سکوت در برابر آلودگی هوای شهرها یا همدلی با آن
زهرا نژاد بهرام (عضو شورای شهر پنجم تهران) با گذشت تابستان و آغاز فصل پاییز مسئله الودگی هوای شهرهایبزرگ به ویژه تهران بدون هیچگونه اقدام قابل توجهی ادامه دارد بی توجهی مسوولین شهری در کنار کم توجهی سازمان محیط زیست مسئله آلودگی هوا را به امری عادی مبدل کرده است! و تنها با هشدارهایی نظیر عدم خروج افراد حساس و کودکا ن و چشم انتظاری از آسمان که کمی به رفع الودگی هوا کند ؛مسئله را به پایان برده ایم!!
سوخت مازوت برای نیروگاهها همچنان ادامه دارد و ترافیک غیر قابل مدیریت شهر را با خود به کام آلودگی کشانده است !
دراین میان تعداد بیماران ناشی از آلودگی هوا افزایش یافته و مراکز در مانی میزبانی این شهروندان را برعهده دارند، به واقع وقت آن نرسیده که مسوولین سازمان محیط زیست و وزارت نیرو و مدیریت شهری اقدامی جدی برای برون رفت از این بحران تلاشی جدی را آغاز کنند !؟
به گفته رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوای دانشگاه تهران هوای تهران در ۱۲ سال اخیر تقریبا در بیش از ۶۰ درصد روزهای سال آلوده بوده است، وی همچنین گفته است میزان غلظت آلایندهها در شهر تهران در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۲۷ درصد افزایش پیدا کرد که عدد بسیار بزرگی است.
وی همچنین یاد آورشده در شهر تهران بالاترین غلظت آلایندهها در فصول سرد سال اتفاق میافتد و علتش، وارونگی هوا است که این موضوع را تشدید میکند. در زمستان، میانگین غلظت آلایندهها در تهران حدود ۴۰ میکروگرم است و ظرفیت اتمسفر/هوا برای پخش و پراکندن آلایندهها کم است و علتش هم وارونگی هوا است. در شرایط دیگر میانگین غلظت هوای تهران روی ۳۵ میکروگرم است.
بنابراین تفاوت فصل سرد با فصل گرم در پایتخت چیزی حدود ۵ تا ۷ میکروگرم است. یعنی در بهار و تابستان، میانگین غلظت هوای تهران نسبت به پاییز و زمستان کمتر است اما باز در همان شرایط حداقل ۲ برابر استاندارد ملی خودمان و چیزی حدود ۴ تا ۶ برابر رهنمود سازمان جهانی بهداشت است.(همان)
با این نگاه به نظر میرسد هشدارهای کارشناسان نیز برای دستگاههای اصلی مسوول بر طرف کردن آلودگی هوا چندان قابل توجه نیست !
افزایش خودروها و ترددهای درونشهری وبی توجهی به معاینه فنی موتورسیکلتها که حجم بزرگی از خودروهای بنزینی شهری را به خود اختصاص داده اند در کنار وضعیت نگران گننده سوخت مازوت نیرو گاههای همه شهرها به خصوص شهرهای بزرگ را به معضلی خودساخته مبدل کرده که کمترین تلاشی برای رفع آن قابل مشاهده نیست ؛ حتی هشدار و ابراز و نگرانی نیز از مدیریت شهری رخت بر بسته و شهروندان در کلاف سر در گم آلودگی هوا مجبور به تنفس هستند !
به راستی ؛ این کم توجهی چگونه باید ارزیابی شود، قانونی که مصوب شده و 17 دسستگاه را مکلف به رسیدگی به مسئله الودگی هوا قرار داده و تقریبا منفعل است، نمایندگان مردم که در مجلس شورای اسلامی وظیفه نظارت بر اجرای قانون را دارند در بستر بی توجهی به این مهم گرفتار شده اند و نمایندگان مردم درشورای شهر نیز که سکوتی معنا دار اختیار کرده اند
آیا چیزی بیش از سلامت اهمیت دارد که نسبت به این مهم با سکوت روبه رو شدیم و شرایط را که روز به روز بدتر میشود نظاره میکنیم !!
به واقع از ظرفیتهای کوتاه مدت برای کاهش آلودگی هوا و اتخاذ تدابیر موثر برای کنترل این مهم که قابل دسترس برای مدیریت شهری است ؛ جرا به اجرا در نمی اید !؟
طرح هایی چون زوج و فرد کردن، استفاده از روشهای ابداعی نظیرخودرو اشتراکی برای رسیدن به محل و سفرهای کوتاه مدت که تجربه آن در اربعین در اختیار مسوولین بوده است، یا تقویت ناوگان اتوبوسرانی و معاینه مداوم آنها برا کاهش آلودگی ناشی از تردد آنها ویا کنترل خودروهای سنگین ورودی به تهران برای جلوگیری از نشر سرسام آور الودگی و .....
درکنار این راهها باید توجه کرد که مسدود کردن منابع الاینده مهمترین روش در کشورهای دیگر در برابر آلودگی هوا بوده از نصب فیلترهای مخصوص گرفته تا کاهش مصرف سوختهای فسیلی
برجسته ترین راهکارها عبارتند از :
کاهش آلودگی از مبدا: ساخت و طراحی وسایل نقلیه موتوری که از حداقل سوخت استفاده کنند.
▪ تبدیل سوخت خودروها به CNG در مقابل بنزین و نیز کاهش واردات بنزین.
▪ ارایه برنامههای آموزشی در رابطه با کاهش مصرف سوخت از طرق مختلف مانند آموزش تعمیر و نگهداری خودروها، الگوهای رانندگی و عوامل موثر بر میزان مصرف سوخت خودرو.
▪ استفاده از رسانههای همگانی (رادیو، تلویزیون، مطبوعات و... ) و فعالیتهای سازمان یافته برای آموزش و افزایش دانش در باره تهدیدهای آلوده کنندههای هوا.
▪ استفاده از وسایط نقلیه همگانی، دوچرخه یا پیاده طی کردن.
▪ خارج کردن صنایع آلاینده از محدوده شهری.
▪ از رده خارج کردن خودروهای قدیمی و فرسوده با حفظ حقوق صاحبان آن ها.
▪ استفاده از انرژیهای تجدید پذیر از جمله انرژی خورشید ،باد، انرژی گرمایی اقیانوسها ،انرژی
امواج آب و انرژی جذر و مد اقیانوس ها، بیوگاز.
▪ درختان و گیاهان ریه زمین هستند و یک ضرورت اساسی برای بهداشت زیستی این سیاره، پس قطع هر درخت تاثیر جهانی برجای خواهد گذاشت.
این اقدامات نمونه هایی جدی وقابل اجرا برای کوتاه مدت است اما بیش از هر چیز نیازمند دوباره خوانی قانون هوای پاک را با حدیت داریم که همه دستگاهها و نمایندگان مجلس را در بستری از پاسخگویی برای این مسئله قرار داده است و نسبت به آن سکوتی نگران کننده اتخاذ شده است!!
مسئله آلوذگی هوا گذشته از سوختهای فسیلی درکنار خشکسالی و وضعیت انتقال گرد و غبار مناطق خشک شده کشورهای همسایه و حتی کشور خودمان دامنه وسیعی پیدا کرده است و هر روز دیرتر به رفع این مشکلات توجه کنیم خسارت بیشتری را برای سلامت و زندگی شهروندان راباید متحمل شویم ! از این رو لازم است عزم جدی برای همه بخشهای کشور برای پیشگیری، و درمان این مسئله مهم در کشور ایجاد شود و گرنه احتمالا با حجم بزرگی از بیماریهای گوناگون شهروندان هزینههای سنگینی ایجاد خواهد شد! امروز به فکر رفع معضل باشیم شاید فردا دیر باشد. این هوا متعلق به همه است، غنی و فقیر ندارد! مدیر و غیر و مدیر ندارد، همه از این هوا تنفس میکنیم پس حداقل به خاطر سلامت خودتان هم شده به وضعیت آلودگی هوا توجه کنید.