خداحافظی برخی چهرههای اصلاحطلب و عدالتخواه سیاسی
روزهای دشوار سیاستورزی
همدلی| به تازگی برخی چهرههای رسانهای و سیاسی اعلام کردهاند که از پرداختن به مباحث سیاست داخلی کنارهگیری میکنند؛ تا نشان دهند که سیاست ورزی در حوزه داخلی کشور دشوارتر از قبل شده است. کسی مانند احمد زیدآبادی از روزنامهنگاران و سیاستورزان اصلاحطلبی در داخل که در هفتههای گذشته نظراتش محل نقدهای مختلف بود. البته این اتفاق به اصلاحطلبان محدود نشده است. از میان اصولگرایان نیز چهرههایی که در سالهای اخیر تلاش کردند که رویهای متفاوت از جناح متبوع خود در پیش بگیرند، نیز به صف جداشدگان پیوستهاند. وحید اشتری از جمله چهرههای جوان سیاسی و رسانهای جریان عدالتخواه است که او هم به تازگی در توییتر اعلام کرد که دیگر فعالیتی نخواهد داشت. اما خداحافظی فعالان سیاسی از عرصه سیاست موضوع تازهای نیست. سیاستمداران کهنهکار نیز هرچند که در عرصه سیاست اعلام رسمی نکردهاند اما طی سالهای اخیر به خاطر تغییر و تحولات مختلف رسما عقبنشینی کردهاند و مسیر سکوت را در قبال حواث مختلف برگزیدهاند. شاید شخصیت مهمی مانند علی اکبر ناطق نوری در این زمینه قابل ذکر باشد.
احمد زیدآبادی از زمان شروع اعتراضات از ماه گذشته مواضع خاص خودش را داشته است. او در اقدامی متفاوت در صداوسیما حاضر شد و در یک برنامه تلویزیونی سخن گفت. این اقدام او با واکنشهای زیادی مواجه شد. بسیاری او را به باد انتقاد گرفتند که چرا در رسانه ای که سال هاست صداهای مخالف را خفه کرده و یا نادیده گرفته، حضور پیدا کرده است. زیدآبادی نسبت به این انتقادات واکنش نشان داد و از خود دفاع کرد. اما انتقاد و فشار بر زیدآبادی به این ختم نشد. او که به تازگی درباره رفتارهای «حامد اسماعیلیون» یکی از چهرههای سرشناس اپوزیسیون جمهوری اسلامی در خارج از کشور، موضعگیری انتقادی داشت با واکنشهای منفی زیادی از سوی هواداران او در شبکههای اجتماعی مواجه شد، که به نظر میرسد باعث ناراحتی او شده است. او در نهایت با انتشار متنی در کانال تلگرامی خود اعلام کرد که برای همیشه از سیاست کنارهگیری میکند.
او در یادداشتش با عنوان «لحظۀ خداحافظی» نوشت: «بازتاب مطلبی که خطاب به حامد اسماعیلیون نوشتم، مرا نسبت به آیندۀ این کشور از هر جهت روشن کرد؛ گرچه پیش از آن هم، برایم کم و بیش روشن بود. از فحاشی چارپاداری تا تهدید به قتل و تجاوزِ جنسی، بخشی از واکنش افرادی بود که در فضای مجازی و غیرمجازی به حمایت از آقای اسماعیلیون نثارم کردند.»
زیدآبادی در ادامه افزود:«من این سرزمین را سرزمین عطار و سنایی و مولوی و خیام و حافظ و سعدی میدانستم. هرگز فکر نمیکردم بخشی از مردم این سرزمین روزی به این نقطه برسند. حالا که رسیدهاند، دیگر جای حضور من نیست. به هر حال، من هم از پوست و گوشت و خون و عصب ساخته شدهام. فشارها از همه سوست و من چنان تنها و غریب ماندهام که مرگ را بر هموطنی با چنین افرادی ترجیح میدهم. این لحظه لحظۀ خداحافظی من با سیاستی است که میخواهد با این شیوه و روش پیش برود. من این صحنه را ترک میکنم، چون هیچ رگی در وجودم با آن سنخیت ندارد و با سرتاسرش بیگانهام. از این به بعد، بر نوشتن کتابهایم متمرکر میشوم و در این کانال نیز فقط در بارۀ تاریخ و امور انتزاعی مینویسم و کلامی از آنچه در این کشور میگذرد و خواهد گذشت، نخواهم نوشت. این تصمیم برگشتناپذیر است.»او در پایان نوشت:«اگر ممنوعالخروج نبودم و پاسپورت داشتم، برای مدتی به یاد دوران شکوفایی فرهنگ ایران، به سمرقند یا بخارا میرفتم و یا راهی عراق میشدم و به یادِ لحظههای غربت و مظلومیت علی در جوار مسجد کوفه ساکن میشدم. با این همه، من عاشق وطنم هستم. برایش دعای خیر میکنم و این تنها کاری است که فعلاً از دستم برمیآید.»
پیش از زیدآبادی وحید اشتری از چهرههای جریان عدالتخواه هم در توییتر با انتشار ویدئویی اعلام کرده بود که در عرصه سیاست فعالیتی ندارد. او نوشت: «من دیگر هیچ فعالیتی در فضای مجازی ندارم. علاوه بر مجازی هر نوع فعالیت عدالتخواهانه یا کنش نسبت به مسائل سیاسی اجتماعی ایران هم دیگر ندارم . این را ناچارا عمومی برای دوستانی مینویسم که تکتک از تشکلها یا دانشگاههای مختلف جهت دعوت تماس میگیرند. شرمندهشان میشوم. ایضا برای دوستانی که از شهرهای مختلف برای مشورت گرفتن درمورد پرونده فساد و رانت و نابرابری تماس میگیرند و به تکتک باید توضیحی بدهم که اوضاع از چه قرار است. ماهم مثل همه آدمها نیاز به استراحت و بازاندیشی نسبت به افکار و اندیشهها و باز بینیی نسبت به راهی که آمدیم داریم.»
اشتری در ادامه به مسئله تعداد زیاد بازداشتیهای اخیر اشاره کرده و گفته: «این حجم پروندهها و احکام زندانی که قطعی شده و برخی که در حال قطعی شدن هستند، عملا اگر بخواهیم هم امکان ادامه فعالیت باقی نمیگذارد. در مورد وضعتی کشور آنچه باید میگفتم و آن چه باید میکردیم را امیدوارم تا حالا انجام داده باشیم و بیش از این سختی باقی نمانده است.» اشتری از جمله چهرههای مشهور جنبش عدالتخواه دانشجویی است که تا زمانی که به اصلاحطلبان و اعتدالگرایان انتقاد میکردند، مورد حمایت جناح اصولگرا قرار داشتند، اما زمانی که نوک حملات خود را متوجه مفاسد اصولگرایان کرده بودند، از سوی این جناح طرد و بایکوت شدند.
اشتری در مهمترین اقدام خود ماجرای سفر خانواده قالیباف به ترکیه و خرید سیسمونی را پیگیری کرده بود که به همین خاطر نیز در دادگاه محکوم شد.
این کنارهگیریها در روزهای گذشته واکنشهایی هم در پی داشته است. یکی از کاربران ایرانی توییتر در این باره نوشت: «خداحافظیهای تلخ، چند روز است که فعالان سیاسی تأثیرگذار همچون زیدآبادی، تفرشی، اشتری و اصنافی در پستی اعلام کردند که دیگر فعالیت سیاسی نخواهند کرد.
دغدغه اصلی این افراد اصلاح نظام مدیریت کشور بود و این خداحافظیها یک پیام روشن دارد از اصلاح وضعیت موجود ناامید شدهاند.» از طرف دیگر برخی تحلیلگران میگویند با حذف این طیف از فعالان سیاسی عملا گروههایی که نفش واسطه با افکار عمومی را در کشور ایفا میکردند، کنار میروند و به این ترتیب فضای کشور اتفاقات رادیکال بیشتری را تجربه میکند. این در حالی است که سیاستمداران با سابقه نیز طی سالهای گذشته به طور عملی از عرصه کنار رفتهاند. چهرههایی که به میانهروی و اعتدال شهرت دارند. از جمله ناطق نوری که عملا با وجود درخواستهای مختلف از سیاست کنارهگیری کرده است. حسن روحانی نیز به رغم این که دفتر شخصی خود را برای فعالیتهای بیشتر افتتاح کرده بود، طی ماههای اخیر رسما مسیر سکوت را در پیش گرفته است. سکوتی که اتفاقا این روزها باعث ناراحتی دولتیها شده است.