سایکس- پیکوی فمینیسمی ماکرون

صلاح‌الدین هرسنی - با شروع ناآرامی‌ها و اعتراضات در ایران، ما شاهد حمایت واشنگتن و متحدان اروپایی در حمایت از جنبش زنان زیر سایه شعار«زن،زندگی و آزادی» بوده ایم. در شرایط حاضر پاریس تحت زعامت امانوئل ماکرون در قیاس با واشنگتن و سایر کشورهای اروپایی، بیشترین حمایت از اعتراضات در ایران را به عمل آورده و اخیرا نیز عزم خود را به واسطه دیدار با برخی از چهره‌‌های خارج‌نشین این جنبش اعتراضی عزم کرده است. در حقیقت وقتی پاریس در میان کشورهای اروپایی حمایت چنین جنبشی را عهده دار می شود، اوضاع کمی پیچیده می‌شود و نمی‌توان وضعیت را شوخی گرفت و یا آن را به مانند مواضع شکننده واشنگتن به‌ویژه مواضع بایدن و رابرت مالی یعنی نماینده آمریکا در امور ایران بی‌اهمیت تلقی کرد.در واقع حمایت ماکرون از جنبش اعتراضی به معنای آن است که چهره‌های خارج نشین از حمایت‌های واشنگتن قطع امید کرده و به این نتیجه و باور رسیده‌اند که از رفتارهای سینوسی و پاندولی بایدن و اعضای کابینه‌اش، آبی گرم نمی‌شود. بنابراین بهتر آن که نقش حمایتی به کشوری سپرده شود که با تحولات منطقه آشناست و هم آنکه با خلقیات مردم خاورمیانه آن‌هم به‌واسطه نقش‌آفرینی در عقد پیمان سایکس- پیکو بیگانه نیست.در این ارتباط، هدف ماکرون در دو سطح جهانی و منطقه‌ای قابل تفسیر است. در سطح جهانی، مهم‌ترین هدفی را که ماکرون در حمایت از معترضان تعقیب می‌کند، چیزی جز تسری و گسترش جنبش اعتراضی زیر لوای حمایت از فمینیسم در خاورمیانه نیست. در این ارتباط، اخیرا مقتدی صدر رهبر حزب سائرون در عراق از تسری جنش زنان ایران به عراق خبر داده بود. به عبارت دیگر هدف ماکرون این‌بار و بعد از یکصد و پنج سال بعد از موافقت‌نامه سایکس-پیکو، برقراری و تحکیم یک سایکس- پیکوی فمینیسمی است. در نگاه ماکرون فرهنگ مردسالاری حاکم بر کشورهای خاورمیانه، فرصت را از نقش‌آفرینی زنان گرفته و آنها را به جنس دوم تبدیل کرده است. بنابراین هدف ماکرون را باید تلاشی در جهت احیای جنبش روبه‌زوال فمینیسم در خاورمیانه آن‌هم طبق نگرش و انگاره‌های لیبرالی‌اش تفسیر و تعبیر نمود. الهام‌بخش چنین ایده‌ای، جنبش‌های فمینیسمی در اروپا و مشخصا جنبش فمینیسم در فرانسه است که منش لیبرالی ماکرون این فرصت را به آنان داده است که بتوانند از حاشیه تحولات فرانسه به متن آیند.اما در سطح منطقه‌ای، ماکرون حمایت از جنبش اعتراضی را دست‌مایه‌ای برای ایران‌آزاری به ویژه در قضیه پر چالش و دشواری چون برجام نموده تا شاید خواسته باشد که مقامات دیپلماسی ایران را در خواسته‌های جدید برجامی، به عقب‌نشینی وا دارد. هر چند که تا قبل از این جنبش نیز ماکرون نقش پلیس بد اروپا را در برجام بازی می‌کرد و در مقطعی حساس به ویژه در دور جدید مذاکرات برجامی نیز به جد خواستار و خواهان آن بود که در صورت از سرگیری مذاکرات و احیای برجام، باید منافع متحدانی چون ریاض و تل‌آویو در برجام از سوی واشنگتن لحاظ شود. البته این همه اهدافی نیست که ماکرون در حمایت از جنبش اعتراضی دنبال می‌کند. ماکرون و با توجه به شرایط فعلی اعتراضی در ایران تلاش دارد که حمایت از جنبش زنان و ناآرامی‌های حاضر را بهانه تجدید نظر در روابط خارجی خود با ایران نماید، به این معنا که اولا بر شکاف اروپا با ایران بیافزاید و ثانیا سایر شرکای اروپایی برجام را برای انزوای بین‌المللی بیشتر، همراه خود نماید.