روزهای دشوار بدون آنتی‌بیوتیک

همدلی| وحید شجاعی: این روزها آمار فوت ناشی از کرونا حاکی از آن است که این ویروس دوباره در حال افزایش است و طبیعتا با این وضع نیاز به آنتی‌بیوتیک در کشور هم افزایش پیدا خواهد کرد؛ اما همهمه بر سر این است که بودجه دارویی تنها پاسخگوی ۴ یا ۵ ماه است و بعد از آن با کمبود دارو مواجه خواهیم شد، این موضوع در شرایطی احتمال رخ دادن دارد که در سال ۱۴۰۱ هم با مسئله کمبود دارو در پاییز مواجه شدیم. این هشدار را ابتدا رییس کمیسیون بهداشت مجلس اعلام کرد.
 سازمان برنامه و بودجه بی‌توجه است
حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس با انتقاد از کمبود منابع مالی در حوزه سلامت و بی‌توجهی سازمان برنامه و بودجه نسبت به این موضوع مهم، گفت: «اختصاص ۶۹ هزار میلیارد تومان به یارانه دارو با توجه به طرح دارویار و افزایش هزینه‌های دارو و قیمت آن و مسائل ارزی به طور قطع جوابگو نخواهد بود و شاید بتوان با این منابع برخی نیازها را در چهار یا ۵ ماهه نخست سال پوشش داد اما برای ۱۲ ماه به هیچ وجه جوابگو نیست ضمن اینکه هنوز مشخص نیست که بسیاری از تجهیزات پزشکی با چه ارزی قرار است وارد و منابع آن از چه مسیری تامین شود.»
وی با بیان اینکه سقف بودجه لحاظ شده برای اجرای طرح دارویار با نیازها همخوانی ندارد، افزود: «اگر به همین شکل پیش برویم با مشکلاتی در مسیر اجرای طرح دارویار مواجه خواهیم شد و شکست می‌خورد.» 
نماینده مردم زاهدان در مجلس یازدهم با بیان اینکه وضعیت دارو یکی از دغدغه‌های اصلی مردم است، ادامه داد: «اگر تدابیر لازم اتخاذ نشود به دلیل نبود ارز ترجیحی و افزایش قیمت ارز با بحران جدی در حوزه کمبود یا نبود دارو و تجهیزات پزشکی مواجه خواهیم بود.»
شهریاری توضیح داد: «به دفعات و بارها این مساله را گوشزد کردیم اما به نظر می‌رسد که مسئولان سازمان برنامه و بودجه نسبت به این هشدارها بی‌توجه است و هر چقدر که تاکید کردیم که ۶۹ هزار میلیارد تومان جوابگو نیست؛ اما متاسفانه قانع نشده‌اند و این بی‌توجهی‌ها خلاف سیاست‌های نظام و اظهارات رئیس جمهور مبنی بر کاهش هزینه‌ها و مشکلات مردم در سال ۱۴۰۲ است؛ متاسفانه در عمل نه تنها کاهش هزینه‌ای نخواهیم داشت بلکه پرداختی از جیب مردم در امسال نسبت به سال گذشته افزایش بیشتری خواهد یافت.»
رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی گفت: «تمام مشکلات امروز صنعت دارویی کشور از سال‌های گذشته در حال مطرح شدن است و امیدواریم مسئولان مربوطه این مشکلات را جدی بگیرند تا با مشکلات و بحران‌های جدی‌تر در آینده نزدیک مواجه نشویم.»
البته دو روز بعد، بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت، در حاشیه مراسم محفل انس با تیم‌های بهداری اضطراری دوران دفاع مقدس در دانشگاه شهید بهشتی درباره این موضوع توضیح داد: «وزارت بهداشت و دولت، تدابیر لازم را برای تأمین داروی مورد نیاز کشور اندیشیده‌اند. هنوز این موج فروکش نکرده و برای ریشه‌کنی آن نیازمند همراهی بیشتر مردم در رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی هستیم.»
 پاییز سختی خواهیم داشت
به بهانه اعلام رسمی درباره کاهش دارو به گفت‌وگو با علی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
او درباره وضعیت کمبود دارو در ماه‌های آینده می‌گوید: «درباره این ماجرا بسیار صحبت شده و یکی از نکات مهم هم این است که بودجه در نظر گرفته شده برا این موضوع، نصف یا شصت درصد از بودجه مورد نیاز است. اگر بودجه دو سال پیش، یعنی سال ۱۴۰۰ را با بودجه ۱۴۰۲ مقایسه کنیم، متوجه می‌شویم ارقام بسیار نزدیک به هم هستند و همین موضوع هم باعث نگرانی شده است؛ چون در سال ۱۴۰۰ ما ۶۵ هزار میلیارد تومان بودجه دارو داشتیم، اما الان ۶۹ هزار میلیارد تومان بودجه داریم. نگرانی ما همین است که بودجه‌ای که بین ۱۰۵ تا ۱۱۰ هزار میلیارد تومان باید تخمین زده می‌شد ۶۹ هزار میلیارد تومان است.»
او ادامه می‌دهد: «افزایش بودجه دارو در دو سال ۴ هزار میلیارد تومان بوده در صورتی که میزان تورمی که ما تجربه کردیم، بیشتر از این رقم است و باید این موضوع از قبل پیش‌بینی می‌شد. 
نکته بعد اینکه مسئله فقط بر سر بودجه نیست، تخصیص درست و به موقع آن هم نکته قابل اهمیتی است. اگر پولی که برای دارو تخصیص داده شده است به موقع به زنجیره دارویی تزریق نشود، مشکلات زیادی ایجاد می‌کند. پیش از این، پول را با ارز دولتی یا ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی، به صورت مستقیم در اختیار وارد کنندگان قرار می‌دادند ولی این پول الان در حلقه آخر زنجیره قرار می‌گیرد و پول به داروخانه‌ها و بیمارستان‌ها می‌رسد، اگر این پول دیر پرداخت شود مشکلات زیادی را در این زنجیره ایجاد می‌کند.»
فاطمی درباره چرایی ایجاد مشکل در پرداخت دیرهنگام پول به شرکت‌های تولیدی دارو توضیح می‌دهد: «یک کارخانه برای ثبت سفارش، خرید مواد اولیه و ترخیص کالا از گمرک، دست‌کم به چهار تا شش ماه زمان نیاز دارد. البته درباره این مشکل گفته‌اند که با اجازه رهبری، ما پول را از صندوق توسعه ملی برداشت می‌کنیم و این کمبود را پرداخت می‌کنیم؛ اما توجه نکردند که این فرآیند یک فرآیند طولانی و پیچیده است و حتی اگر یک ماه بودجه دارو دیر پرداخت شود، ممکن است پاییز امسال را بسیار بد شروع کنیم، حتی بدتر از پاییز سال گذشته و با کمبود شدید آنتی‌بیوتیک، داروهای ضدافسردگی و اعصاب و شربت‌های سرماخوردگی مواجه خواهیم بود.»
نایب رییس انجمن داروسازان ایران درباره راه حل رسیدگی به این مشکل توضیح می‌دهد: «اول از همه باید از نمایندگان مجلس پرسید که چرا این عدد بسیار کم را برای دارو در نظر گرفتند و پیشنهاد دادند و چرا این رقم در مجلس تصویب شد؟ درباره راهکار هم در مصاحبه نمایندگان خوانده‌ام که قصدشان برداشت پول از صندوق توسعه ملی است؛ اگر واقعا چنین تصمیمی دارند، باید از همین حالا اقدامات لازم را انجام دهند تا مرداد و شهریور با کمبود و مشکل مواجه نشویم، اگر قرار باشد کار را چهار ماه دیگر شروع کنند، قطعا دچار مشکلات بسیاری خواهیم شد.»