سنگینی ماندگار رکود بر اقتصاد

همدلی| گروه اقتصادی: بررسی وضعیت اقتصاد کشور در دی ماه امسال نشان می‌دهد که شرکت‌ها در تامین مواد اولیه مشکل دارند و به دلیل کاهش تقاضا و فعالیت‌ها، شاخص میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی در کشور با افت مواجه بوده است.گزارش طرح شاخص مدیران خرید (شامخ) کل اقتصاد به همراه گزارش طرح شامخ صنعت در دی ماه ۱۴۰۲ که توسط اتاق بازرگانی ایران منتشر شده نشان می‌دهد که این شاخص در دی ماه ۵۰.۸۴ محاسبه شده و افزایش اندکی نسبت به ماه قبل داشته ولی در میان مؤلفه‌های اصلی به غیر از میزان سفارشات جدید مشتریان و سرعت انجام و تحویل سفارش، سایر مؤلفه‌های اصلی عددی کمتر از ۵۰ را ثبت کرده‌اند.طبق این گزارش شاخص میزان فعالیت‌های کسب و کار در دی ماه ۴۹.۵۰ بوده که همچنان برای دومین ماه پیاپی کاهشی است و رکود در فعالیت‌های کسب و کارها به دلیل نشانه‌های مستمر از ضعف گسترده در تقاضا ناشی از فشارهای تورمی و همچنین کمبود شدید نقدینگی و مشکل کمبود سرمایه در گردش برای تأمین مواد اولیه و لوازم مورد نیاز در بسیاری از فعالیت‌ها همچنان ادامه دارد. در دی ماه بخش‌های خدمات کشاورزی و ساختمان شاهد کاهش بیشتری در فعالیت‌ها بوده‌اند.
تامین مواد اولیه مشکل‌تر شده است
افزایش نرخ ارز و کمبود شدید نقدینگی کسب و کارها باعث شده تا شاخص موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری شده در دی ماه ۴۹.۸۵ بوده و برای دومین ماه متوالی کاهشی باشد. همچنان شرکت‌ها در تأمین نهاده‌های مورد نیاز خود با چالش روبه‌رو هستند. نوسان نرخ ارز و عدم تخصیص ارز و تسهیلات بانکی با توجه به منابع مالی محدود شرکت‌ها باعث شده تا آنها در تأمین مالی برای تهیه مواد اولیه مورد نیاز دچار مشکل باشند.همچنین با کاهش تقاضا و فعالیت‌ها، شاخص میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی ۴۹.۱۲ بوده که به کمترین میزان ۴ ماه اخیر رسیده است. براساس نظرات فعالان اقتصادی، تداوم کمبود مواد اولیه، ضعف تقاضا و هزینه‌های بالا و غیرقابل پیش‌بینی کسب و کارها، عدم تمایل به افزایش تعداد نیروی کار و حتی کاهش نیروی کار را به دنبال داشته و از سوی دیگر نیروی کار نیز به دلیل فشارهای تورمی هزینه‌های زندگی و شرایط اقتصادی کشور با در نظر گرفتن دستمزد فعلی، دچار کاهش انگیزه برای ادامه فعالیت شده است.
صادرات روی دور کاهشی
همچنین شاخص میزان صادرات کالا و خدمات در دی ماه ۴۷.۷۷ بوده که برای هفتمین ماه متوالی از تیر ماه کاهش در صادرات را نشان می‌دهد، هر چند نسبت به ماه گذشته از شدت کاهش آن کاسته شده است اما همچنان مانند ماه‌های اخیر اعمال سیاست‌های داخلی و وضع قوانین غیرکارشناسانه ناشی از تعهد ارزی، نوسانات نرخ ارز، عدم تخصیص ارز و به‌تبع آن افزایش هزینه تولید، باعث شده تا توان صادراتی شرکت‌ها پایین آمده و شاخص در هر سه بخش اقتصادی کاهش داشته است.شاخص میزان فروش کالاها یا خدمات هم برای سومین ماه پیاپی کاهش داشته و به ۴۸.۲۳ رسیده که کمترین مقدار شش ماهه اخیر از مرداد ماه را به ثبت رسانده است. فشارهای تورمی پی‌درپی و ضعف گسترده تقاضا از یک‌سو و موانع صادراتی ناشی از اعمال سیاست‌های نادرست از سوی دیگر کاهش فروش ماه‌های گذشته را به دنبال داشته است.
رکود ترمز تورم را کشید
طبق این گزارش، افزایش در شاخص قیمت محصولات تولیدشده و خدمات ارائه شده ۵۳.۴۰ بوده و در مقایسه با ماه قبل کاهش قابل توجهی داشته و نرخ افزایش نسبتاً کندتری نسبت به ماه قبل داشته است. کسب و کارها به دلیل شرایط رکودی نتوانسته‌اند هزینه‌های خود را به مشتریان منتقل کنند و برای بهبود شرایط بازار و تقویت تقاضای مشتریان، به‌رغم اینکه با قیمت نهاده‌های بالاتری مواجه شده‌اند اما قیمت‌های فروش را به آن میزان افزایش نداده‌اند.طبق این گزارش، در میان فعالیت‌های بخش صنعت، صنعت پوشاک و چرم کمترین میزان شامخ را در بین رشته فعالیت‌های صنعتی داشته است. همچنین بسیاری از شرکت‌ها به دلیل کمبود منابع مالی و مواد اولیه همچنان با ظرفیت‌های پایین‌تر از توان خود فعالیت می‌کنند.