات غیرنفتی از طریق پیگیری اصلاح سیاست‌های ارزی که به سیاست‌های ما لطمه می‌زند، متنوع‌سازی اقتصاد و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی، تسهیل‌گری مالی برای توسعه فناوری و نوآوری، کنترل تورم و ثبات اقتصادی از طریق اعمال سیاست‌های پولی و مالی، اقدام هماهنگ بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه برای کنترل کسری بودجه و مهار نقدینگی، اصلاح نظام بانکی و افزایش کارایی بانک‌ها و کاستن از ناترازی موجود در سیستم بانکی، مدیریت انتظارات تورمی، شفافیت در سیاست‌گذاری و ارتباط موثر با جامعه، اصلاح ساختار اقتصاد از طریق خصوصی سازی و کوچک‌سازی دولت و افزایش نقش بخش خصوصی در اقتصاد، مولدسازی دارایی‌های دولت، کاهش مداخله دولت در اقتصاد، ایجاد رقابت سالم و افزایش کارایی و اصلاح نظام بانکی را در دستور کار قرار می‌دهیم.
 همتّی اظهار کرد: یکی از دغدغه‌های مهم وزارت اقتصاد کنترل و کاهش تورم است چرا که بیشترین آسیب را به حقوق‌بگیران و صاحبان درآمد ثابت می‌زند. اصلاح بانک‌های ناتراز و متوقف کردن اضافه برداشتن آنها از بانک مرکزی و خلق نقدینگی از اقدامات فوری برای پشتیبانی از بانک مرکزی جهت انجام وظیفه‌اش برای مهار تورم است.
درآمد ارزی نیمه نخست سال 1399 فقط یک میلیارد دلار بود
وزیر پیشنهادی اقتصاد و امور دارایی در بخش دیگری از سخنان خود و در پاسخ به اظهارات مخالفان گفت: ما حریف ترامپ قلدر بودیم و توانستیم جلوی فروپاشی اقتصاد کشور را بگیریم. باید به این نکته توجه کرد که در نیمه نخست سال 1399 درآمد وصولی ارزی ناشی از فروش نفت یک میلیارد دلار شد و آن را باید با 35 میلیارد دلار سال 1402 مقایسه کرد. در سال 1399 کرونا باعث شد که در 3 ماهه نخست تمام فعالیت‌های اقتصادی متوقف شود و در سال 1398 و 1399 جمعا 20 میلیارد دلار درآمد داشتیم.
 همتّی ادامه داد: از سال 1384 تا 1396 جمعا 286 میلیارد دلار بانک مرکزی در بازار ارز تزریق کرد. در دوره 3 ساله فشار حداکثری، نه تنها یک دلار ارز تزریق نکردم بلکه یک میلیارد دلار به ذخایر ارزی اضافه شد. ریاست بانک مرکزی برای من جزو پرافتخارترین دوران زندگیم به شمار می‌رود و همیشه به دوره خودم افتخار خواهم کرد.