اعتراض؛ نشانه سلامت جامعه
آرش رازانی (روزنامهنگار)یکی از سوءتعبیرهای رایج در باره اعتراضاتی که گاهوبیگاه در خیابانهای شهر دیده میشوند، تلقی بحرانی بودن وضعیت کشور است. از سویی مردم بروز اعتراضات را نشانه حاد بودن وضعیت سیاسی کشور و آغاز زیروزبر شدن همه چیز تعبیر میکنند و بعضاً حتی تمهیداتی در زندگی شخصی خویش متناسب با حاد بودن اوضاع اتخاذ میکنند و از سوی دیگر، بخشهایی از سیستم امنیتی و حاکمیتی کشور هر اعتراضی را به عنوان تهدید امنیتی تلقی کرده و سختترین روشهای ممکن را برای در نطفه خفه کردن آن در پیش میگیرند. این در حالی است که هر دوی این برداشتها، خالی از خطا نیستند.
عملکرد بدن سالم، گاهی به دلیل مشکلات داخلی و گاهی نیز به دلیل ورود عوامل بیماریزا دچار اختلال میشود. سیستم ایمنی بدن با آگاه شدن از عدم عملکرد نرمال، علایمیرا ایجاد میکند که نتیجه تلاش آن برای بازیابی سلامتی است. ما این علایم را، نشانههای ناخوشی یا بیماری تلقی کرده و متناسب با نوع و شدت آنها اقدام به درمان میکنیم. به عبارت دیگر کسی با بروز مثلا سردرد خود را در آستانه مرگ ندیده و اقدام به نوشتن وصیتنامه نمیکند. اما اگر سیستم ایمنی انسان بر اثر اختلال نادری از کار بیفتد، آنگاه اختلال یا بیماری تا مراحل خطرناکی پیشرفت میکند و ما زمانی متوجه آن میشویم که عملا برای درمان دیر شده است. کور شدن یا غیر فعال شدن سیستم ایمنی بدن، بسیار تهدیدآمیزتر از عملکرد صحیح آن است.
مانند همین مثال، واکنش طبیعی یک جامعه سالم و مردمان آگاه در برابر کژکرداریهایی که عملکرد اقتصادی، اجتماعی یا سیاسی کشور را مختل میکنند، اعتراض است. اعتراض اجتماعی با هر شیوهای که علنی شود، خواه اعتراض خیابانی یا نافرمانی مدنی یا اعتصاب و تحصن و امثال آن، نشانه سلامت جامعه است. قوه عاقله کشور میبایست به جای مقابله با این علایم، به فکر درمان عارضه باشد. از سوی دیگر مردم نیز با افزودن بر آگاهی خود در باره موضوع اعتراض میتوانند موضع مشخصی در باره همراهی یا عدم همراهی با اعتراض داشته باشند اما تلقی حاد بودن وضعیت، صرفا به اضطراب و آشفتگی در زندگی شخصی و اتخاذ تصمیمات شتابزده دامن خواهد زد. خلاصه اینکه ما به زندگی در میان مردمیکه با وجود زیستن طولانی در شرایط دشوار کماکان مسئولیت اجتماعی خود را فراموش نکرده و در برابر ناراستیها اعتراض میکنند، بسیار مفتخریم.
امید که حاکمیت نیز پیش فرض قرار دادن رویکرد سخت در برابر اعتراض مردم را از سرلوحه کار خارج کند و قدر این مردم نجیب و شریف و آگاه و دلسوز را بداند. امید، که دیگر خونی به ناحق بر این خاک ریخته نشود.