اکتفا به صلح روی کاغذ

همدلی| محسن رفیق: دبیرکل ناتو به تازگی اعلام کرده است که هیچ نشانه‌ای مبنی بر تمایل به پایان جنگ از سمت روسیه دیده نمی‌شود و غرب باید برای حمایت بلندمدت از اوکراین آماده باشد. ینس استولتنبرگ، دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی به صراحت گفته است که حفظ اوکراین به عنوان یک کشور مستقل و واداشتن روسیه به مذاکره، به حمایت نظامی از کی‌یف نیاز دارد. از نظر او، روسیه وقتی با وضعیتی روبرو شود که ببیند نمی‌تواند به اهداف نظامی خود دست یابد، با مذاکرات صلح موافقت خواهد کرد. این در حالی است که بسیاری از ناظران سیاسی نیز بر این باورند که جنگ روسیه و اوکراین، به احتمال زیاد از طریق مذاکرات پایان می‌یابد، اما اکنون ضرورت دارد که کی‌یف تسلیحات مورد نیازش را دریافت کند.ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی گفت: «اعلام بسیج عمومی نسبی در ماه سپتامبر سال گذشته، نشان داد که روسیه در حال حاضر قصد پایان جنگ را ندارد.» او اضافه کرد: «نیروهای اوکراین چندین ماه ابتکار عمل را در دست داشتند، اما می‌دانیم که روسیه هم سربازان زیادی را بسیج کرده و در حال آموزش آن‌هاست. این‌ها نشان می‌دهد که مسکو برای ادامه جنگ آماده است و سعی دارد که حملات جدیدی را آغاز کند.»
دبیرکل ناتو همچنین گفت که کمک‌های نظامی غرب به اوکراین باید برای برقراری صلح در این کشور شرق اروپا آن هم در کوتاه‌ترین زمان ممکن باشد. به گزارش شبکه خبری راشاتودی، ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو همچنین مدعی شد که روسیه وقتی با وضعیتی روبه‌رو شود که ببیند نمی‌تواند به اهداف نظامی خود دست یابد، با مذاکرات صلح موافقت خواهد کرد. او ادامه داد: «ممکن است متناقض به نظر برسد، اما حمایت نظامی از اوکراین سریع‌ترین راه برای صلح است. برای پایان دادن به درگیری‌ها در اوکراین ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه وقتی ببیند نمی‌تواند به اوکراین مسلط شود تنها راه را حضور بر سر میز مذاکره می‌یابد.» دبیرکل ناتو در پاسخ به این سوال که آیا باید به اوکراین موشک‌های میان برد بالستیک داده شود، اعلام کرد که یکسری از کشورهای ناتو و اوکراین در حال گفت‌وگو در ارتباط با این سیستم‌های خاص هستند اما از ذکر نام این تسلیحات امتناع کرد.
این در حالی است که به تازگی سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه پیشنهاد ۱۰ بخشی ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین برای صلح را رد کرده بود. استولتنبرگ همچنین از حملات اخیر اوکراین علیه مواضع نظامی در داخل قلمروی روسیه حمایت کرده و گفت: «هر کشوری حق دفاع از خود را دارد و این حملات، توجیه شده هستند.» در همین حال، مقامات اوکراینی گفتند که پهپادهای روسیه‌ به تازگی زیرساخت‌هایی را در پایتخت اوکراین و نواحی پیرامون آن هدف گرفته، به تاسیسات انرژی آسیب وارد کرده و موجب قطعی برق در برخی مناطق شده‌اند. به گزارش خبرگزاری رویترز،‌ این تحولات در ادامه بمباران‌های نیروهای روس در دومین روز سال 2023 در اوکراین رخ داده‌اند. ولودیمر زلنسکی،‌ رئیس جمهور اوکراین روز یکشنبه مدعی شد، نیروهای ارتش این کشور تعداد 45 پهپاد را که توسط ارتش روسیه در اولین شب سال نوی میلادی شلیک شدند، سرنگون کرده‌اند. زلنسکی در صحبت‌هایی درباره روس‌ها ادعا کرد: «پهپادها، موشک‌ها، و هر چیز دیگری به آنها کمک نخواهد کرد. چون ما متحد کنار هم ایستاده‌ایم. آنها تنها با ترس متحد هستند.»با این وجود،‌ ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در سخنرانی خود به مناسبت فرا رسیدن سال نوی میلادی تاکید کرد قرار نیست در حملات به اوکراین وقفه ایجاد شود. از طرفی، اداره نظامی اوکراین اعلام کرد، سامانه‌های ضد هوایی اوکراین 20 هداف هوایی را بر فراز شهر کی‌یف از بین برده‌اند. اولکسی کولبا، فرماندار شهر کی‌یف در پستی در پیام‌رسان تلگرام نوشت: «صدای حملات پهپادی شبانه در پایتخت اوکراین و مناطق اطراف آن بلند است. روسها چند موج حمله با پهپاد را اجرا کرده و تاسیسات زیرساختی حیاتی را هدف گرفته‌اند. تجهیزات ضد هوایی در حال کار هستند.»ویتالی کلیچکو، شهردار شهر کی‌یف نیز اظهار کرد، در اثر این حملات برق و گرمایش برخی مناطق قطع شده است. او هم در پیام‌رسان تلگرام نوشت: «در شهر قطعی‌های اضطراری برق به وقوع پیوسته است.» او پیشتر اعلام کرد: «یک نفر در اثر اصابت تکه‌های یک پهپاد که به زمین برخورد کرده و از بین رفت، زخمی شد و همچنین تکه‌های این پهپاد به یک ساختمان در ناحیه شمال شرق پایتخت اوکراین آسیب وارد کرد.» فرماندهی منطقه شرق ارتش اوکراین ادعا کرد که سامانه‌های دفاع هوایی این کشور 9 پهپاد را بر فراز مناطق زاپوریژیا و دنیپروپتروفسک طی نخستین ساعات روز دوشنبه از بین برده‌اند.
آندری نبیتوف، رئیس پلیس کی‌یف، عکسی را در اپلیکیشن تلگرام منتشر کرد که به گفته او تکه‌ای از یک پهپاد مورد استفاده در حمله به پایتخت اوکراین نشان داده شده و همچنین روی یک علامت به زبان روسی نوشته شده است: «سال نو مبارک.» روسیه اعلام کرده است، هدف از حملات هوایی‌اش تضعیف توانمندی جنگی اوکراین است. کی‌یف روسیه را متهم کرده به اینکه حملاتش هیچ هدف نظامی ندارند و هدفشان آسیب زدن به غیرنظامیان است و این جنایت جنگی است.
پوتین در یک سخنرانی در شب سال نو میلادی خطاب به گروهی از نیروهای روس که لباس نظامی به تن داشتند، گفت: «مهم‌ترین چیز سرنوشت روسیه است. دفاع از سرزمین پدری وظیفه مقدس ما در قبال اجداد و فرزندانمان است. بر حق بودن اخلاقی و تاریخی نزد ماست.» در همین حال فرماندار منطقه بریانسک روسیه روز دوشنبه گفت که حمله هواپیمای بدون سرنشین اوکراینی به تاسیسات برق در این منطقه واقع در مرز اوکراین آسیب رساند و افزود که این حمله تلفات جانی نداشته است. روسیه هفته گذشته اعلام کرد که یک پهپاد اوکراینی را در نزدیکی یکی از پایگاه‌های استقرار بمب افکنهای دوربردش در عمق خاک خود سرنگون کرده و سه پرسنل نیروی هوایی این کشور کشته شده‌اند.
در پاییز ۲۰۲۱ بیش از ۱۰۰ هزار سرباز روس در مرز این کشور با اوکراین مستقر شدند و این همزمان بود با زمزمه‌هایی از نزدیک شدن اوکراین به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی. کی‌یف می‌خواست در ناتو عضو شود و کرملین آن را برنمی‌تابید، زیرا عضویت اوکراین در ناتو به معنای حضور نیروهای نظامی غرب در مرز روسیه بود. ولادیمیر پوتین نیروهایش را به مرز اوکراین فرستاد و همزمان فهرستی از تضمین‌های امنیتی درخواستی خود را به غرب داد که در آن گسترش ناتو به سمت روسیه، یک خط قرمز عنوان شده بود. غرب این را نپذیرفت و مسکو در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ در برابر چشمان بهت‌زده مردم جهان، به اوکراین حمله کرد تا بزرگترین جنگ اروپا از زمان جنگ جهانی دوم را آغاز کند.
بر اساس اعلام دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل، تا دسامبر ۲۰۲۲ بیش از ۶۸۰۰ غیرنظامی اوکراینی کشته شده و بسیاری از آن‌ها به کشورهای اطراف گریخته‌اند. از این میان، لهستان با ۸ میلیون پناهجو بیشترین آمار پناهندگان اوکراینی را ثبت کرده است. اما جنگ برای روسیه هم هزینه‌های زیادی داشته است، از جمله محکومیت گسترده بین‌المللی، محکومیت در مجمع عمومی سازمان ملل، محکومیت در دیوان بین‌المللی دادگستری و اخراج روسیه از شورای اروپا؛ کشورهای مختلف کوشیدند تا مسکو را در مجامع بین‌المللی منزوی کنند. علاوه بر تحریم‌های مستقیم غرب، حدود ۱۰۰۰ شرکت، از جمله اپل، آیکیا و مک‌دونالد هم فعالیت خود در روسیه را به حالت تعلیق درآوردند.
فارغ از آسیب‌هایی که به انبارهای تسلیحاتی، زیرساخت‌ها و اقتصاد طرفین جنگ، یعنی روسیه و اوکراین وارد شده، جامعه جهانی هم متحمل آسیب‌هایی شده است که از میان آن‌ها می‌توان به افزایش بهای سوخت و نگرانی از بروز یک بحران انرژی، کاهش ذخایر غذایی به دلیل پایدار نبودن صادرات غلات اوکراین، افزایش تورم در سرتاسر جهان و افزایش سطح آماده‌باش هسته‌ای کشورها به دلیل تهدید روسیه به استفاده از سلاح اتمی اشاره کرد. اخیرا هم دو موشک اوکراینی که برای ره‌گیری موشک‌های روسیه شلیک شده بودند، از مسیر خود خارج شده و در روستایی در لهستان فرود آمدند که دو لهستانی را به کام مرگ کشاند.
به گزارش ایستا، در حال حاضر، در اولویت‌های کی‌یف، از دست ندادن پایتخت جای خود را به پس گرفتن کریمه داده است. گاز روسیه هم که اهرم فشار این کشور در برابر غرب بود، قدرتش را از دست داده، زیرا هم روسیه برای تامین مخارج جنگ به فروش سوخت نیاز دارد و نمی‌تواند آن را قطع کند، و هم اروپا برای تامین سوخت مورد نیاز خود به خاورمیانه و آمریکا روی آورده و می‌تواند انرژی مورد نیاز برای گذراندن زمستان را از این منابع جایگزین تامین کند.