ادعای همکاری نظامی ایران و روسیه؛ بهانه جدید غرب
همدلی| ادعاهای اتحادیه اروپا درباره دست داشتن ایران در جنگ روسیه علیه اوکراین، به صحنه جدیدی از منازعات کشورهای اروپایی با ایران تبدیل شده است. در همین زمینه جوزف بورل مسوول هماهنگی سیاست خارجه اتحادیه اروپا به تازگی اعلام کرد که اروپا به دنبال کشف عواملی درخصوص دست داشتن ایران در حمله نظامی روسیه به اوکراین است. این ادعاها در پی این مطرح میشوند که مقامات آمریکایی چند ماه پیش مدعی شده بودند، اطلاعاتی دارند که نشان میدهد ایران برنامه دارد به روسیه پهپادهایی برای استفاده در جنگ اوکراین بفروشد و مقامات نظامی روسیه قرار است آموزشهای لازم برای استفاده از این پهپادها را در ایران دریافت کنند.در همین حال روز گذشته، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در پیامی به تهدیدهای اتحادیه اروپا برای اعمال تحریمهای بیشتر علیه ایران به اتهام دست داشتن ایران در جنگ روسیه در اوکراین انتقاد کرد. به گزارش خبرگزاری ریانووستی، ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در واکنش به اظهارات جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره اعمال تحریمهای احتمالی علیه ایران به اتهام ارسال تسلیحات به روسیه، در کانال تلگرامیاش نوشت: «آیا جوزپ بورل به موضوع بمباران نورد استریم رسیدگی کرده است؟ ظاهرا پس از اظهارات واشنگتن درباره منافع آمریکا در متوقف کردن تامین گاز از طریق این خطوط گازی به اروپا، تمایل شدید اتحادیه اروپا به انجام دادن تحقیقات در این باره کاملا از بین رفته است. آنها تصمیم گرفتند یکباره سراغ ایران بروند.»
از سوی دیگر، سخنگوی کاخ ریاست جمهوری روسیه نیز گفت که این نهاد، اطلاعاتی درخصوص خرید پهپادهای ایرانی ندارد و این امر به وزارت دفاع مربوط می شود. به گزارش الجزیره، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در واکنش به گزارشهای منتشر شده درخصوص استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی در حمله به کییف گفت: «در عملیات مان در اوکراین از تجهیزات روسی استفاده می کنیم که نام کشور روسیه بر آنها حک شده است.» او گفت که ما اطلاعاتی درخصوص گزارشهای منتشر شده درخصوص خرید پهپاد از ایران نداریم و این امور به وزارت دفاع مربوط میشود.این در حالی است که پیش از این نیز یک مسئول عالیرتبه در پنتاگون در گفتوگو با شبکه الجزیره تاکید کرد که نمیتوانیم با اطمینان بگوییم که روسیه در حمله به کی یف از پهپادهای ایرانی استفاده کرده است. با این وجود، ودانت پاتل، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک کنفرانس خبری در پاسخ به این سوال که ارزیابی آمریکا درباره نقش ایران در جنگ روسیه و اوکراین چیست؟ با بیان ادعاهایی علیه ایران گفت: «ما از ماه ژوئیه هشدار داده بودیم که ایران برنامه دارد پهپادهایی برای استفاده در جنگ اوکراین به روسیه بفروشد. ما همچنین علنا افشا کردیم که روسیه از ایران پهپاد دریافت کرده و برنامه داشته که صدها نوع پهپاد ایرانی وارد کند و این که متصدیان روس نحوه استفاده از این پهپادها را در ایران آموزش میبینند. شواهد گستردهای از به کارگیری این پهپادها، توسط روسیه علیه اهداف نظامی و غیرنظامی اوکراین وجود داشته است.پاتل ادامه داد: «تعمیق اتحاد روسیه با ایران چیزی است که تمام جهان، به ویژه در منطقه باید آن را یک تهدید ببینند و هر کشوری باید به آن دقت کند. این موضوعی است که ما از طرف خودمان به دقت آن را رصد کرده و با متحدان و شرکایمان، از جمله در سازمان ملل، همکاری تنگاتنگی داریم تا به موضوع اشاعه تسلیحات توسط ایران به روسیه رسیدگی کنیم.» او با اتکا به این ادعاها هشدار داد: «هر کسی هر نوع تجارتی با ایران بکند که به نوعی به پهپادها یا تولید موشکهای بالستیک یا سرازیر شدن تسلیحات از ایران به روسیه ربط داشته باشد، باید مراقب بوده و دقت لازم را به خرج دهند؛ آمریکا در بهکارگیری تحریمها یا انجام دادن اقداماتی علیه عاملان آن تردید نخواهد کرد.»پاتل در ادامه این بحث در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا ارزیابی مستقلی دارد که تایید کند حملات پهپادی اخیر به کییف، پهپادهای ایرانی بودهاند، توضیح داد: «من نمیتوانم چیزی درباره این گزارشها بگویم اما همانطور که در ابتدا اشاره کردم، ما از ماه ژوئیه در این باره هشدار داده بودیم و این فقط به خاطر بهکارگیری آنها نبود، بلکه موضوع در وهله اول، برنامه ایران برای فروش پهپاد به روسیه بود.»معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا همچنین در پاسخ به این سوال که آمریکا بر این باور است که ایران آماده فرستادن تسلیحات دیگری از جمله موشکهای کوتاهبرد به روسیه میشود، گفت که گزارشهای موجود در این زمینه را دیده است اما توضیحی درباره آن ندارد. او همچنین در پاسخ به این سوال که آیا دولت بایدن عقیده دارد که روسیه یا ایران در حال تخطی از قوانین یا محدودیتهای بینالمللی هستند؟ مدعی شد: «بله ما این طور فکر میکنیم. فکر میکنم شما امروز شاهد این بودید که متحدان فرانسوی و انگلیسی ما ارزیابی کرده بودند که تامین این پهپادها توسط ایران برای روسیه، تخطی از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است و ما با آن موافقیم.»او در پاسخ به این اظهار خبرنگار حاضر در نشست که تاریخ تحریم تسلیحاتی علیه ایران به پایان رسیده است نیز گفت: «تمامش منقضی نشده. علاوه بر این، ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، محدودیتها علیه انتقال برخی تسلیحات پابرجاست و این محدودیت تسلیحات غیر از تسلیحاتی هستند که تحت تحریم تسلیحات متعارف قرار دارند. از نظر ما، این پهپادها که از ایران به روسیه منتقل شده و توسط روسیه در اوکراین استفاده شدهاند، از جمله تسلیحاتی هستند که همچنان ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ مشمول ممنوعیت میشوند.»ادعاهای پاتل در این باره در حالی مطرح میشود که ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در نشست خبری اخیرش در پاسخ به سوالی درباره ادعای مقامات اوکراین مبنی بر فروش پهپادهای ایرانی از سوی تهران به روسیه، بیان کرد: «متاسفانه اخباری منتشر میشود که مبتنی بر اهداف سیاسی است و عمدتا از سوی منابع رسانه غربی نیز به آنها دامن زده میشود. ایران بارها اعلام کرده که یک طرف جنگ بین روسیه و اوکراین نیست. ایران هیچ سلاحی را برای هیچ کدام از طرفین جنگ صادر نکرده است. همانطور که بارها گفتهایم سیاست خارجی ایران مبتنی بر مخالفت با جنگ است و در خصوص جنگ در اوکراین نیز ما مخالف جنگ هستیم و متناسب با ظرفیتهای خود تلاش کرده و میکنیم که رویکرد نظامی در این زمینه خاتمه پیدا کند.»این دیپلمات ارشد ایرانی ادامه داد: «این طنز تلخ سیاسی است که کشورهایی که خودشان صادر کننده میلیاردها دلار اسلحه و تجهیزات نظامی به یک طرف جنگ هستند کشور دیگری را به ارسال اسلحه به یک طرف جنگ متهم میکند و جنگ تبلیغاتی و روانی علیه ایران راه میاندازند. آنها اگر طرفدار صلح و ایجاد راهکار سیاسی در جنگ اوکراین هستند این میزان ارسال اسلحه برای یک طرف جنگ از سوی آنها چه معنایی دارد؟ این یک رفتار متناقض است. ما برای حل این بحران به دنبال راهکار سیاسی هستیم و از راهکارهای سیاسی استقبال میکنیم.»