تبدیل نفت خام ایران به فرآوردههای غیرقابل تحریم
بحران انرژی در اروپا و حتی ایران در حالی است که سکانداران اقتصادی همچنان به دنبال ارائه راهکارهای قدیمیبرای دور زدن تحریمها هستند و به جای پرداختن به ریشه این بحران و تلاش برای از میان برداشتن تحریمها همچنان به دنبال راه دیگری هستند. اگرچه تبدیل نفت خام ایران به فرآورده غیرقابل تحریم موضوعی قابلتوجه است که میتواند درآمدهای ارزی کشور را افزایش دهد، اما واقعیت این است که از میان برداشتن تحریمها و سرمایهگذاری در بخش انرژی و توسعه زیرساختها حسابی در پی بحران اینروزهای انرژی در دنیا نادیده گرفته شده است. عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: «سیاست پالایشگاهداری فراسرزمینی و بازسازی این پالایشگاهها، مسیر تبدیل شدن نفت ایران به فرآورده را هموار خواهد کرد که در راستای افزایش تولید فرآوردهها و اجتناب از خامفروشی است».
به گزارش ایرنا، سیاست خرید تقاضا یا BUY DEMAND یکی از سیاستهای بسیار مهم کشورهای نفتی برای توسعه روابط اقتصادی و سیاسی با دیگر کشورهای دنیا است. در این سیاست برقراری ارتباط متقابل کشورهای نفتی با متقاضیان دنبال میشود. از طریق سرمایهگذاری کشورهای نفتی در زیرساختهای پالایشی یا پتروپالایشی کشورهای هدف، علاوه بر توسعه روابط اقتصادی سیاسی، بازار فروش نفت نیز تضمین خواهد شد و از این طریق علاوه بر سهامداری کشورهای نفتی در زیرساختهای نفتی کشورهای مقصد، یک بازار تضمینی از طریق سیاست خرید تقاضا برای کشورهای نفتی ایجاد میشود. کشورهایی مثل عربستان و کویت از طریق سیاست خرید تقاضا، بازار نفت بسیار زیادی را برای خود ایجاد کردهاند و وابستگی متقابل بالایی نیز در بازارهای نفت خام خود به وجود آورده اند. این سیاستی است که تاکنون در کشور ما تا حد زیادی مورد غفلت واقع شده است. در نتیجه فروش نفت خام کشورمان از تحریمهای آمریکا بسیار متاثر شده است.
از آنجائی که تأسیس پالایشگاه در کشورهای دیگر امری هزینهبر و زمانبر است، وزارت نفت کشورمان سیاست همکاری در پالایشگاههای موجود دیگر کشورها را در دستور کار قرار داده است. در این روش، از ظرفیت خالی پالایشگاههای کشورهایی همچون ونزوئلا و ازبکستان استفاده میشود. نظرات سیدجواد حسینی کیا، عضو کمیسیون صنایع و معادن را در ادامه دربارهی این موضوع میخوانید.
حسینی کیا در خصوص سیاست سهامداری کشورمان در پالایشگاههای ازبکستان تصریح کرد: «قطعاً هر چقدر روابط ما با کشورهای همسایه افزایش یابد، تحریمها بیش از قبل بیاثر میشود. موضوع بعدی بحث صدور خدمات فنی و مهندسی دانشبنیان کشورمان به دیگر کشورهاست که اهمیت بالایی دارد. از طریق همکاری در پالایشگاههای فراسرزمینی میتوانیم به انتقال دانش به کشورهای دیگر بپردازیم که مزیتهای زیادی برایمان دارد. دانش یک سرمایهی ارزشمند است که از طریق تلاشهای فراوان و توسط نخبگان به دست آمده است. الان اطلاعات با ارزشی داریم که خریدارش دنیاست و میتوانیم با صدور آنها مزایای زیادی کسب کنیم. اینکه امروز کشورمان در جایگاهی قرار دارد که میتواند به صدور خدمات فنی و مهندسی به دیگر کشورها بپردازد، نشان دهنده اقتدار کشور ماست. الان کشورهای زیادی در منطقه خواستار دریافت دانش فنی ما هستند و پیشنهاد میکنند که کار مشترک انجام دهیم. مسئلهی بعدی این است که وقتی روابط تهران با کشورهای منطقه افزایش مییابد و شبکهای از ارتباطات ایجاد میشود، آمریکا و کشورهای اروپایی و دیگران در ضدیت با ایران نمیتوانند با منطقه درگیر شوند. افزایش همکاریها و ارتباطات با کشورهای منطقه به نوعی ایمنسازی کشور در مقابل آسیبهای مختلف است و کار ارزشمندی به شمار میرود».
وی در ادامه گفت: «هر چقدر بتوانیم نفت را به فرآورده تبدیل کنیم، در واقع خاصیت تحریمپذیری آن را کم میکنیم. سیاست پالایشگاهداری فراسرزمینی و بازسازی این پالایشگاهها برای ایران منافع زیادی دارد که اولین مورد آن صادرات خدمات فنی و مهندسی دانشبنیان ایرانی است و ثانیا، مسیر تبدیل شدن نفت ایران به فرآورده هموار خواهد شد و این اقدام دولت در راستای افزایش تولید فرآوردهها و اجتناب از خامفروشی است که اخیراً مورد توجه زیادی قرار گرفته است. ارزش افزودهای که در تکمیل زنجیره وجود دارد نسبت به خامفروشی بسیار بیشتر است و موجب بیاثر شدن تحریمها میشود».
حسینیکیا ادامه داد: «افزایش همکاری با کشورهای منطقه در زمینهی پالایشگاهی و فروش نفت به تأثیرگذاری بیشتر کشورمان در منطقه منجر میشود. همچنین نفوذ سیاسی ما در کشورهای هدف نیز افزایش مییابد. به طور کلی، سهامداری در پالایشگاههای فراسرزمینی در منطقه و اقصا نقاط جهان میتواند منافع دو طرفه به وجود بیاورد و امنیت اقتصادیمان را افزایش دهد. در این شرایط، اگر تحریم در دستور کار قرار بگیرد، از آنجائیکه این تحریمها به منافع کشورهای دیگر گره میخورد، آن کشورها با تحریمها همراهی نمیکنند و این به نفع کشور ماست. تمامیاینها به معنای بی اثر شدن تحریمهاست».
این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس خاطرنشان کرد: «هر چقدر بتوانیم نفت بیشتری بفروشیم، در شرایط فعلی به اقتصاد کشور کمک میکنیم. باید از تمامیظرفیتها برای برقراری روابط با دیگر کشورها استفاده کنیم و به بازارسازی نفت بپردازیم. در شرایط تحریمی فعلی تلاشهای وزارت نفت در خصوص افزایش همکاریها با ونزوئلا و ازبکستان یک قدم مثبت و رو به جلو است و میتوانیم آن را یک موفقیت برای دولت فعلی به حساب بیاوریم. اینکه به این کشورها به انحای مختلف نفت میفروشیم و در پالایشگاههایشان همکاری داریم، به معنای بیاثرسازی تحریمها و از دست ندادن بازارهای جهانی است. اینها دستاوردهای مهمیهستند. هر چقدر بر میزان مشتریان اضافه کنیم، امکان چانهزنی برای فروش نفت با قیمت بالاتر مهیا میشود».