اجازه دهید مستندسازان مستقل شوند

همدلی|  نشست رسانه‌ای هیات مدیره انجمن کارگردانان سینمای مستند با حضور رئیس انجمن و دیگر اعضای هیات مدیره در خانه سینما برگزار شد.
نشست رسانه‌ای هیأت مدیره انجمن کارگردانان سینمای مستند با حضور مهرداد زاهدیان رئیس انجمن، هادی معصوم‌دوست نایب رئیس، پریسا عشقی دبیر، علی همراز خزانه‌دار و میثم شاه‌بابایی به‌عنوان عضو هیأت‌مدیره صبح امروز دوشنبه ۲۱ خرداد ماه در خانه سینما برگزار شد.
مهرداد زاهدیان رئیس انجمن در ابتدای جلسه عنوان کرد: این اولین گفت‌وگوی هیأت مدیره جدید با اصحاب رسانه است و ترجیح دادیم که در این جلسه چشم‌اندازی از فعالیت‌های انجمن و آینده مستندسازی در کشورمان ارائه کنیم. انجمن صنفی کارگردانان سینمای مستند بزرگترین تشکل سینمای مستند در کشور است زیرا ما حدود ۳۶۰ عضو فعال داریم که هرکدام افراد ارزشمند و مقتدری در حرفه مستندسازی هستند. این مساله از این جهت برای ما اهمیت دارد که اعضا شاکله اصلی و مهم‌ترین عنصر هر تشکلی هستند. دیگر ارزش انجمن ما سابقه طولانی است که صنف دارد. این انجمن قدیمی‌ترین نهاد مستند در کشور است که پیش از این هم دستاوردهایی داشته است.
او ادامه داد: طی چندسال اخیر اتفاقاتی در دایره مدیریت صنف رخ داد و موجب شد که ما با استعفای هیأت مدیره‌ها مواجه شویم و این موضوع کمی باعث عقب‌نشینی صنف شد. درحال حاضر با انتخاباتی که در مجمع عمومی دی ماه سال گذشته برگزار شد، تیمی انتخاب شد که تلاششان در راستای انسجام اعضای انجمن متمرکز شده است و انجمن سعی دارد زمینه فعالیت حرفه‌ای در حوزه مستند را فراهم کند. درواقع ما با رویکرد امیدواری به آینده به ماجراها نگاه می‌کنیم.هادی معصوم‌دوست نایب رئیس انجمن درباره اعتبار عضویت در انجمن تصریح کرد: سابقا عضویت در انجمن برای همه ما اینگونه بود که وقتی به عضویت در می‌آمدیم به نوعی یک افتخار برایمان محسوب می‌شد و گرفتن کارت انجمن به ما این تشخص را می‌داد که به عنوان مستندساز به رسمیت شناخته شده‌ایم. درحال حاضر نیز این به رسمیت شناخته شدن برای یک فیلمساز جوان اتفاق کوچکی نیست.علی همراز خزانه‌دار انجمن نیز در ادامه عنوان کرد: از روز اولی که کار را شروع کردیم‌، یک‌سری کارگروه‌ها تعریف کردیم تا اهدافمان را از این طریق پیش ببریم به طور مثال در کارگروه نمایش با همکاری مجله بخارا قرار است که ماهی یک‌بار در خانه هنرمندان مستندی اکران و جلسات گفت‌وگویی در این رابطه برگزار کنیم. یکی از اصلی ترین وظایف ما در این دوره از انجمن رایزنی کردن با مراکز مختلف است. متأسفانه سینمای مستند ما امروزه وابستگی زیادی به بخش دولتی پیدا کرده است و این مراکز نگاه غلطی به مستند دارند و به جای اینکه به عنوان یک مؤسسه حمایتگر عمل کنند خود را صاحب اثر می‌دانند. درواقع وقتی ۹۰ درصد یک مستند برای یک ارگان دولتی می‌شود تو به عنوان فیلمساز دیگر نمی‌توانی جایی آن را ارائه کنی. برای رفع کردن این مشکلات ما جلساتی با مراکزی مانند معاونت سینمایی، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، شبکه مستند و … داشته‌ایم.
پریسا عشقی دبیر انجمن درباره اهمیت سینمای مستند توضیح داد: صحبت کردن درباره ارزش سینمای مستند توضیح واضحات اما لازم است زیرا حال سینمای مستند ما اکنون خوب نیست درحالی که در تاریخ معاصر ما سینمای مستند در روند کلی سینما نقش مؤثری داشته است. فکر می‌کنم محل تغذیه سینمای مستند از باز شدن بستر اندیشه‌های مختلف است. براین اساس در دوره‌هایی که زمینه فعالیت برای اندیشه‌های مختلف فراهم بوده است همواره شاهد رشد سینمای مستند بوده‌ایم. متأسفانه این فضا برای مستندسازان مهیا نیست درحالی که وقتی یک فیلم مستند خوب اکران می‌شود باعث جریان‌سازی می‌شود. به طور مثال وقتی مستند «بی شناسنامه‌ها» اثر فرهاد ورهرام پخش شد، مجلس موضوع شناسنامه نداشتن برخی افراد در سیستان و بلوچستان را پیگیری کرد. انجمن نیز سعی دارد که فضای فعالیت برای اندیشه‌ها و ایده‌های مختلف را حتی به اندازه کوچک و قطره‌چکانی برای فیلمسازان باز کند.
میثم شاه بابایی عضو هیأت مدیره انجمن در ادامه این جلسه عنوان کرد: مدیریت کردن خودش یک جریان علمی مستقل است یعنی من شاید کارگردان خوبی باشم اما مدیر خوبی نباشم. براین اساس ما تلاش داشتیم تا هیأت مدیره این دوره از انجمن را با اصول مدیریتی مطابق کنیم. ما با حقیقتی در بستر اجتماعی مواجه هستیم که مانند دیگر اصناف و مشاغل در سطوح مختلف با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنیم. اما ایده‌آل‌هایی داریم که همه ما براین اساس کنار یکدیگر قرار گرفته‌ایم. ایده‌آل ما خصوصی‌سازی سینمای مستند است و اینکه بتوانیم استقلالی را برای سینمای مستند به ارمغان بیاوریم. ما نمی‌گوییم که حمایت دولتی از مستند بد است اما اتصال مستندساز را نباید صرفاً به حوزه‌های دولتی محدود کنیم. دیگر رویکرد ما در حوزه اکران این است که از طریق کارگروه نمایش بازتعریفی از سطح نمایش مستند داشته باشیم.
معصوم‌دوست درباره مذاکره با پلتفرم‌ها برای حمایت از تولید و اکران مستند توضیح داد: مستندهای خانه هنرمندان به صورت رایگان اکران می‌شوند و همه ما می‌دانیم که مستندسازان با مشکلات مالی زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند. در این راستا ما سعی داریم با گروه‌ها و مراکزی مانند شهرکتاب‌ها که برای گروه‌های محدود فیلم اکران می‌کنند، وارد مذاکره شویم تا مستندها را اکران و برای آن بلیت فروشی کنند. یکی دیگر از اهداف ما مذاکره با پلتفرم‌ها در حوزه تولید و اکران مستند است. متأسفانه پلتفرم‌های ما هنوز با درآمدهای زیادی که دارند به مستند بهای زیادی نمی‌دهند.
مهرداد زاهدیان عنوان کرد: کارگروه‌های متعددی در انجمن شکل گرفته است که موضوعاتی مانند نمایش، رفاه، آموزش، عضوگیری و… را از این طریق پیش ببریم. ما مترصد این هستیم‌که زمینه‌های یک حرکت پایدار را فراهم کنیم. به طور مثال اگر بحث رفاه مستندسازان مطرح است ما به سمت باز کردن راه‌های قانونی برای تأسیس یک صندوق حمایت از مستندسازان حرکت می‌کنیم. ما باید دنبال این باشیم تا راهکاری پیدا کنیم، پلتفرم‌ها از فضای مستند استفاده کنند.
معصوم‌دوست تصریح کرد: اینکه بدنه مستندسازان ما با جامعه قطع شده است به این دلیل است که مستند در کشور ما جدی گرفته نمی‌شود. به طور مثال مستند چه سهمی از بودجه کلان سینما در کشورمان دارد؟ ما چه نگاه کلانی برای دیده شدن سینمای مستند داشته‌ایم؟ هنوز این نگاه کلیشه‌ای به مستند وجود دارد که صرفاً فضاهای روستایی را نشان می‌دهد.
علی همراز درباره توجه انجمن به آموزش تکنولوژی‌های نوین و هوش مصنوعی توضیح داد: استفاده از هوش مصنوعی از برنامه‌های جدی انجمن است. هوش مصنوعی در حوزه مستند هم می‌تواند مخرب و سمی عمل کند و هم کارآمد و کمک‌کننده باشد زیرا می‌تواند واقعیت را چنان تحت‌الشعاع قرار دهد که خودمان هم نتوانیم واقعیت را با غیرواقعیت تمیز دهیم. از طرفی هوش مصنوعی امکاناتی را در اختیار مستندسازان قرار می‌دهد که با تکنولوژی به عکس‌ها جانبخشی دهند یا در زمینه تحقیق می‌تواند کمک کند یعنی در مسیر ساخت مستند به عنوان یک مشاور عمل و جهان‌های تازه بصری ایجاد کند.