جان بولتون؛ تخیل به جای تحلیل

همدلی| جان بولتون،‌ مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا در گفت‌وگویی با بخش فارسی شبکه بی‌بی‌سی که ویدیوی آن در صفحه توییتر این شبکه منتشر شده است، با مطرح کردن اظهاراتی درباره اتفاقات اخیر ایران و با بیان این که همیشه معتقد بوده است که تغییر رژیم ایران باید برنامه سیاست آمریکا باشد، مدعی شد که ماهیت رژیم ایران همین است و رفتار تهران در قبال مسائل بنیادی عوض نخواهد شد. از نظر او، روند ایران در برنامه هسته‌ای هیچگاه تغییر پیدا نخواهد کرد، کمک‌هایش به گروه‌های تروریستی در سراسر جهان همچنان ادامه خواهد داشت و سرکوب مردم نیز در این حکومت، همیشه وجود خواهد داشت.
او در پاسخ به این سوال که آمریکا چطور می‌تواند به تغییر رژیم در ایران کمک کند، گفت: «من فکر می‌کنم دولت آمریکا باید در مشورت با گروه‌های اپوزیسیون، در مشورت با گروه‌های خارج‌نشین ایرانی که در شبکه‌های اجتماعی بسیار فعال هستند و با گروه‌های داخلی در ایران مرتبط هستند، به آن‌ها چیزی را بدهیم که از همه بیشتر احتیاج دارند؛ مثلا منابع مختلف ارتباطات، قابلیت برقراری ارتباطات از منابع خارجی با افراد و گروه‌های مختلف داخل ایران.»
مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا گفت: «اگر جامعه‌ بین‌المللی به روشنی بگوید که از اپوزیسیون ایرانی حمایت می‌کند، این باعث می‌شود که مقامات بلندپایه نظامی در ایران، مقامات بلندپایه سپاه پاسداران در ایران این پیام را بگیرند که محبوبیت و مشروعیت حکومت در حال فرو ریختن است.»
بولتون در پاسخ به این سوال که آیا از نظر او جو بایدن،‌ رئیس جمهور آمریکا تمایل دارد که فشارهای دیپلماتیک بر ایران را افزایش دهد یا نه،‌ گفت: «من فکر می‌کنم که این فشار هم باید اقتصادی باشد و هم دیپلماتیک. دولت بایدن الان تحریم اقتصادی را تضعیف کرده و اجازه داده است که ایران نفت زیادی را به چین بفروشد. اگر من باشم، جلوی فروش نفت ایران به چین را می‌گیرم و به روشنی هم می‌گویم که تغییری در این زمینه ایجاد نخواهم کرد.»
او که در دولت دونالد ترامپ، از مخالفان سرسخت توافق هسته‌ای و از حامیان کارزار تحریم‌های آمریکا علیه ایران بود، در این راستا ادامه داد: «همچنین روشن خواهم کرد که هرگونه مذاکره درباره احیای توافق هسته‌ای، کلا پرونده‌اش بسته شده است و آمریکا هرگز به این توافق برنگردد. من فکر می‌کنم که ما باید به همراه شرکای اروپایی‌مان بگوییم که این توافق، توافق بدی بوده است و دیگر نباید پی‌گیری شود. همچنین باید به اروپایی‌ها یادآوری کنیم که ایران چگونه از روسیه حمایت می‌کند و رفتارش در این جنگ اوکراین چیست.»
مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا همچنین در پاسخ به این سوال که درباره اظهارات حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران مبنی بر این که دولت آمریکا به ایران پیام داده است که قصد تغییر رژیم در ایران را ندارد، گفت: «من فکر می‌کنم که ما باید به دنبال تغییر رژیم در ایران باشیم. از نظر من، دولت بایدن در دو سال گذشته با تلاش برای زنده کردن توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵، اشتباه بزرگی مرتکب شده است. وقتی رئیس جمهور آمریکا خودش می‌گوید که مردم ایران باید آزاد شوند، لکه ننگی برای آمریکا خواهد بود اگر کاری نکند.»
در ادامه این گفت‌وگو،‌ بولتون درپاسخ به این که با توجه به نزدیکی روابط ایران و روسیه، تغییر رژیم در ایران چقدر ممکن است، مدعی شد: «من فکر می‌کنم به اراده مردم بستگی زیادی دارد. خیلی در مواردی می‌بینیم که به نظر می‌رسد حکومت در کنترل است ولی زیرساخت‌های آن به شدت فرسوده است. من فکر می‌کنم اگر در ارتش و سپاه پاسداران انشقاق ایجاد شود، این می‌تواند حکومت را دچار فروپاشی بکند.»
او در ادامه گفت: «اگر به انتخابات سال ۱۳۸۸ در ایران و سرکوب‌هایی که در آن‌جا شد نگاه کنید، می‌بینید که چگونه الان سرکوب‌ها گسترده‌تر شده‌اند و در بعضی مناطق شدت گرفته‌اند. من فکر می‌کنم فرقش الان این است که اپوزیسیون ایران حالا دارد با اسلحه‌هایی که از پایگاه بسیج (!) گرفته، با اسلحه‌هایی که از نقاط کردستان عراق وارد ایران می‌شود، مسلح می‌شود. بنابراین، فکر می‌کنم که چشم‌انداز یک تلاش سیستماتیک اپوزیسیون، نه فقط اعتراض، بلکه به‌کارگیری زور و قوه قهریه علیه حکومت با این پیام که، ما دیگر غیر مسلح نیستیم، ما می‌توانیم با سپاه پاسداران مقابله بکنیم، همه‌ این‌ها نشان می‌دهد که جایگاه حکومت ایران الان بسیار بیشتر در مخاطره است.»
او در پاسخ به خبرنگار بی‌بی‌سی که گفت، «شواهدی نداریم که نشان دهد، معترضان در خیابان مسلح هستند»، مدعی شد که بگذارید من به شما بگویم که گزارش‌هایی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و ویدیوهایی که در شبکه‌های اجتماعی از ایران منتشر می‌شود که اتفاقا نشان می‌دهد سلاح در دست اپوزیسیون هست. نشان می‌دهد که بسیاری از نیروهای امنیتی از دست اپوزیسیون فرار می‌کنند و در برخی موارد، تبادل آتش هم وجود داشته است. من فکر نمی‌کنم که مخصوصا در کردستان، مردم برخوردها را تحمل بکنند.»
مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا در پاسخ به تاکید دوباره خبرنگار بی‌بی‌سی بر مسلح نبودن معترضان در ایران، گفت: «ببینید من تصاویری دیده‌ام از نیروهای کرد که خارج از ایران، در عراق در حال آموزش دیدن هستند. متاسفم که ایران یک متمم قانون اساسی ندارد، همان طوری که آمریکا دارد تا مردم حق مالکیت اسلحه داشته باشند وگرنه همین الان مردم اسلحه می‌داشتند و این می‌تواند تفاوت بزرگی را ایجاد کند. ایران احتیاج به یک اپوزیسیون دارد.»
بولتون در پاسخ به این که اگر با برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا، کنترل مجلس نمایندگان آمریکا به دست جمهوری‌خواهان بیفتد، این موضوع تا چه حد می‌تواند باعث تغییر موضع آمریکا در قبال ایران شود، توضیح داد: «من انتظار دارم که جمهوری‌خواهان تسلط خودشان را بر مجلس نمایندگان احراز بکنند و برخی سیاست‌های دولت بایدن را تخطئه کنند. در سنا دقیقا نمی‌دانم چه اتفاقی بیفتد. شاید در آن‌جا هم جمهوری‌خواهان بتوانند دست بالا را بگیرند ولی واقعا فکر نمی‌کنم که در حمایت از اپوزیسیون ایران و یا حمایت از اپوزیسیون اوکراین تغییری به وجود بیاید، صرف نظر از این که نتیجه چه باشد. من فکر می‌کنم بسیاری در جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها هستند که اصلا می‌خواهند حمایتی نکنند ولی به هر حال این‌ها درصد کمی از جامعه آمریکا و افکار عمومی آمریکا را تشکیل می‌دهند.»