رایزنی قبل از صدور قطعنامه جدید
موافقت ایران با پاسخ دهی به ناظران آژانس
همدلی| محسن رفیق: بر اساس دو گزارش جدید آژانس بینالمللی انرژی اتمی، اطلاعات جدیدی درباره فعالیتهای هستهای ایران، مطرح شده و به همین دلیل قرار است تا ناظران آژانس بینالمللی انرژی اتمی به زودی با مقامات ایران نشستی فنی برگزار کرده و ایران را در مقام پاسخگویی به سوالات آژانس در این زمینه قرار دهند. این در شرایطی است که بر اساس گزارشها، ایران نیز با سفر مقامهای دیدهبان هستهای سازمان ملل به ایران در ماه جاری موافقت کرده است تا به سوالات آژانس و شورای حکام درباره ذرات اورانیوم کشف شده در سه محل ادعایی در ایران، پاسخ دهد. این در حالی است که پیشنهاد انجام این دیدارها، پیش از جلسه هفته بعد شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی مطرح شده است؛ جلسهای که به گفته دیپلماتها، انتظار میرود تا در آن قدرتهای غربی تلاش کنند قطعنامهای علیه ایران صادر کرده و خواستار همکاری ایران در این زمینه شوند.به گزارش خبرگزاری رویترز، بسیاری از دیپلماتها، استقبال ایران از این بازدیدها را تلاشی برای کاهش حمایت از صدور قطعنامهای میدانند که مشابه آن در ماه ژوئن صادر شد؛ اگرچه بدون پیشرفتی محسوس، احتمال این که این اقدام تهران بتواند مانع از انتقاد رسمی شورای حکام شود، کم است.رویترز گزارش کرده است: « در یکی از دو گزارش محرمانه که پیش از نشست شورای حکام منتشر شده، رافائل گروسی، مدیر کل آژانس پیشنهاد ایران برای نشستی فنی با مقامات ارشد آژانس در تهران و پیش از پایان این ماه را مورد توجه قرار داده، اما تاکید میکند که این نشست باید بر شفافسازی و حلوفصل موثر مسائل معطوف باشد.» این گزارش اضافه کرده است: «آژانس انتظار دارد درباره این مسائل پاسخهای موثق فنی دریافت کند، همچنین میخواهد به محلها ومواد دسترسی داشته باشد و بتواند نمونهبرداری انجام دهد.»بر اساس گزارش رویترز، یک دیپلمات ارشد در این باره گفته است که آژانس امیدوار است این نشست با مقامات ایرانی آغاز روندی برای رسیدن به پاسخهای لازم باشد، اما پیشرفت ملموس هم باید در خود این نشست انجام شود. این دیپلمات در ادامه در پاسخ به سوالی درباره نشست آتی مقامات ایران و آژانس گفت: «الگویی که ایران در پیش میگیرد، همیشه شبیه هم است. هر بار موقع جلسه شورای حکام، آنها دقیقا پیش از جلسه میخواهند کاری انجام بدهند.» دیپلماتهای دیگری مدعی شدهاند، انگلیس، فرانسه، آلمان و آمریکا سعی دارند در شورای حکام، قطعنامه دیگری علیه ایران صادر کنند. در همین زمینه، یکی از دیپلماتها مدعی شد که احتمال ندارد پیشنهادات اخیر ایران تغییری در این موضع ایجاد کند. به گفته این دیپلمات، آخرین قطعنامه، حمایت بیشتری را نسبت به قطعنامه ژوئن جلب خواهد کرد و با توجه به تداوم پایبند نبودن ایران، سختگیرانهتر نیز خواهد بود. دو دیپلمات دیگر نیز گفتهاند، آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان روز دوشنبه آینده و پیش از نشست شورای حکام در پاریس در این باره گفتوگو خواهند کرد.علاوه بر این، در گزارش دیگر آژانس که روز پنجشنبه منتشر شده و رویترز آن را رویت کرده، ذخایر اورانیومغنی شده ایران به مقدار کمی کاهش پیدا کرده و از حدود 267 کیلوگرم به مقدار تخمینی 3,673.7 کیلوگرم کاهش پیدا کرده که هنوز فراتر از مقدار 202.8 کیلوگرم مجاز در توافق هستهای است. طبق این گزارش، ذخایر اورانیوم غنیشده ایران با خلوص 60 درصد که نزدیک به خلوص 90 درصدی حد تسلیحاتی است، 6.7 کیلوگرم افزایش داشته و بیشتر از 62 کیلوگرم شده است.
در همین حال، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک نشست خبری به سوالاتی درباره ادعاهای خبرگزاری رویترز بر اساس دو گزارش محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی در زمینه برنامه هستهای ایران و همکاریهای پادمانی آن پاسخ داد. به گزارش ایسنا، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک نشست خبری که مشروح آن در وبگاه وزارت امور خارجه این کشور منتشر شده است، در پاسخ به این سوال که آیا تایید میکند رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران با دیپلماتهای انگلیس، فرانسه و آلمان در پاریس و پیش از برگزاری جلسه شورای حکام درباره ایران دیدار و گفتوگو خواهد کرد، گفت: «الان نمیتوانم دیداری توسط او را تایید کنم، اما همانطور که میدانید، راب و تیم او به طور مرتبط در حال گفتوگو و رایزنی با شرکای اروپاییمان به ویژه تروئیکای اروپا بوده است.» پرایس ادامه داد: اگر قرار باشد دیداری یا سفری انجام شود، اعلام میکنیم.پرایس در پاسخ به سوالی درباره ادعای خبرگزاری رویترز با استناد به دوگزارش محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی، مبنی بر افزایش ذخایر اورانیوم غنیشده ایران، گفت: «چیز زیادی نمیتوانم در این باره بگویم چون در جایگاهی نیستم که درباره جزئیات گزارشی که هنوز علنی نشده است، اظهار نظر کنم. اما از این گزارش مطلعیم.» او اضافه کرد: «ما به وضوح گفتهایم که از استقلال آژانس بینالمللی انرژی اتمی حمایت میکنیم، همچنین درباره این که پیشرفتی در شفافسازی و حلوفصل مسائل پادمانی باقیمانده ایران انجام نشده است، نگرانیمان را اعلام میکنیم. ایران باید به موجب تعهدات قانونیاش ذیل معاده انپیتی و توافق جامع پادمانیاش به سوالات آژانس پاسخ بدهد.»سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا همچنین مدعی شد: «آنچه در عوض از سوی ایران شاهدش بودهایم، فقط وقتکشی بوده است. ما از ایران میخواهیم در تحقیقات پادمانی آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کامل را به عمل بیاورد تا آژانس اطمینان بیابد وجود تمام مواد هستهای در ایران منطبق با شرایط پادمانی است.» پرایس در ادامه با تکرار ادعاهای دولت آمریکا درباره فعالیتهای هستهای ایران گفت: « ایران از مه ۲۰۱۸ پیشرفتهایی در برنامه هستهایاش داشته است که پیش از آن تحت توافق هستهای، ممنوع میبود. مسلما توسعه برنامه هستهای ایران برای ما نگرانکننده است.»
از سوی دیگر، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز مدعی شد که ساخت موشک بالستیک هایپرسونیک توسط ایران نگرانیها نسبت به برنامه هستهای این کشور را تشدید میکند. رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تازگی و در حاشیه کنفرانس آبوهوایی در شرمالشیخ مصر در گفتگو با خبرگزاری فرانسه نسبت به توسعه توان موشکی ایران ابراز نگرانی کرد. گروسی مدعی شد که اعلام ایران مبنی بر ساخت موشک بالستیک هایپرسونیک نگرانیها درباره برنامه هستهای این کشور را تشدید میکند. او در ادامه ادعاهای خود گفت: «ما شاهد هستیم که تمام این اعلامهای ایران نگرانیها و توجهات عمومی نسبت به برنامه هستهای این کشور را افزایش میدهد.» این در حالی است که اخیرا فرمانده نیروی هوافضای سپاه از ساخت موشک بالستیک هایپرسونیک پیشرفته خبر داده بود که قادر است از سامانههای دفاع هوایی پیشرفته عبور کند. این موشک سرعت بالایی دارد و در جو و خارج از جو میتواند مانور دهد. فرمانده سپاه در این زمینه گفت: «این موشک جدید از همه سامانه های سپر موشکی عبور میکند و فکر نمیکنم تا دهها سال بعد هم فناوری پیدا شود که بتوان با آن مقابله کند. این موشک، سامانه های ضد موشکی دشمن را هدف قرار می دهد و یک جهش بزرگ نسلی در حوزه موشکی است.»