جشن قاچاقچیان در فضای کمبود دارو
این روزها با تشدید کمبودهای دارویی به دلایلی همچون نبود نقدینگی و خالی بودن جیب داروسازان و همچنین با توجه به نیاز بیماران به داروهای مورد نیازشان، پدیدههای تازه ای هم از قاچاق دارو و ورود چمدانی آن و البته بعضا تقلبی، رخ نشان داده است؛ به طوری که اخیرا شاهدیم که حتی برخی صفحات اینستاگرامی که عمدتا در زمینه فروش لباس فعالیت میکنند نیز، البته فارغ از نیت گردانندگان این صفحات، به مشتریان وعده آوردن دارو از ترکیه و سایر کشورها را داده و حتی تصویر برخی داروهای ارسالی را در صفحات اینستاگرامشان هم منتشر کردهاند؛ این درحالیست که حمل و نقل بسیاری از داروها شرایط خاصی را میطلبد و به فرض اصل بودن دارو، اما در صورت عدم رعایت اصول حمل، میتواند سلامت دارو را مورد خدشه قرار دهد.
دکتر سید علی فاطمی، نایب رییس انجمن داروسازان ایران در این باره گفت: باید توجه کرد که فضای مجازی از تبلیغات داروهای قاچاق پُر است و این موارد در تلگرام و اینستاگرام به وفور دیده میشود. یک نمونه آن هم یک مزون بوده که سروصدا کرده است. در حالی که داروی قاچاق از مرزهای مختلف به کشور وارد میشود. باید توجه کرد که وقتی دارو در کشور دچار کمبود شده یا خودمان در برخی برندهای خاص محدودیت ایجاد کرده و اجازه ورود نمیدهیم، بهترین خبر برای قاچاقچیان است. زیرا بازار را از داروی قاچاق پر میکنند. حال اگر خوش شانس باشیم، دارو فقط قاچاق است، اما اگر بدشانس باشیم، داروی تقلبی قاچاق است. قاچاق چمدانی دارو، به ویژه داروهای تزریقی، واکسنها و ... بسیار فاجعهبار است؛ چراکه قطعا محصول در حمل و نقل خراب میشود.
وی درباره نوع داروهایی که عمدتا به صورت قاچاق وارد کشور میشود، به ایسنا گفت: همه نوع دارویی را میتوان تصور کرد که به صورت قاچاق وارد کشور شود. از داروهای بیماران خاص گرفته تا داروهایی که مانند داروهای تزریقی داخل مفصلی و حتی برخی مکملهای غذایی که دارو به حساب نمیآیند و همچنین برندهای آمریکایی و اروپایی داروهایی که واردات رسمی به کشور ندارد، به صورت قاچاق وارد میشوند. در مواردی هم ممکن است بحث برند مطرح نباشد و از آنجایی که دارویی خیلی کمیاب است، به صورت قاچاق وارد میشود.
فاطمی ادامه داد: البته باید توجه کرد که همه داروهای قاچاق تنها از طریق صفحات مجازی و کانالهای تلگرامی یا حتی به صورت حضوری در ناصرخسرو نیستند، بلکه در مواردی با سوءاستفاده از پلتفرمهایی که به صورت رسمی فعالیت میکنند، دارو قاچاق میکنند؛ مانند تاکسیهای اینترنتی که به نام فروش دارو کار میکنند، اما کارشان شفاف نیست، اسم داروخانهها را اعلام نمیکنند و مشخص نیست که دارویی که به خریدار میرسد، از داروخانه تهیه شده یا خیر؟. حتی اگر دارو از داروخانه تهیه شده، آیا داروخانه داروی رسمی ارائه میدهد یا داروی غیرمجاز است.
نایب رییس انجمن داروسازان ایران با بیان اینکه اگر قوه قضاییه بخواهد این موارد قابل رهگیری و نظارت است، گفت: وزارت بهداشت در این زمینه کمکاری نکرده است و شکایاتی را مطرح و پیگیری کرده است، اما بعد از انجام شکایت، مبالغ ناچیزی جریمه شدهاند. به عنوان مثال شنیدهام که یکی از تاکسیهای اینترنتی که این اقدام را انجام داده بود، مورد شکایت وزارت بهداشت قرار گرفته و تنها پنج میلیون جریمه شده که اصلا اثر بازدارنده ندارد.
وی ادامه داد: باید توجه کرد که کشور ما کشوری است که هر چند وقت یکبار به هر دلایلی محدودیتهایی برایش ایجاد میشود که ممکن است تحریم باشد، چالش نقل و انتقال بانکی یا پاندمی و ... باشد و بر همین اساس کمبودهای دارویی ایجاد میشود. البته اکنون به نظر من بحث کمبودهای دارویی عمدتا ناشی از سوءمدیریت بود. به هر حال ما همواره با کمبود دارو در کشورمان مواجهیم که گاهی بسیار زیاد شده و گاهی مقداری کمتر میشود. هر زمان هم که کمبود دارو ایجاد می شود، جشن قاچاقچیان برای فروش داروی قاچاق است که در مزون و سوپرمارکت و ... دیده میشود. به طوری که میبینیم سوپرمارکت، عطاری و ... دارند داروی غیرمجاز و قاچاق میفروشد و از زیر گنجهشان دارویی درمیآورند و به مردم میدهند. حتی بعضا دیده شده که برخی مطبهای پزشکی هم وارد قاچاق دارو شدند. البته خیلی عمومیت ندارد، اما واقعیتی است که پیش آمده و بیمارانی اعلام کردند که پزشک در مطب خودش دارو را به ما فروخته است.
فاطمی درباره چگونگی امکان ورود داروخانهها به حوزه فروش اینترنتی دارو نیز گفت: در برخی کشورها به صورت محدود داروخانهها وارد فروش اینترنتی دارو شدهاند، اما ضوابط و قوانین بهگونهای تدوین شده که این فروش حتما از طریق داروخانه باشد و توسط دکتر داروساز انجام شده است.
در این باره رئیس سازمان غذا و دارو به تازگی در ابلاغیهای خطاب به شرکتهای پخش دارو اعلام کرد که فروش سبدی، نقدی و توقف فروش داروها توسط شرکتهای پخش ممنوع است و هرگونه تخلف در خصوص این موارد، از طریق مراجع قضایی پیگیری میشود.