توجه ویژه دولت به اقشار کم‌درآمد

همدلی: در پی انتشار گزارشی با عنوان «صدای فقر بلندتر شد» در روزنامه «همدلی» که در تاریخ دوم آبان 1401 منتشر شد، سازمان برنامه و بودجه جوابیه‌ای ارسال کرد که شرح آن در ادامه آمده است. هشت‌سال عملکرد ناصواب دولت گذشته که مورد حمایت بی‌چون‌وچرای برخی جریان‌های سیاسی و رسانه‌ای بود نتیجه جز افزایش فاصله طبقاتی و رشد اقتصادی صفر درصدی نداشت؛ ضریب جینی به‌عنوان شاخص توزیع درآمد از 365 هزارم در سال ۱۳۹۱ به 401 هزارم در سال ۱۳۹۹ رسید؛ یعنی افزایش ۹٫۵ درصدی شکاف طبقاتی در دولت گذشته رخ‌داده است که بالاترین میزان در دهه‌های اخیر است. از سوی دیگر بر اساس گزارش مرکز آمار، سهم ۲۰ درصد فقیرترین جمعیت خانوارهای کشور از کل هزینه خانوارها در پایان دولت قبل 67 هزارم بود؛ اما در دولت قبل به 58 هزارم سقوط کرد؛ یعنی سهم فقرا در ۸ سال دولت‌های یازدهم و دوازدهم مرتباً کوچک و کوچک‌تر شد.دولت سیزدهم از یک‌سو بهبود وضعیت شاخص‌های کلان اقتصادی را دنبال کرد که در نتیجه آن در بهار امسال رشد اقتصادی به 4.3 درصد رسید؛ از طرف دیگر دولت با تمرکز بر ریشه‌های رشد پایه پولی و نقدینگی توانست نرخ تورم را 19.7 درصد کاهش دهد؛ بهبود شاخص‌های کلان در کنار ادامه روند کاهشی نرخ تورم افزایش حقیقی قدرت خرید مردم را در پی خواهد داشت.دولت سیزدهم علی‌رغم شرایط سخت کشور به کمک مردم اصلاحات اقتصادی را در سال اول خود آغاز کرد؛ یکی از این اقدامات طرح عادلانه کردن یارانه کالاهای اساسی بود؛ طرحی که هم از تورم بالا در اثر هدررفت منابع ارزی و چاپ پول جلوگیری کرد هم به بهبود توزیع درآمد کمک نمود.اما در مورد خط فقر باید در خصوص محاسبه خط فقر و نوع آن که مطلق یا نسبی است، شفاف‌سازی صورت گیرد. خط فقر نسبی عموماً به‌صورت درصد معینی از میانه (آمار) جامعه در نظر گرفته می‌شود و افرادی که درآمد آن‌ها پایین‌تر از این آستانه قرار می‌گیرد، فقیر محسوب می‌شوند. افرادی که زیر این خط فقر قرار می‌گیرند، فقیر مطلق نیستند؛ بلکه در مقایسه با دیگران فقیر محسوب می‌شوند. حتی اگر در خصوص نحوه محاسبه این عدد که توسط نهادهای رسمی و کارشناسان و اساتید اهل‌فن تأیید نشده و یک نهاد  غیرتخصصی آن‌ را برآورد کرده است، شکی وجود نداشته باشد و این رقم را برای فقر نسبی بپذیریم، برای قضاوت در خصوص فقیرتر شدن جامعه که معمولاً با مفهوم فقر مطلق مترادف می‌شود، شاخص درستی نیست. 
برای ارزیابی فقر بهتر است فقر مطلق مبنا قرار بگیرد. چراکه فقر نسبی بیشتر با توزیع نابرابر درآمد مرتبط است. درخصوص فقر مطلق منتظر محاسبات دقیق کارشناسی مراکز تحقیقاتی هستیم، لذا بهتر است در این زمینه صبور بود. زیرا دولت برنامه‌هایی برای اصلاح سمت عرضه در اقتصاد دارد که نیاز به فضای آرام در کشور دارد.دولت سیزدهم با پرداخت یارانه جدید ۳۰۰ و 400 هزارتومانی، موجب افزایش قدرت خرید خانوارهای کم‌درآمد شده است. همچنین آمارها بیانگر بهبود روند هزینه‌های مصرفی بخش خصوصی به‌عنوان شاخصی از رفاه خانوار در دولت سیزدهم است به‌طوری که هزینه‌های مصرفی طی سه فصل تابستان، پاییز و زمستان ۱۴۰۰ علی‌رغم مشکلات اقتصادی، رشد بیش از ۱۲ درصدی تجربه کرده است. این رشد ناشی از کاهش تبعات بیماری کرونا و افزایش فعالیت‌های اقتصادی است.از سوی دیگر در سال 1400 به‌عنوان اولین سال عملکرد دولت سیزدهم شاهد بهبود چشمگیر درآمد خانوارهای روستایی و شهری بودیم.در سال 1400 درآمد خالص خانوارهای شهری به طور متوسط 51 درصد افزایش یافت که بالاترین رقم پس از انقلاب محسوب می‌شود.در بین روستائیان نیز همین اتفاق مثبت در سال 1400 به وقوع پیوسته و درآمد خانوارهای روستایی به طور متوسط 52 درصد بیشتر شده که بالاترین رقم پس از انقلاب محسوب می‌شود.با توجه به تورم 40 درصدی سال 1400 می‌توان گفت که متوسط افزایش درآمد خانوارهای شهری و روستایی بالغ بر 10 واحد درصد بیشتر از نرخ تورم بوده است.درکل باید گفت دولت سیزدهم از ابتدا برای کمک به اقشار کم‌درآمد برنامه داشته و به‌زودی با انتشار ضریب جینی آثار این سیاست‌ها بیشتر هویدا خواهد شد؛ البته چند سال تورم‌های سنگین بیشترین فشار را به این اقشار وارد کرده البته دولت علاوه بر سیاست‌های حمایتی برای کنترل تورم و بهبود سطح درآمد مردم هم برنامه خوبی در حال اجرا دارد.