مرگ تدریجی اقتصاد

همدلی|  گروه اقتصادی: یک اقتصاددان ایرانی معتقد است که تحقق تورم ۳درصد و نرخ بیکاری در همین حدود و رشد اقتصادی بیش از ۵درصدی آرزوهایی خیالی نیست و در چنین اقتصادی، فقر و بیکاری از کشور رخت برمی‌بست و بی‌معنی می‌شد، دیگر کودکی زباله‌گردی نمی‌کرد و کسی کول‌بری نمی‌کرد. آموزگاران سخت‌کوش، مسافرکشی نمی‌کردند و بانوان زحمت‌کش، از فشار فقر به مرگ دسته‌جمعی خانواده‌اش رو نمی‌آورد.مسعود نیلی در هشتمین جشنواره کارآفرینی امین‌الضرب در تهران گفت: می‌توانستیم در مرز تکنولوژی، سازنده خودروهای برقی و خودروهای بدون سرنشین باشیم و صادرکننده بزرگ صنعتی و خدماتی منطقه باشیم و کم‌آبی را کنترل کنیم. ایران می‌توانست مرکز مالی منطقه بزرگ پیرامونی خود باشد و از این طریق مساله‌ای به نام تنگنای تامین مالی فعالیت‌های اقتصادی موضوعیت پیدا نمی‌کرد.
وی ادامه داد: زنان جوان و تحصیل‌کرده ما به‌جای تحمل نرخ‌های بیکاری بیش از ۵۰درصد، می‌توانستند در کارخانجات و مراکز خدماتی پیشرفته کشور فعالیت کنند. شک نکنید که تعداد زاد و ولد نیز در آن حالت به مراتب بیشتر از حالت هشداردهنده فعلی می‌شد که شوربختانه به محرک‌های عجیب و ناکارآمدی که هر روز اعلام می‌شود، پاسخی نمی‌دهد.
حاضر به پذیرش تجارت کم‌هزینه و متعارف جهانی نیستیم
نیلی افزود: دولت می‌توانست بدون آنکه در تنگنای کسری بودجه مزمن باشد، با بودجه سالانه حدود ۲۵۰ میلیارد دلار، خدمات عمومی را با کیفیت ممتاز ارائه کند، کارشناسانی با توان را به استخدام درآورد و سالانه بیش از ۶۰ میلیارد دلار در زیرساخت‌ها سرمایه‌گذاری کند اما چه شده است که این‌گونه نیستیم؟
این اقتصاددان ادامه داد: چطور ممکن است کشوری تا این اندازه ثروتمند، این‌گونه فقیر باشد؟ آیا این باورکردنی است که کشوری با رتبه دوم گاز و رتبه چهارم در نفت، نه‌تنها در تامین انرژی جهانی جایگاهی نداشته باشد بلکه حتی در تامین انرژی مورد نیاز خود نیز دچار استیصال باشد؟
وی ادامه داد: چرا درحالی‌که بانک‌های ما با نرخ‌های سود در دامنه ۳۰درصد فعالیت می‌کنند، بانک‌های کشورهای دیگر را که با هزینه ناچیز فعالیت‌های اقتصادی را تامین مالی می‌کنند مورد نکوهش قرار می‌دهیم که ربوی هستند! درحالی‌که کالاهای مصرفی و بعضاً واسطه‌ای صنعتی مورد نیاز کشور از طریق مسیرهای کوهستانی و به‌طرزی عجیب و غیرانسانی وارد کشور می‌شود، چرا حاضر به پذیرش یک تجارت کم‌هزینه متعارف نیستیم.
نظام ارزی کشور به شدت فسادآفرین است
نیلی اظهار داشت: در حالی‌که منابع آبی کشور به سرعت در حال اتمام است، تولید انرژی کشور هیچ تناسبی با مصرف به شدت رو به افزایش آن ندارد و ما را به سرعت به بروز بحران انرژی نزدیک می‌کند. بودجه دولت به‌رغم ارائه حداقل خدمات و میزان نازل سرمایه‌گذاری با کسری نگران‌کننده روبه‌رو است و صندوق‌های بازنشستگی ورشکسته هستند. بانک‌ها از مشکلات عمیق ناترازی و عدم کفایت سرمایه رنج می‌برند، نظام ارزی کشور به شدت فسادآفرین است و دریغ از یک سوال مسئولانه که چرا این‌گونه شده‌ایم؟
این استاد اقتصاد ادامه داد: وقتی سال ۱۳۹۶ نام این مشکلات را ابرچالش گذاشتم هدفم آن بود که عظمت مشکلات و کفایت آنها را برای مرگ تدریجی یک کشور که مادر عزیز همه ما محسوب می‌شود، گوشزد کنم. از آن روز تاکنون، هر روز و ساعتی که گذشته، به زمان مرگ این مادر مهربان نزدیک‌تر شده‌ایم. در این فاصله و در سال‌های آتی، در مسیر این مرگ تدریجی، سیاست‌مداران ما چه جشن‌ها و شادمانی‌ها که در کنار این بیمار درحال احتضار برگزار نکنند و چه صدآفرین‌ها که به موفقیت‌های خود نگویند و از همه بدتر دو گروهی هستند که یک گروه به غارت منابع باقی‌مانده مشغول است و دیگری با جهل و تعصب، مسیر رو به مرگ را تسریع می‌کند. بدترین نوع شکست حکمرانی، شکست در تشخیص موقعیت است.
نیلی در پایان گفت: بخش خصوصی، دانشگاهیان و کارشناسان مستقل، باید به جد به مرگ تدریجی این مادر بیندیشند و برای آن کاری کنند. یک‌یک ما برای اهمال و بی‌مسئولیتی احتمالی در قبال این فردای نگران‌کننده، مورد سوال آیندگانی قرار خواهیم گرفت که اکنون هیچ توان و اختیاری در ساختن فردای خود ندارند. ما البته چاره‌ای جز تلاش برای ساختن آینده نداریم. فردا همانی خواهد بود که خودمان می‌سازیم.