مردی که ایران را به جهان شناساند

احمد تفضلی در آذر سال ۱۳۱۶ در اصفهان زاده شد. تحصیلات مقدماتی خود را در تهران گذراند و در سال ۱۳۳۵ با دریافت مدال درجه اول فرهنگ از دارالفنون دیپلم ادبی گرفت. در سال ۱۳۳۸ دانشکده زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران را با احراز رتبه اول به پایان برد. در سال ۱۳۴۰ به انگلستان رفت و وارد رشته فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران در مدرسه زبان‌های شرقی دانشگاه لندن شد و در سال ۱۳۴۴ فوق لیسانس گرفت.  پیش از بازگشت به ایران دوره تحقیقی کوتاهی را هم در پاریس گذراند.  در ۱۳۴۵ در رشته زبان‌های باستانی از دانشگاه تهران درجه دکتری گرفت.  موضوع پایان‌نامه او «تصحیح و ترجمه سوتکرنسک و ورشت مانسرنسک از دینکرد و سنجش این دو نسک با متن‌های اوستایی» به راهنمایی دکتر صادق کیا بود.  از ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۵ ضمن تحصیل، به عنوان پژوهشگر در استخدام اداره‌ی فرهنگ عامه بود.  از ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ در بنیاد فرهنگ ایران، به تحقیق پرداخت.  در ۱۳۴۷ به تدریس در دانشگاه تهران مشغول شد.  در ۱۳۷۰ عضو پیوسته‌ی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و از سال ۱۳۷۳ معاون علمی و پژوهشی این فرهنگستان بود.  تفضلی علاوه‌بر این‌که یکی از صاحب‌نظران در زمینه‌ی زبان‌های باستانی ایران بود، به زبان عربی کاملاً آشنا بود و به زبان‌های انگلیسی و فرانسوی و آلمانی و ادبیات فارسی تسلّط کامل داشت و همچنین با روسی نیز آشنا بود. 
از احمد تفضلی پنجاه و سه مقاله به زبان فارسی در دانشنامه ایران و اسلام، دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه جهان اسلام و در نشریات معتبر علمی و جشن‌نامه‌ها و یادنامه‌های دانشمندان منتشر شده است.  همچنین از وی هشتاد و سه مقاله به زبان‌های انگلیسی و فرانسوی در نشریه‌های معتبر خارجی منتشر شده واز وی پانزده نقد کتاب به زبان فارسی، دو نقد کتاب به زبان انگلیسی در BSOAS در ۱۹۷۳ و ۱۹۷۴و یک نقد به زبان فرانسه در مجله مطالعات ایرانی در ۱۹۹۲به چاپ رسیده است. 
«واژه‌نامه مینوی خرد، ترجمه‌ی مینوی خرد، نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایران (کتاب) جلد ۱ از آرتور کریستن سن با همکاری ژاله آموزگار، نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایران (کتاب) جلد ۲ از آرتور کریستن سن با همکاری ژاله آموزگار، شناخت اساطیر ایران (کتاب) از جان هینلز (ترجمه) با همکاری ژاله آموزگار، اسطوره زندگی زرتشت با همکاری ژاله آموزگار» و چندین کتاب دیگر نیز حاصل عمر گران‌مایه وی است. گفته شد که احمد تفضلی ۲۴دی ماه ۱۳۷۵ بر اثر سانحه تصادف درگذشت، اما مرگ وی شک‌برانگیز است و عده‌ای آن را به قتل‌های زنجیره‌ای ربط می‌دهند.
ژاله آموزگار درباره او می‌گوید: «او این سرزمین دوست‌داشتنی را دوست داشت و با تحقیقات و سخنرانی‌های عالمانه‌ی خود در جای‌جای جهان، برای ایران افتخار و نام آورد. به یاد کلام رئیس انجمن ایران و فرانسه می‌افتم که تسلیت صمیمانه‌اش را با این عبارت تکمیل کرد: «احمد باعث شد من ایران را بیشتر دوست بدارم» و یاد سخن خانم دبیری از دانشجویان سابق‌مان می‌افتم که در حالی که بغض گلویش را می‌فشرد گفت: «ایران یکی از حامیان خود را از دست داد» احمد تفضلی دین خود را به سرزمین خود بسیار خوب پرداخت.»