سایه قیمت ارز غیررسمی بر قیمت کالاها

همدلی| یک کارشناس اقتصادی گفت: بانک مرکزی و وزارت اقتصاد باید بدانند که اگر 95درصد کالا با ارز ترجیحی خریداری شود اما کنترلی 100درصدی صورت نگیرد یا ضعیف باشد، قیمت را نرخ ارزی که با آن کالا وارد شده، تعیین نمی‌کند بلکه نرخ ارز حاشیه بازار و نرخ ارز غیررسمی مشخص می‌کند و این یک اصل مسلم است.کامران ندری در گفت‌وگو با ایلنا درباره اثرگذاری افزایش نرخ دلار بر تورم اظهار داشت: تورم به صورت مستمر ادامه دارد و حتی زمانی که نرخ ارز ثابت مانده بود و در کانال 50هزار تومان تثبیت شده بود، باز هم با افزایش نرخ تورم مواجه بودیم.وی ادامه داد: در حال حاضر نرخ تورم نقطه به نقطه 40درصد است به این معنا که قیمت‌ها در پایان دی ماه نسبت به دی ماه سال گذشته به طور میانگین 40درصد افزایش پیدا کرده و در ماه‌های پایان سال وضعیت تورمی بدتر هم می‌شود. مساله تورم، ریشه‌ای است و صرفا با تثبیت نرخ ارز حل نمی‌شود اما می‌توان گفت که تثبیت نرخ ارز در دوره 8 ماهه سال به این امر کمک کرده که به جای تورم 50درصدی تورم 40درصدی داشتیم.
این کارشناس اقتصادی گفت: به طور قطع افزایش 5 تا 6 هزار تومانی نرخ ارز تورم‌زا است. نمی‌توان گفت که چون نرخ دلار از 59هزار تومان به 55هزار تومان رسید، اثر تورمی نخواهد داشت. باید توجه داشت که نرخ دلار از 50هزار تومان به این اعداد افزایش پیدا کرده و جهش ارزی، مساله تورم را تشدید می‌کند.
ندری افزود: کالاهایی هستند که با ارز آزاد وارد شدند که البته این کالاها گسترده نیستند چون عمده نیازهای مهم ما با ارز نیمایی و با نرخ کالاهای اساسی وارد می‌شوند اما افزایش نرخ دلار باعث رشد قیمت همه کالاها می‌شود و البته این موضوع زمان‌بر است.
وی با بیان اینکه مهمترین اثری که افزایش نرخ دلار دارد روی انتظارات تورمی است، تاکید کرد: بنگاه‌هایی که امروز قدرت انحصاری هم پیدا کرده‌اند و از الان برای ماه‌های آینده قیمت اعلام می‌کنند با افزایش نرخ ارز، پیش‌بینی افزایش قیمت‌ها در ماه‌های آینده می‌دهند، بنابراین قیمت‌های خود را از همین ماه افزایش می‌دهند.
این کارشناس اقتصادی درباره اظهارات اخیر رئیس بانک مرکزی و وزیر اقتصاد مبنی بر اینکه بازار آزاد ارز را به رسمیت نمی‌شناسند، اظهار داشت: از این اظهارات تعجب می‌کنم. بانک مرکزی و وزارت اقتصاد باید بدانند که در اقتصاد، قیمت را واحدهای نهایی و مارژین‌ها تعیین می‌کنند. ممکن است 95درصد کالا با ارز ترجیحی خریداری شوند اما اگر کنترلی صددرصدی صورت نگیرد یا ضعیف باشد، قیمت را نرخ ارزی که با آن کالا وارد شده، تعیین نمی‌کند بلکه نرخ ارز حاشیه بازار و همین نرخ ارز در بازار غیررسمی مشخص می‌کند و این یک اصل مسلم است و نظریه مارژینالیستی هم همین را می‌گوید.
ندری گفت: روسای قبلی بانک مرکزی هم این حرف می‌زدند اما واقعیت این است که اگر ارز مورد نیاز با دلار 42هزار تومانی هم تامین شده باشد اما کنترلی وجود نداشته باشد، در زمان فروش همان کالا، نرخ نهایی با دلار 55هزار تومان محاسبه شود، بنابراین نرخ ارز بازار آزاد بسیار بسیار مهم است.
وی تاکید کرد: نرخ‌های ترجیحی تنها در صورتی می‌تواند اثرگذار باشد که دولت نظارت و کنترل قوی داشته باشد که این نظارت در بخش نانوایی و دارو تا حدودی وجود دارد اما درباره سایر کالاها این نظارت وجود ندارد. به همین دلیل این نقد مطرح است که چرا به بخش‌هایی که نظارت وجود ندارد نرخ ترجیحی اختصاص داده می‌شود و این اقدام در واقع ارائه رانت به عده‌ای خاص است.