سریال خروج از جام جم

همدلی|  ستاره قاسمی - سریال جدایی مجریان تلویزیونی از صدا و سیما همچنان ادامه دارد. روز گذشته این سریال با انتشار پست‌های اینستاگرامی و نقل قول‌هایی از سه مجری دیگر وارد فاز جدیدی شد. ابتدا گفت‌وگوی کوتاهی از عادل فردوسی‌پور مجری سابق برنامه «90» و تهیه‌کننده فعلی «فوتبال 120» در رسانه‌های رسمی و فضای مجازی دست به دست شد. در روزهای منتهی به جام جهانی، شایعات فراوانی مبنی بر پیشنهادات مکرر رسانه ملی به او برای گزارش دیدارهای جام جهانی به‌ویژه سه بازی تیم ملی فوتبال ایران مقابل انگلیس، ولز و آمریکا به گوش رسید اما فردوسی‌پور در گفت‌وگو با «خبرآنلاین» تأکید کرد: «پس از نزدیک به چهار سال ممنوعیت، گفتند جام جهانی را گزارش کن. در دورانی که ایران عزیز در ماتم و اندوه فرزندان خود نشسته، صدای مردم از هر صدایی شنیدنی‌تر است». البته چنین تصمیمی دور از ذهن نبود. تعطیلی ناگهانی پربیننده‌ترین برنامه سال‌های اخیر تلویزیون بعد از دو دهه پخش مداوم و ممنوعیت صدا و تصویر عادل فردوسی‌پور، اتفاقی نیست که استاد دانشگاه صنعتی شریف به راحتی از کنارش عبور کند.
البته او حدود دو سال پیش دیدار فینال لیگ قهرمانان آسیا میان پرسپولیس و اولسان هیوندای کره جنوبی را برای صفحه فارسی کنفدراسیون فوتبال آسیا در اینستاگرام گزارش کرد؛ گزارشی که بیننده‌های بسیار زیادی داشت و طعنه معناداری به تلویزیون به‌ویژه علی فروغی مدیر شبکه سه زد اما فردوسی‌پور تنها چهره‌ای نبود که روز گذشته بر انفکاک مسیرش از صداوسیما تأکید کرد.
داوود عابدی دیگر مجری ورزشی نامداری بود که با انتشار پستی در صفحه شخصی‌اش از جدایی همیشگی راهش از صداوسیما خبر داد. این مجری باسابقه که همسر المیرا شریفی‌مقدم دیگر مجری مشهور تلویزیون است، اعلام کرد پیشنهاد ساخت ویژه‌برنامه برای جام جهانی را رد کرده چرا که اجرای برنامه‌های ورزشی انرژی می‌خواهد و نمی‌تواند «با این همه آه، حسرت و اندوه، نقش مجری خوشحالی را کنار زمین بازی کند.» البته مجری برنامه‌هایی مانند «دوربین خبرساز» در سال‌های اخیر حضور کمرنگی در تلویزیون داشت، به همین دلیل برخی اعتقاد داشتند او در آستانه بازنشستگی و کنار گذاشتن از تلویزیون بوده و به نوعی دست پیش گرفته تا تصویری محبوب از خود میان مردم بر جای بگذارد.
در ادامه فرهاد فخربخش مجری برنامه «شما و سیما» با انتشار ویدئویی از خداحافظی با تلویزیون خبر داد. او در این فیلم کوتاه گفت: «اجرا و فعالیت‌های هنری نیازمند یک ذهن آرام و دلی خوش است که متأسفانه هیچ‌کدام از این فکت‌ها نه در جامعه وجود دارد و نه در خود من. مردم کشور عزیزم امروز حال خوبی ندارند، لذا بعد از 20 و اندی سال فعالیت در صداوسیما در حوزه‌های مختلف مثل موسیقی، تهیه‌کنندگی، کارگردانی و اجرا، انصراف خودم را از همکاری با صداوسیما اعلام می‌کنم» او در پایان روزهایی نورانی و روشن را برای ایرانیان آرزو کرد.
فهرست مجریانی که در جریان حوادث دو ماهه اخیر عطای همکاری با صداوسیما را به لقایش بخشیده‌اند محدود به این سه تن نیست. باربد بابایی مجری برنامه «زوجی نو»، پیمان شیخی مجری رادیو و تلویزیون و مجید غنضفری مجری شبکه سلامت، سه چهره‌ای بودند که در هفته‌های ابتدایی بعد از مرگ مهسا امینی، تصمیم به قطع همکاری با صداوسیما گرفتند.
در یکی از جدیدترین اتفاقات هم کیمیا گیلانی بعد از پخش فیلمی از کیان پیرفلک، کودک ایذه‌ای که به شکل تلخ و دردناکی جان باخت، روی آنتن زنده بغض کرد و در ادامه با انتشار پستی نوشت: «حالا که دل مردمم شاد نیست نیازی هم به حضور من نیست و از اجرا در تلویزیون خداحافظی می‌کنم».
به این فهرست باید نام‌هایی مثل مهران مدیری را هم اضافه کرد. البته نکته قابل تأمل در این میان، سکوت تعدادی از مجریان صاحب‌نام است که به نظر می‌رسد هم می‌خواهند امتیاز همکاری با صداوسیما و کسب درآمدهای نجومی را از دست ندهند و هم ژست مردمی خود را حفظ کرده و از هجوم انتقادات تند و تیز بخش اعظمی از جامعه در امان بمانند؛ چهره‌هایی مانند رامبد جوان و احسان علیخانی که برنامه‌های پربیننده‌ای را اجرا می‌کردند و احتمالا ترجیح می‌دهند در روزهای غم‌بار اخیر، از خلوت تنهایی بیرون نیایند.
چنین وضعیتی باعث شده صداوسیما برای اجرا دست به دامن بازیگران تلویزیونی شود. در این شرایط حساس که هر اظهار نظری روی آنتن زنده می‌تواند هزینه‌های فراوانی به بزرگترین رسانه حال حاضر ایران تحمیل کند، استفاده از جوانان و چهره‌های تازه ممکن است تبعات زیادی داشته باشد. در همین راستا فردی مانند حامد سلطانی در چند برنامه به عنوان مجری حضور دارد یا بازیگر سریال‌های طنز و کمدی مثل مهران رجبی در برنامه‌هایی با محورهای متفاوت و گاهی متضاد مشاهده می‌شود، در حالی که طبیعتا یک فرد نمی‌تواند در چند حوزه متخصص یا توانمند باشد. این تصمیم سبب شده کاربران شبکه‌های اجتماعی هم مواضع تندی علیه صداوسیما و مهران رجبی بگیرند و هم او را دستمایه شوخی قرار داده و از او به عنوان بازیگر نقش‌ «سارا و نیکا» در فصل جدید سریال «پایتخت» نام ببرند!
صداوسیما مدت‌هاست با ریزش مخاطب مواجه است. این رسانه حتی مرجعیت خود در تولید و پوشش اخبار را از دست داده؛ بخش قابل توجهی از جامعه ترجیح می‌دهد اخبار را از کانال‌ها و صفحات بعضا غیررسمی دنبال کند ولی پای تلویزیون و اخبار 20:30 ننشیند!
البته انحصاری که در اختیار صداوسیما است، اجازه شکل‌گیری شبکه‌های خصوصی و ایجاد فضای رقابتی را نمی‌دهد. به طور مثال «اپرا وینفری» یکی از مشهورترین مجریان جهان که مصاحبه‌اش با «مایکل جکسون» را بیش از 90 میلیون نفر در جهان دیدند، وقتی بعد از 25 سال تصمیم به قطع همکاری با شبکه «سی‌بی‌اس» گرفت، شبکه خصوصی خود را به نام «own» راه انداخت. همچنین زمانی که «جرمی کلارکسون» یکی از مجریان «تخت‌گاز» پربیننده‌ترین برنامه تلویزیونی جهان، از «بی‌بی‌سی» اخراج شد تصمیم به تولید برنامه‌ای جدید با همکاری «آمازون» و تلویزیون اینترنتی «پرایم» گرفت اما در ایران، تلویزیون اینترنتی نیز معنایی ندارد، چرا که همین حالا پلتفرم‌های خصوصی برای پخش بازی‌های جام جهانی باید از «ساترا» (سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر) وابسته به صداوسیما مجوز بگیرند!