آسمان هم منجی تهران نشد

همدلی|  برف و باران چند روز اخیر تهران نیز نتوانست هوای این شهر را پاک کند. بنابراین با وجود بارش برف و باران، اما پایتخت ایران روزهایی خاکستری را پشت‌ سر می‌گذارد. آسمان این شهرغبارآلود و نفس کشیدن سخت شده است.
اعداد و ارقامی که بر روی ایستگاه‌های هواشناسی خودنمایی می‌کند، خبر از آلودگی هوای کلان‌شهر تهران دارد. همین بعد از ظهر دیروز( 16 دی) ، شاخص کیفیت هوای تهران هوای تهران با قرار گرفتن روی عدد 150ناسالم برای تمام گروه‌ها بود. کیفیت هوای پایتخت روز پنج‌شنبه نیز ناسالم برای گروه‌های حساس بود. میانگین شاخص کیفیت هوای تهران از روز پنچ شنبه 15 دی تا جمعه 16 دی روی عدد ۱۶۰ قرار داشت. 
 کمترین تردد را در فضای باز داشته باشید
به رغم بارش برف و باران در سه روز گذشته اما آلودگی هوا به حدی بود که وزارت بهداشت به بیماران قلبی و تنفسی، سالمندان، بانوان باردار و کودکان توصیه کرد از تردد غیرضروری در فضای باز خودداری کنند.
عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، گفت: مردم در این شرایط آلودگی هوا، کم‌ترین تردد را در فضای باز داشته باشند و حتما از ماسک مناسب استفاده کنند. 
گروه‌های حساس به ویژه کودکان، سالمندان، افراد مبتلا به بیماری‌های تنفسی، قلبی و عروقی و ... و افراد چاق، مبتلایان به دیابت و سایر بیماری‌های زمینه‌ای، کم‌ترین تردد را در فضای باز داشته و ورزشکاران هم در این شرایط در فضای باز ورزش نکنند و در صورت ورزش در فضای باز، مدت و ساعت آن را کاهش دهند.وی گفت: در شرایط ادامه آلودگی هوا، افزایش قابل توجه خطر بیماری‌های قلبی و عروقی یا ریوی و مرگ زودرس در بیماران قلبی و سالمندان ایجاد می‌شود و افزایش قابل توجه علائم تنفسی در کل جمعیت رخ خواهد داد.
 رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت تاکید کرد: بیماران قلبی، تنفسی، مادران باردار، سالمندان و بیماران دیابتی از منزل خارج نشوند و افراد عادی هم از فعالیت‌های طولانی و سنگین خارج از منزل اجتناب کنند.
 بارش حریف غلظت آلاینده‌ها نیست
سازمان هواشناسی روزچهارشنبه هفته گذشته از ورود سامانه بارشی به کشور خبر داد. این خبر روزنه‌های امیدی نسبت به افزایش کیفیت هوا به وجود آورد. اما کارشناسان می‌گویند حتی بارش باران در شرایط آلودگی هوا به دلیل ترکیب باران با عناصر شیمیایی موجود در هوا بر کاهش آلودگی هوا موثر نخواهد بود چراکه باران تبدیل به باران اسیدی می‌شود.
 دو روز پیش، محسن روشنی - مدیر واحد پایش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، به رسانه‌ها گفته بود: «این ذهنیت نادرست است که بارش باران لزوما باعث کاهش آلودگی هوا خواهد شد. معمولا وزش باد با سرعت حداقل چهار یا پنج متر بر ثانیه می‌تواند «کیفیت هوا» را افزایش دهد اما بارش باران اگر با تهویه مناسب همراه نشود، نمی‌تواند به بهتر شدن کیفیت هوا کمک کند.»
وی همچنین گفته: «یکی از پدیده‌هایی که برخی مواقع در شرایط بارش باران رخ می‌دهد، کم شدن ارتفاع لایه اختلاط هواست. این پدیده سبب افزایش غلظت آلاینده‌هامی‌شود. کاهش ارتفاع لایه اختلاط، باعث کوچک‌تر شدن فضای گردش آلاینده‌ها می‌شود و در نتیجه غلظت آن‌ها را افزایش می‌دهد. لذا انتظار پاک شدن هوا با بارش باران لزوما به‌جا نیست». 
صادق ضیاییان، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا  نیز گفته: قطرات باران با دی‌اکسید کربن موجود در هوا ترکیب می‌شوند و کربنیک اکسید تولید می‌کنند. اگر در هوای آلوده اکسیدهای نیتروژن، گوگرد و یا سولفور و عناصر قوی‌تری وجود داشته باشند، باران‌ها می‌توانند به‌صورت اسیدی فرونشینی کنند و با توجه به شرایط جوی این‌ روزهای تهران، عمده بارش‌ها به‌صورت اسیدی هستند.
تهران کلان‌شهری است که میزان تولید آلاینده‌ها در آن به‌شدت بالاست همچنین ساختار این شهر به گونه‌‌ای است که کوه‌های بلند اطراف شهر تهران را احاطه کرده است، بنابراین این کوه‌ها مانند حصاری مانع از وزش باد مناسب می‌شوند. مجموعه این عوامل سبب شده تهویه هوا در شهر به‌خوبی صورت نگیرد و آلودگی معضل همیشگی پایتخت باشد. 
 مرگ سالانه 40هزار نفر به‌خاطر آلودگی هوا
گفتنی است پایتخت‌نشینان از ابتدای سال تاکنون ۱۴۸روز هوای قابل قبول، ۱۱۴ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس، ۲۳ روز هوای ناسالم برای همه افراد جامعه، دو روز هوای بسیار ناسالم، دو روز هوای خطرناک و فقط دو روز هوای پاک تنفس کردند.که آلاینده‌های هوا آسیب‌های جبران‌ناپذیری را برای سلامت آنان در پی دارد. چندی پیش مرکز تحقیقات آلودگی هوای دانشگاه علوم پزشکی تهران اعلام کرده بود که مطالعات نشان می‌دهد هر سال حدود ۴۰ هزار نفر در کشور به دلیل مواجهه با غلظت آلایندگی ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در هوا جان خود را از دست می‌دهند که این تعداد تقریبا معادل ۱۰ درصد کل موارد فوتی ها است، این عدد در دنیا به ۷ میلیون نفر می‌رسد.
خسارت مالی و جانی آلودگی هوا در حالی است که پنج سال است که قانون هوای پاک تصویب شده اما هنوز بسیاری از مواد آن اجرایی نشده این در حالیست که بر اساس این قانون 18 دستگاه مکلف هستند که هر یک به‌ تناسب وظایف خود، اقداماتی را برای کنترل آلودگی هوا در کشور انجام دهند، آن هم در شرایطی که کیفیت هوای تهران وضعیت خوبی ندارد.
 ضرورت استفاده از تجارب سایر کشورها 
برای مقابله با آلودگی هوا در دنیا تجارب موفقی وجود دارد که می‌توان برای کنترل آلودگی هوا از آن بهره گرفت. پایتخت مکزیک مثال روشنی از این ماجراست، در سال ۱۹۹۲ سازمان ملل، مکزیکوسیتی پایتخت مکزیک را آلوده‌ترین شهر اعلام کرد. مشهور بود که در این شهر به‌ خاطر آلودگی هوا پرنده‌ها هنگام پرواز می‌مردند و روی زمین می افتادند، در سال ۱۹۹۰ شاخص آلاینده‌ها در این شهر ۳۳۰ روز بالاتر از حد استاندارد بود، اما امروز با اجرای برنامه‌های منسجم مقابله با آلودگی نام این شهر حتی در میان ۱۰ شهر اول آلوده جهان هم نیست.
داده‌های به‌روزشده در «IQAIR» نشان می‌هد که تا ظهر دیروز (جمعه)، شهر لاهورِ پاکستان با شاخص کیفیت هوای ۲۶۵ و قرار گرفتن در وضعیت بسیار ناسالم، رتبه اول ۱۰ شهر آلوده جهان را دارد. براساس داده‌های پایگاه بین‌المللی سنجش و رتبه‌بندی کیفیت شهرها (IQAIR) تا ظهردیروز 10 شهر آلوده جهان عبارت است از:لاهور (پاکستان)، دهلی (هند)، داکا (بنگلادش)، سارایوو (بوسنی و هرزگوین)، ووهان (چین)، شنیانگ (چین)، بمبئی (هند)، آکرا (غنا)، کلکته (هند) و اسکوپیه (مقدونیه شمالی).