دیپلماسی نازکشی
مهدی دهقان نیری (فعال سیاسی)هرچند دولت سیزدهم به گشایش روابط با عربستان افتخار میورزد اما رفتار طرف مقابل گونه دیگری را دراین ارتباط نشان میدهد و از قبل کاملا نمایان بود ولی فکر نمیکردیم که آش آنقدر شورشود و یا به قول معروف از آن طرف بام بیفتیم.
زمانی که دردولت قبل هواداران دولت سیزدهم به سفارت عربستان حمله کردند و اکثریت هم در دولت سیزدهم دارای منصب شدند، هیچ موقع به این فکر نمیکردند که خودشان باید دوباره درب سفارت عربستان را برای آنها باز کنند. ازآن طرف عربستانیها بادست پر هر بار به بهانههای مختلف برای دولت ناز کرده و دولت نیز مجبور است ناز طرف را بکشد که مبادا این رابطه دوباره شکر آب شود . تغییر سالن نشست وزیران امور خارجه شروع نازکشیدنهای عربستانیها بود و کاملا اقتدار دیپلماسی دولت سیزدهم را زیرسوال برد .اما نکته قابل توجه نامه تبریک ابراهیم رئیسی برای بن سلمان و خطاب کردن ایشان به عنوان عالیجناب به مناسبت روز ملی عربستان بود.
نوع رفتار دولت در دیپلماسی با عربستان موجب شد طرف مقابل دست پیش را گرفته و هربار بتواند نظرات خود را تحمیل کند. بعد از جابه جایی اتاق نشست وزیر امور خارجه عربستان درروز دوشنبه شاهد انجام نشدن مسابقه بین تیمهای الاتحاد عربستان وسپاهان اصفهان در لیگ قهرمانان آسیا به علت قهر تیم عربستانی وترک ورزشگاه نقش جهان اصفهان بودیم.
البته باید منتظر تصمیمگیری مراجع زیربط فوتبال در آسیا وحتی فیفا باشیم. آنقدر طرف عربستانی به خود مطمئن هست که حتی مدعی دریافت خسارت هزینههای خودبرای سفر به ایران نیز شده است. هربار که دولت جدید میخواهد اقتدار دیپلماسی خودرا به رخ عربستانیها بکشد دچار مشکل میشود واین نشان میدهد که عملکرد ورفتار وزارت امورخارجه در شروع جلسات برای روابط مجدد با عربستانیها چه بوده و حالا نتایج آن مشخص میشود. به نظر میرسد در همان ابتدای مذاکرات برای شروع روابط مجدد حداقل عربستان اینطور نشان داده که تمایلی برای ارتباط مجدد با ایران را ندارد وبالعکس دیپلماتهای ایرانی رفتاری را نشان دادند که اشتیاق فراوانی به این ارتباط داشته وحتی مجبور شده به هرقیمتی آن را بپذیرند . دولت نمیخواهد این دستاورد را از دست بدهد وازآن طرف عربستانیها کاملا به این موضوع اشراف دارند. نمونه آن رفتارعجیب مدیران ورزشی در استقبال از تیم های باشگاهی عربستان اخیرا شاهد بودیم این نوع رفتارها نه تنها به مهمان نوازی ما شباهتی ندارد بلکه موجب سوتفاهم برای میزبان میشود؛ آن هم وقتی قرار است دوطرف در مسابقات بین المللی مقابل هم قرار گیرند که میتواند موجب تضعیف خودمان شودکه نمونه آن را ازسوی مدیر عامل باشگاه پرسپولیس شاهد بودیم که موجب نقد بزرگان فوتبال واهالی فوتبال گردید. اما موضوع دیگر اینکه دولت به جای بهرهبرداری از این ارتباط میخواهد برای طرف مقابل عرض اندام کند آن هم وقتی هیچ تنشی بین دوطرف وجود ندارد ونیازی به عرض اندام نیست. شاید هم میخواهد به جامعه نشان دهد که اگر روابطی حاصل شده با اقتدار دیپلماسی این دولت حاصل گردیده که بازهم دراصل موضوع تغییری حاصل پیدا نمیکند چون دوباره شاهد همان عرض اندام کردن برای طرف مقابل هستیم. طرف مقابل هم قطعا بیکار نمینشیند و واکنش میدهد. دراین نقطه میتوانیم اقتدار دیپلماسی را شاهد باشیم طرفی که عرض اندام کرده ومجبور است کوتاه بیاید چگونه میتواند به ادامه این روابط امیدوار باشد. این اشتباه بزرگی است که مشخص است از همان شروع مذاکرات برای ارتباط مجدد وجود داشته وگرنه شرایط درحال حاضر طور دیگری رقم میخورد.اما اشتباه بسیار بزرگ دیگر استفاده از ارزشها برای نشان دادن این اقتدار است. ارزش هایی که آنقدر برای مردم وکشور وحتی برای طرف مقابل بزرگ است که موجب حساسیت شده است. مانند ایناست که از عربستانیها بخواهیم مذهب شیعه درعربستان به عنوان مذهب اصلی حکومت رسمیت داشته باشد و از آن طرف کاری را انجام میدهیم که به ارزشهای ما واکنش منفی نشان داده شود مگر نه آنکه اقتدار ورفتار همان ارزشها موجب نابودی داعش شد وهمچنین همان اقتدار در منطقه کمک بسیاری را در حل مسئله برجام نمود. پس بهتر است آن اقتدار را الگو قرار داده و به جای استفاده از نماد برای قدرتنمایی مقابل طرف مقابل رفتار آن ارزشها را الگو قرارداده رفتاری که قطعا میتواند موجب تغییر رفتار طرف های مقابل شود و دیپلماسی عزتمندانه شکل بگیرد. متاسفانه خطایی که از سوی گروهی برای تضعیف دولت قبل رقم خورد تبعاتی این چینین را نیز دارد تبعاتی که باید حالا حالا ناز طرف مقابل را بکشیم و طرف مقابل نیز هرروز برایمان ناز کند .