قبل از آن که دیر شود

همدلی| مسئله نوع حکمرانی به موضوع اصلی بحث و مناقشه بین چهره‌های مطرح سیاسی و مقامات عالی‌رتبه تبدیل شده است. حالا سید محمد خاتمی رهبر جریان اصلاحات هم وارد عمل شده و در بیانیه رسما موضع خود را درباره اعتراضات اخیر مطرح کرده است. او در بیانیه خود از شعار «زن، زندگی، آزادی» سخن گفته و از آن به عنوان پیامی زیبا یاد کرد که حرکت به سوی آینده بهتر را نشان می‌دهد. خاتمی همچنین از مسئولان خواسته که قبل از آن که دیر شود به سمت حکمرانی خوب عمل کنند. خاتمی در حالی این بیانیه را منتشر کرده که گفته شده قبل از این هم نامه‌هایی به رهبر انقلاب نوشته بوده است. 
سید محمد خاتمی در پیام خود به مناسبت روز دانشجو با بیان اینکه شانزدهم آذرماه را باید در متن آنچه در بیش از یک قرن بر این مرز و بوم رفته است و سیر و صیرورتی که ملت شریف ایران داشته است، دید و ارزیابی کرد، آمده است: «مدار حرکت ملّت نفی استبداد، نفی استعمار و نفی عقب ماندگی، تبعیض و فساد و متناظر آن مطالبه آزادی، استقلال، پیشرفت و عدالت و در یک کلام دست‌یابی به «زندگی» متناسب با شأن انسان و اقتضائات زمان بوده است. ولی پاره‌ای از حادثه‌ها و ایام جنبه نمادین پیدا کرده است؛ از جمله شانزده آذر که نمایانگر جایگاه والای دانشگاه و پیشتازی دانشجو در تحولات اجتماع روبه آینده است.»
رئیس جمهور پیشین ایران در بخشی از این پیام با اشاره به فضای حاکم بر دانشگاه‌ها بعد از یک دوره انفعال، از آنچه هم‌دلی و هم‌سخنی بخش مهمی از استادان با دانشجویان خواند ابراز خوشوقتی کرد.
وی همچنین دراین پیام به بازداشت دانشجویان، ایجاد محدودیت‌های آموزشی، صنفی و سیاسی برای آنان و اخراج و اعمال فشار بر استادان پرداخت و آن را امری برشمرد که نمی‌تواند در نهایت امنیّت پایدار دانشگاه و جامعه را تأمین کند.
وی همچنین در این بیانیه خطاب به دانشجویان یادآورشد: «از دانشگاه بخصوص انتظار می‌رود که توجه داشته باشد که همچنان‌که آزادی یک نیاز مبرم و مطالبه مهم است، امنیت نیز برای کشور اهمیت دارد و مراد، از آزادی، آزادی ملّت و از امنیّت، امنیّت میهن است. نباید گذاشت تا آزادی و امنیت در برابر هم قرار گیرند و در نتیجه آزادی به بهانه حفظ امنیّت، پایمال شود یا امنیّت که شرط استقرار سامان و نظم خو بدر جامعه است به نام آزادی نادیده انگاشته شود.»
رئیس جمهور پیشین ایران در این پیام از شعار «زن، زندگی، آزادی» به عنوان پیامی زیبا یاد کرد که حرکت به سوی آینده بهتر را نشان می‌دهد.
خاتمی در این پیام خطاب به مسوولان نیز تاکید کرد: «به مسئولان توصیه می‌کنم که این حضور را قدر بدانند و به‌جای برخورد ناروا با آن، دست یاری به سوی آنان دراز کنند و با کمک آنان وجوه ناصواب حکمرانی را به‌درستی بشناسند و پیش از آنکه دیر شود به سوی حکمرانی خوب حرکت کنند.»
این پیام علنی خاتمی درباره این اتفاقات در حالی منتشر شده کهچندی پیش محمدعلی ابطحـی، رئیــس دفتر رئیس‌جمهور در دولت اصلاحات و عضو مجمع روحانیون مبارز از مکاتبه ســیدمحمد خاتمی با رهبر معظم انقلاب خبر داد و گفت: «در اعتراضات اخیر به رغم مکاتبه آقای خاتمی با رهبری و ملاقات اصلاح‌طلبان با مسئولان عالی‌رتبه برای جلوگیری از خشــونت و اصلاح امور، نشانه‌ای از اینکه خواسته‌ها موردتوجه حاکمیت قرار گرفته باشد، نیست.»
ابطحی این مطلب را در واکنش به نشریه صبح صادق -منتسب به سپاه پاسداران- نوشته و در آن قید کرده است: «یکی از روزنامه‌های منتسب به سپاه که سخنرانی آقای خاتمی را خوب اما ناکافی دانسته بود، خیلی‌ها تصور کرده‌اند که این دعوت حاکمیت از آقای خاتمی اسـت. نه هیچ اتفاقی نیفتاده. فقــط یک مقاله برای اختلاف افکنی است و نظرات همیشگی اصلاح‌خواهانه آقای خاتمی مورد قبول حاکمیت قرار نگرفته است.» او اضافه کرده است: «می‌دانم خیلی‌ها این ایام از اصلاح ناامید شده‌اند و از آن گذرکرده‌اند، راه‌کاری غیربراندازی و تغییر رژیم ارایه نمی‌کنند، اما صادقانه خوب است روشن باشد که خاتمی، فرصت‌طلبانه نمی‌تواند از هویت خــودش فاصله بگیرد.»
خاتمی در حالی از حکمرانی خوب در کشور سخن می‌گوید که برخی از مقامات نیز در کشور از ضرورت تغییر حکمرانی در کشور صحبت می‌کنند. از جمله محمدباقر قالیباف رئیس مجلس که چندی است در سخنان خود رسما از تغییر حکمرانی صحبت می‌کند. او دیروز هم در مراسم روز دانشجو در دانشگاه تربیت مدرس به این مسئله نیز اشاره کرد. قالیباف در بخشی از سخنان خود با تأکید بر اینکه باید به مطالبات اساسی و جدی مردم توجه شود، عنوان کرد: «باید تحول اساسی را دنبال کنیم و باید حکمرانی نو و نوسازی حکمرانی را اجرا کنیم، به صراحت می‌گویم این حرف برای امروز و چند ماه اخیر نیست بلکه از ربع قرن و حدود ۲۵ سال است که آن را می‌گویم؛ از روزی که توفیق خدمت در نیروی هوایی سپاه و هوافضا و نیروی انتظامی را داشتم درباره آن صحبت می‌کردم و می‌گفتم اگر افتخار و عظمت ایران را می‌خواهیم باید کارآمدی دین در حکومت را به اثبات برسانیم.»
قالیباف در ادامه با یادآوری اینکه از سال ۹۶ از نوسازی حکمرانی و نوگرایی گفته‌ام و مربوط به این چند ماه نیست، اظهار کرد:«معتقدم باید قبول کنیم که نیازمند نوسازی حکمرانی و حکمرانی نو هستیم، این تحول مبتنی بر دو اصل خداباوری و مردم‌باوری و همچنین مبتنی بر مکتب امام (ره)، عدالت، معنویت و عقلانیت است.»
رئیس قوه مقننه ادامه داد: «زمانی که حرف از حکمرانی می‌زنیم ارزش کانونی نوسازی نظام حکمرانی در کارآمدی است و کارآمدی را حق‌الناس می‌دانیم و اگر نظام حکمرانی کارآمد نباشد، کارایی نیز ندارد البته در کنار آن زمان هم برای ادای دین را تکلیفی مهم و اساسی می‌دانیم و اگر حکمرانی در زمان و جغرافیای خود اتفاق نیفتد، فایده ندارد؛ زمانی که جوانی امید نداشته باشد، نتواند ازدواج کند و حتی نتواند آرزوی خرید مسکن و خرید خودرو داشته باشد، برآورده کردن این خواسته‌ها در ۴۰ سالگی نیز برای او ارزشی ندارد بنابراین حکمرانی باید در زمان و جغرافیای خود اتفاق بیفتد.» 
وی در ادامه تصریح کرد: «حرف من این است که امروز باید در کنار هم همفکری کنیم و به همه ابعاد حکمرانی توجه داشته باشیم البته در این جمع نظرات متفاوتی وجود دارد و اختلاف نظر و اختلاف سلیقه هم داریم اما حتماً فصل مشترک و تفاهم نیز داریم چنانچه شهید بهشتی نیز گفته است اگر تنها ۲۰ درصد تفاهم در زمینه‌ای وجود داشته باشد، همین ۲۰ درصد، زمینه آغاز همکاری است تا بقیه اختلاف سلیقه‌ها نیز برطرف شود لذا نوع واکنش امروز شما نشان می‌دهد همه شما رفاه و پیشرفت کشور را می‌خواهید و این تفاهم از عکس‌العمل جلسه روشن است.»