آمادگی برای سویه جدید کرونا

همدلی| گروه اجتماعی: بعد از اتمام دوران کابوس وار 2 ساله کرونا چندی قبل، ویروس «سارس کو ۲» جهش موثر دیگری داشته که به سرعت در حال گسترش است و نگرانی‌هایی جدیدی را موجب شده است. ویروس جهش یافته‌‌‌‌ای به نام ویروس کرونای JN.1  که نوه اومیکرون خوانده می‌شود.
جولان گسترده سویه جدید ویروس کرونا در جهان؛ نسخه سریع‌تر اومیکرون/ واکسن یادآور بزنیدشیوع سویه تازه ویروس کرونا در برخی کشورها، بار دیگر نگرانی‌‌‌‌هایی به دنبال داشته است؛ سویه‌‌‌‌ای نشات گرفته از کرونای اومیکرون (BA) 2/86. که نرخ شیوع نگران کننده‌‌‌‌ای دارد.
سویه جدید JN.1 اولین بار در 25 اوت 2023  در آمریکا مشاهده و ثبت شد یعنی یک ماه پس از ثبت سویه اصلی آن، یعنی BA ۲.۸۶ .
سازمان بهداشت جهانی گزارش داد که این زیرسویه جدید در ۴۱ کشور گسترش یافته است. این سویه جدید تا ۱۶ دسامبر در ایالات متحده آمریکا، هند، چین، فرانسه، ایسلند، پرتغال، اسپانیا، هلند، کانادا، سنگاپور، انگلیس، سوئد و ژاپن و بسیاری از کشورهای دیگر شناسایی شده و سازمان جهانی بهداشت (WHO). ویروس JN.1 را به عنوان «سویه تحت نظر» طبقه بندی کرد.
برای حدود یک ماه اول، JN.۱ تنها ۰.۱ درصد از ابتلا‌ها به ویروس کرونا در آمریکا را به خود اختصاص داده بود. با این حال، این زیرسویه از هشتم دسامبر (۱۷ آذر)، بین ۱۵ تا ۲۹ درصد موارد ابتلا در این کشور راموجب شده است.
نگران JN.۱ باشیم؟
با این حال مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا شواهدی پیدا نکرده که نشان دهد JN.۱ در مقایسه با سویه/زیرسویه‌های دیگر خطر بیشتری برای سلامت عمومی دارد و کارشناسان می‌گویند افزایش موارد ابتلا ممکن است بخشی از روند‌ها و شرایط فصل زمستان باشد.
طبق تحقیقات و بررسی‌های سازمان‌های بهداشت جهانی، تاکنون مشخص نشده که این سویه جهش یافته نسبت به سویه‌های قبلی ویروس کرونا بیماری شدیدتری ایجاد کند. اما با این حال شیوع آن در حال افزایش است و به عنوان “نوع مورد توجه” دسته بندی شده، یعنی سویه‌ای که باید مورد بررسی و آزمایش قرار بگیرد.
نظر سازمان بهداشت جهانی
سازمان بهداشت جهانی گفت که خطر این زیرسویه از نظر شدت در حال حاضر کم ارزیابی شده و در صورت نیاز به‌روزرسانی انجام خواهد شد.
این آژانس خاطرنشان کرد که سایر بیماری‌های تنفسی مانند آنفولانزا نیز در بحبوحه آغاز فصل زمستان در نیمکره شمالی در حال افزایش بوده و انتقال JN.۱ ممکن است امکانات بهداشتی را بیشتر تحت فشار قرار دهد.
سازمان بهداشت جهانی گفت که تزریق واکسن‌ها به محافظت از اثرات شدید ابتلا به سویه/زیرسویه‌های کرونا ادامه خواهند داد.
همه اینها در حالی بود که واکسیناسیون در بسیاری از کشورها با سرعتی قابل قبول پیش رفته بود اما سویه اومیکرون توانایی عبور از سد ایمنی زایی بسیاری از واکسن‌ها را داشت؛ وضعیتی که موجب شد بازطراحی در دستورکار سازندگان واکسن قرار بگیرد و حتی روند کارآزمایی بالینی برای بررسی تاثیر واکسن‌‌های مختلف برای پیشگیری از ابتلا به اومیکرون در دستور کار محققان قرار بگیرد.
تحقیقاتی که حالا می‌توان به نتایج آنها دلگرم بود، به ویژه آنکه سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده که سویه JN.1 ماحصل جهش یا جهش‌‌‌هایی در سویه اومیکرون است. جهش‌‌‌هایی که به جهاتی ویروس را خطرناک تر کرده، چون در پروتئین اسپایک ویروس رقم خورده و موجب شده سرایت پذیر تر شود، در نتیجه سریع تر شیوع پیدا کند و مقابله با همه گیری آن دشوارتر است؛ ویژگی که با اتکا به آن، به فاصله کوتاهی از شناسایی این سویه، شاهد شیوع وسیع آن در برخی کشورها از جمله چین، هند، آمریکا و انگلیس هستیم و در نتیجه عجیب نیست که می‌بینیم سازمان بهداشت جهانی  که چندی پیش پایان پاندمی را اعلام کرد، در خصوص شیوع این سویه تازه هشدار داده و تاکید کرده که باید مورد توجه همه کشورها قرار گیرد.
هشداری که البته تاکید دارد، خطر این سویه در حال حاضر برای عموم کم است و واکسن‌‌های فعلی همچنان از افراد محافظت می‌کنند. با این ملاحظه که در نیمکره شمالی در فصول سرد سال قرار داریم که موسم شیوع بیماری‌‌های متنوع تنفسی از جمله آنفلوانزاست و مستقیم و غیرمستقیم در ابتلای افراد به کووید و میزان خطر ابتلا به آن تاثیر دارد.
خطری که به طور ویژه برای گروه‌‌های پرخطر (مانند بیماران زمینه ای، بیماران خاص، سالمندان و...) بیشتر است و لذا ضرورت دارد که این افراد هرچه زودتر برای دریافت دوز یادآور واکسن کووید19 اقدام کنند، به خصوص اگر یک سال از تزریق آخرین دوز واکسن شان گذشته باشد. توصیه‌‌‌‌ای که در کنار آن به این افراد توصیه اکید می‌شود که واکسن آنفلوانزا را هم دریافت نمایند.
تدبیری ساده اما موثر برای کاهش شدید احتمال ابتلا به بیماری سختی که جان بسیاری از جهانیان را گرفت و آثاری بلند مدت برای بشریت به یادگار گذاشت و هرچند این روزها از متن زندگی بسیاری از جهانیان بیرون رفته و در اولویت‌‌های پایین توجه قرار گرفته، همچنان خطرناک است .
یکی دیگر از ویژگی‌های سویه‌های مورد توجه این است که دارای جهش‌های ژنتیکی است که ویژگی‌های اصلی ویروس را تغییر می‌دهد، ویژگی‌هایی مثل توانایی انتقال یا توانایی گریز از درمان‌ها و واکسن‌ها. گفته شده که این سویه جدید به سرعت در حال افزایش است.
ویروس گریز پا
همچنین آژانس امنیت بهداشتی بریتانیا گزارش کرده که ویروس JN.1 حدود 7 درصد از تست‌های مثبت ابتلا به کووید را شامل ‌می‌شود.سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده که: ممکن است این ویروس به خصوص در کشورهایی که در آستانه فصل زمستان هستند، موارد ابتلا به کرونا را دوباره افزایش دهد.
دو ویژگی اصلی “انواع مورد توجه” ویروس جدید کرونا این است که:
دارای جهش ژنتیکی هستند که ویژگی‌های کلیدی ویروس را تغییر می‌دهد مثل قابلیت انتقال.
به دلیل جهش، این ویروس‌ها می‌توانند قابلیت گریز از سیستم ایمنی و درمان‌ها و واکسن‌ها را داشته باشند.
سازمان جهانی بهداشت می‌گوید که شواهد اولیه نشان داده که ویروس جهش یافته JN.1 توانایی رد شدن از سیستم دفاعی بدن را در خود دارد. بر اساس ویژگی‌های ژنتیکی، این ویروس ممکن است دارای برخی برتری‌های آنتی ژنی باشد که از ایمنی قبلی جلوگیری می‌کند.
با این وجود این سازمان اشاره می‌کند که واکسن‌های به روز شده کووید 19 می‌توانند در فصل پیش رو برای مقابله با این ویروس و محافظت در برابر آن مفید باشند. انجام تست کرونا نیز برای افراد مشکوک می‌تواند مفید باشد که از انتقال به سایرین جلوگیری شود. جهت ثبت درخواست تست کرونا در منزل روی تصویر زیر کلیک کنید.
بهترین واکسن
سازمان بهداشت جهانی می‌گوید: “با وجود کاهش خنثی سازی، محافظت توسط واکسن‌های تک ظرفیتی XBB.1.5 می‌تواند در مقابله با JN.1 موثر باشد.”
علائم سویه جدید کرونا
اما این سویه چه علایمی دارد؟ براساس گزارش‌‌های منتشر شده، گلودرد، ضعف و بی حالی، سردرد، احتقان، گرفتگی و آبریزش بینی، سرفه، تب، علائم سویه جدید ویروس کروناست.
ورود به ایران
همین چند روز قبل بود که دکتر بابک عشرتی، معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درباره ورود سویه جدید کرونا اعلام کرده بود؛ افزایش موارد بیماری خیلی عجیب و غریب نیست و هنوز افزایش موارد جدی بیماری رخ نداده است. با این حال باید آمادگی خود را برای مقابله با افزایش موارد احتمالی حفظ کنیم.
همچنین رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران با توجه به ابتلای بسیاری از مردم به ویروس جدید کرونا اعلام کرده است: ویروسی که این روز‌ها مردم را درگیر کرده ترکیب سه ویروس است که کرونا و آنفولانزا بخشی از آن است.
با این حال روز قبل رئیس انستیتو پاستور ایران از شناسایی اولین نمونه ابتلا به سویه جدید ویروس کرونا موسوم به JN۱ خبر داد و گفت: علائم ابتلا به این ویروس خفیف و شبیه سرماخوردگی است.
 رحیم سروری از شناسایی یک مورد ابتلا به سویه جدید کرونا موسوم به J.N.1 خبر داد و اظهار کرد: سویه غالب کرونا در جهان سویه‌ای جهش یافته به نام جی‌ان‌وان است که حدود 60 درصد در آمریکا شیوع دارد و در ایران نیز اولین مورد ابتلا به این سویه کرونا شناسایی شده است.
 رئیس انستیتو پاستور ایران افزود: مردم نباید نگرانی خاصی از بابت این سویه کرونا داشته باشند زیرا علائم مربوط به آن خفیف و مشابه سرماخوردگی است‌.
محرز: مرگ نداریم
متخصص عفونی به خبرآنلاین می‌گوید: شیوع این نوع از ویروس جدید، طبیعی بود. آنهم بعد از تعطیلات سال نوی میلادی و با افزایش سفرها و رفت و آمدها زیرسویه جدید کرونا شیوع پیدا کرد وبسیاری از کشورهای جهان را درگیر کرد.
 مینو محرز، در گفت و گو با «همدلی»  با ذکر اینکه مسلما پیش از این هم این ویروس به ایران هم رسیده بود می‌گوید:  ولی از آنجاییکه آزمایش و تستی انجام نشده بود اطلاع دقیقی درباره اینکه کدام زیرسویه غالب شده،‌ نداشتیم.
 وی با اشاره به شناسایی اولین نمونه ابتلا به سویه جدید ویروس کرونا موسوم به JN۱ می‌گوید: هرچند وقت یکبار نمونه‌های تست گرفته شده از آزمایشگاه‌های مرجع کشور به انیستیتو پاستور فرستاده می‌شود تا با آزمایش‌های دقیق نوع ویروس تشخیص داده شود.
 اما این سویه چقدر خطرناک است؟ سوالی که محرز در پاسخ به آن می‌گوید: این زیرسویه مثل سویه دلتا نیست بلکه با وجود سرعت بالای شیوع مرگ و میر ندارد، هرچند که برای گروه‌های پرخطر که دارای بیماری‌های زمینه‌ای و ضعف ایمنی بدن هستند و خصوصا در سالمندان و کودکان می‌تواند خطرناک باشد.
وی با ذکر اینکه ما آمادگی ورود این سویه به کشور را داشتیم در مورد تاثیرواکسن‌‌های کرونا بر روی این ویروس جدید نیز می‌گوید: واکسن‌‌های موجود در ایران که اصلا تاثیری بر روی این سویه ندارند! از سویی نباید از یاد برد که سویه‌‌های جدید با هدف واکسن گریزی ایجاد می‌شوند. بنابراین واکسن‌‌های موجود تاثیر چندانی روی آنها نخواهد داشت. به گفته وی بهترین گزینه برای جلوگیری از ابتلا به این ویروس همان سه متود معروف شستن دستها، ماسک زدن و رعایت فاصله مطمینه است.