سرایت خالص سازی به جشنواره فیلم فجر
مهدی دهقان نیری (فعال اصلاح طلب) همچنان حواشی اختتامیه فیلم فجر ادامه دارد. ازجواب معاون وزیر و خطاب خواندن واژه فسیل به منتقدین تا نقد اهالی سینما. از شروع دولت سیزدهم جشنواره فجر کمتر بوی هنر میدهد؛ جشنوارهای که سالهای سال توانست بهترین آثار سینمایی را درخود جا دهد. حالا با رفتار و سلیقه مسئولان انگیزه بهترین هنرمندان و سازندگان فیلم درایران را خشکانده است. جشنوارهای که درگذشته مختص به خانواده سینما بود و حالا به جولانگاه سیاسی تبدیل شده است.
وقتی به انتخاب فیلم وهنرمندان ازسوی داوران جشنواره دقت میکنیم، اکثریت از یک ژانر است و آن هنرمند نیز خوش شانس باشد که درآن ژانر نقش داشته باشد تا انتخاب شود. ازسوی دیگر انتخاب برندگان عوامل فیلمها کاملا عیان است که از چه دیدگاهی بوده و آیا به جریان فکری دولت نزدیک است یاخیر.
انتخاب دبیر جشنواره دراین چندسال هرچندجای تعجب ندارد، ولی جای سوال دارد که چگونه از میان این همه متخصص در اصحاب هنر و مدیریت هنر وفرهنگ ایشان برگزیده میشود و علی رغم نارضایتی هنرمندان، سال بعد هم انتخاب ایشان تکرار میشود. اما نکات بسیار مهمی دراختتامیه جشنواره امسال فجر اتفاق افتاد که از دید همگان نهان بود؛ عدم حضور هنرمندان بزرگ و آثار سازندگان برجسته فیلم کشور تا اشتباه خواندن دعای تحویل سال توسط رئیس سازمان سینمایی و سخنرانی عجیب ایشان و بزرگنمایی وزیرمحترم ارشاد از شرایط و رونق فرهنگی وهنری . البته دراینبین از داریوشمهرجویی، بهرامبیضایی، عباسکیارستمی توسط رئیس سازمان سینمایی (خزاعی) نامبرده میشود البته در وصف عزیزان که بانهادهای دولتي کار کردهاند و بعضی جوایز غیر مهم نیز به دیدگاه مخالف هم داده میشود تا جشنواره را فراجناحی وملی نشان دهند. ولی چیزی که عیان است چه حاجت به بیان است . آنقدر این جشنواره انحصاری شده که گویندگان مشهور و محبوب درآن جایی ندارند؛ گویندگانی که درسالهای قبل از میان هنرمندان و مجریان محبوب انتخاب میشدند. حضور ایشان خود بر جذابیت مراسم اختتامیه تاثیر گذار بوده ولی قطعا درجشنوارهای که در هیچ بخشی نتواند جذابیت را معنا بخشد، دراین بخش هم قطعا نخواهد نتوانست رضایت مخاطبان راجلب کند. جشنوارهای که زمانی خانواده سینما در آن حضور داشته و شاهد چهرههای درخشانی به مانند استاد علی نصیریان، زنده یاد داریوش مهرجویی، اصغر فرهادی، تهمینه میلانی، هدیه تهرانی، ترانه علیدوستی و چهرههای نامدار ومحبوب سینمای ایران بود اما نکته قابل تامل اینجاست، پر بودن صندلیها توسط مهمانان ناشناس که ما را به یاد تماشاگران اعزامی به قطرمی انداخت، مهمانانی که ازشروع جلسه وظیفه دست زدن و سوت کشیدن را داشتند تا جایی که مورد تذکر خزاعی رئیس سازمان سینمایی موقع سخنرانی شده و توجیه نشدن و تمرین نکردن مهمانان حاضر درجلسه کاملا به چشم میخورد.
نکته مهم اما در مورد ریاست سازمان سینمایی ومعاون وزیر تفکر ایشان نسبت به فرهنگ وهنر و سینما است. ایشان در سخنرانی خود، خوشحال از عدم حضور فیلمهایی که به دید ایشان سیاهنمایی است. درصورتی که درسالهای اخیر فیلمهایی با موضوع اجتماعی توانسته مخاطبان بسیاری را جلب کند. از سوی دیگر نیز درجشنوارههای مهم دنیا جوایز بسیاری را کسب کند که موجب افتخار آفرینی برای سینمای ایران شده بود. اما حاشیه مهم اختتامیه نیز به ایشان ختم شد؛ زمانی که ایشان با فرزندان خود به روی سن آمد و با بوسیدن چادر فرزندانش، راوی پیام فرهنگی شد ولی بعد از آن در شروع سخنرانی با اشتباه خواندن دعای تحویل سالنو مورد تعجب و همجنین دستمایه طنز در فضای مجازی شد. مدیر رتبه بالایی که عاجز از خواندن و تلفظ صحیح دعای سادهای که خواندن آن از دوران کودکی به مانند نماز برای همه تکرار شده . مدیری که دردولت محمود احمدی نژاد از سوی رحیم مشایی معرفی شد و حالا او خطاب به منتقدین بابت اشتباه خود لقب فسیل را دادهاست.
ذوق زدگی و بزرگنمایی وزیر ارشاد از رونق فرهنگ وهنر قابل توجه بود. وزیر محترم چنان از وضعیت به سامان هنر صحبت میکردند که انگار دردولتهای قبل نه جشنوارهای برگزار شده و نه فیلمی ساخته شده است و ازشروع وزارت ایشان دردولت سیزدهم کارهنری شکل گرفته است. کمرنگ کردن جشنوارههای مهم و قدیمی به مانند حافظ و شبیه ایشان و ازآن طرف انحصاری کردن جشنواره فجر را میتوان از دستاوردهای مهم ایشان نامبرد.
به عنوان دغدغهمند مسائل فرهنگی از ایشان سوال میشود چه تعداد از آثاربزرگان سینما دراین جشنواره نمایش داده شد؟ آیا بزرگان وچهرههای محبوب سینما خود تمایلی به ارائه آثار داشتهاند؟ از همه مهمتر، چه رویکردی ازسوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی سینما موجب بیرمقی وبی انگیزگی اصحاب هنر شده؟ وقتی به پاسخ این سوالات فکر میکنیم به نکته مهمی برمیخوریم آن هم خالصسازی این بار درسینما صورت گرفته است . انتخاب فیلمهایی با موضوع دفاع مقدس و مذهبی و همچنین انتخاب افرادی به مانند بهروز افخمی و همچنین فیلم سازانی که تفکرشان به دولت نزدیک است . جشنواره فیلم فجر را با رسالت فرا موضوعی به جشنواره تک موضوعی تبدیل کرده است. از طرفی باید این نکته را ذکر کنیم نه تنها این مسیر اشاعه فرهنگ دفاع مقدس و همچنین ارشاد اسلامی را باز میدارد بلکه موجب جبههگیری علیه رسالت این موضوع خواهد شد. قطعا قداست دفاع مقدس و دین نیازمند رافت وعطوفت است و با نوع روش کاملامنافات دارد.