افتادن کابل به دست طالبان در سال 1996 و اعدام خشونت آميز دکتر نجيب الله

طالبان كه در آغاز كار عمدتا در مدارس مذهبي آوارگان افغانستان مستقر در پاكستان آموزش ديده بودند (طلبه بودند) و بعدا بر بيشتر نواحی جنوبي و مركزي (پشتون نشين) افغانستان مسلط شده بودند پس از يك محاصره نسبتا طولانی، 27سپتامبر سال 1996 شهر كابل را كه از طرف دولت وقت افغانستان (دولت برهان الدين ربّانی و عمدتا تاجيكان) تخليه شده بود، تصرف كردند و دكتر نجيب الله رئيس دولت کمونيستي پیشین اين كشور را كه از سال 1992 به صورت پناهنده در دفتر سازمان ملل در كابل به سر میبُرد از اینجا بیرون کشیدند و پس از شكنجه فراوان و سوزاندن لبهايش با آتش سيگار، تيرباران كردند و جسدش را مقابل ساختمان مقر رييس جمهوری افغانستان به دار كشيدند و دو روز به همان صورت بر بالای دار نگهداشتند و سپس قطعه قطعه کردند. برادر نجيب الله نيز به همين سرنوشت دچار شد. نجيب الله (يک پزشک) و متولد فوريه سال 1947، از سوسياليست های شاخه پرچم و بعدا بنيادگذار حزب وطن بود و يک شعار او؛ «وطَن يا کفَن». وي از يک خانواده عضو طايفه احمدزای (از ايل قلجايی=قيلزايی) و پشتون بود که خانواده او از شهر گرديز ايالت پَکتيا بودند. نجيب الله از جوانی به شاخهِ پرچم حزب سوسياليست (با عقايد مارکسيستی به نام دمکراتيک خلق) پيوسته بود. نجيب الله مدتی بسيار کوتاه نيز سفير دولت کمونيست افغانستان در تهران بود. وی پس از بَبرَک کَرمل حدود شش سال رئيس جمهوری افغانستان و آماده سازش با گروه‌های ديگر بود که پيشنهاد مذاکره را نمی پذيرفتند. مجاهدان شمال و عمدتا تاجيک پس از تصرف کابل و برانداختن حکومت کمونيست ها به نجيب الله که به دفتر سازمان ملل پناهنده شده بود کار نداشتند و او را به حال خود رها ساخته بودند. نجيب الله از 1992 تا روز قتل در دفتر سازمان ملل زندگي می‌کرد. گفته شده است که ژنرال دوستم (اُزبک) که زمانی وزير دفاع کابينه او بود مانع فرارش شده بود. حزب وطن دوباره احيا شده است و در سال 2012 به مناسبت سالگرد قتل خشونت آميز و غير انساني دکتر نجيب الله (که می‌خواست با همين يک نام خطاب شود و نام خانوادگی برده نشود تا وابستگی او را به يک فاميل منعکس کند) مراسمی برپا کرده بود. مورخان معاصر ايجاد طالبان را به پای برژينسكی مشاور لهستانی تبار و ضد كمونيست و ضد روس جيمی كارتر رئيس جمهوری دهه 1970 آمريكا نوشته اند كه می‌خواست به دست آنان (طالبان) شوروی را از افغانستان اخراج و دولت كمونيستي كابل را ساقط سازد. برژینسکی بارها گفته بود که با اسلام می‌توان کمونیسم را از کشورهای اسلامی برون انداخت و طالبان که تحصیلات اسلامی دارند و معلمان و مربّیان خود را «مُلّا = معلم دینی» و «آخوند = معمم و واعظ» می‌خوانند ضدِکمونیست دو آتشه هستند و آماده فداکاری برای برانداختن کمونیست ها. نجيب الله ظاهرا در پي توافق های محرمانه قدرت‌های ذينفع، در سال 1992 پس از فرستادن خانواده خود به خارج از كشور، دولت را تسليم مخالفان (گروه‌های معروف به مجاهدين و عمدتا تاجیک) كرده بود و به ساختمان سازمان ملل در كابل پناهنده شده بود و قرار نبود به اين روز بيافتد، ولی محافظان افغانی ساختمان در جريان عقب نشينی نيروهای دولتی (دولت برهان الدين ربّانی) از كابل، او را بدون نگهبان رها كردند و رفتند. نجيب الله به رييس دفتر سازمان ملل در كابل متوسل و اورا از احتمال قتل خود آگاه و استمداد کرده بود كه و نيز برايش كاری انجام نداد.