«ویزیت مشارکتی» شگرد تازه افزایش حق ویزیت

همدلی| در روزهای گذشته که جنجال پیرامون مرگ یک پسر در ارومیه بالا گرفت، جدای از واکنش های مردمی وامنیتی، واکنش فرمانده انتظامی ارومیه به مرگ «نیما شفیق‌دوست» نوجوان ارومیه‌ای که گفته می‌شد در اعتراضات کشته شد عجیب بود.
این مقام انتظامی گفت:« با بررسی‌های صورت‌گرفته مشخص شد که نامبرده حدود سه هفته پیش به علت اینکه توسط سگ گاز گرفته شده است، به یکی از مراکز درمانی ارومیه مراجعه و سپس از ادامه درمان در بیمارستان خودداری کرده و در منزل تحت مداوا قرار می‌گیرد؛ که متأسفانه به علت شدت عفونت محل گازگرفتگی، در نهایت فوت می‌کند.»
این موضوع که چرا یک نفر از ادامه درمان خود سر باز می زند، می تواند بخشی از وضعیت درمان کشور را مشخص کند.
این روزها هزینه ویزیت پزشکان به یکی از موضوعات چالش‌برانگیز تبدیل شده است. از سویی بسیاری از پزشکان تعرفه‌های فعلی را ناکافی دانسته و این مساله را عاملی برای کاهش انگیزه و مهاجرت خود عنوان می‌کنند اما در طرف مقابل بسیاری از بیمارانی هستند که با دستان خالی و اطلاع از  نسخه‌های گران مراجعه به پزشک را به تعویق می‌اندازند. نارضایتی پزشکان از نرخ تعرفه‌های پزشکی بعضا باعث ایجاد مشکلاتی از جمله رواج زیرمیزی و اخیرا نیز «ویزیت‌های مشارکتی» شده است.
ویزیت بیماران و دریافت تعرفه از آن‌ها هرساله به صورت رسمی اعلام می‌شود و همه پزشکان موظف هستند، طبق تعرفه اعلامی نسبت به دریافت حق ویزیت از بیماران اقدام کنند. هستند پزشکانی که مرام و مسلک جوانمردی آنها اجازه نمی‌دهد بالاتر از این میزان دریافت کنند، بلکه حتی پزشکانی داریم که در مطب خود درج کرده‌اند که اگر بیماری مشکل پرداخت ویزیت داشت به منشی اطلاع دهد. البته در این میان، هستند برخی پزشکانی که با دریافت ویزیت‌های بالاتر از میزان قانونی اعلام شده، بیماران خود را به اصطلاح سرکیسه کرده و درآمدهای بالاتری به دست می‌آورند. این در شرایطی است که اکنون مشکلات اقتصادی در جامعه بسیاری از مردم را رنج داده و هزینه‌های زندگی بالا رفته است؛ در چنین شرایطی اگر فردی دچار بیماری شود و نیازمند حضور در مطب پزشک و ویزیت توسط متخصص شود، دغدغه اصلی او بعد از خود بیماری، موضوع پرداخت حق ویزیت به پزشک است.

 به هرکجا که دوست دارید اطلاع دهید!

برخی پزشکانی که راضی به دریافت حق ویزیت اعلامی و قانونی خود نشده و با دریافت مبلغی بالاتر از نرخ مصوب سعی در دریافت بیشتر از بیماران دارند. برای نمونه یکی از پزشکان فوق‌تخصص کلیه در تهران برای ویزیت یک بیمار مبلغ 250 هزار تومان طلب کرده است؛ در حالی که باید طبق تعرفه اعلامی سال جاری ویزیت پزشکان مبلغ دریافت کند. فردی که برای گرفتن نوبت با مطب این پزشک تماس گرفته بود وقتی از منشی این پزشک نسبت به دریافت ویزیت 250 هزار تومانی اعتراض می‌کند در جواب می‌شنود که «ما در مطب به صورت اشتراکی بیمار را ویزیت می‌کنیم.»  منشی این پزشک در واکنش به این پرسش همراه بیمار که ویزیت اشتراکی چیست؟ ابراز می‌کند: «ابتدا یک پزشک عمومی ویزیت می‌کند و بعد آقای متخصص ویزیت بیمار را انجام می‌دهد.» منشی این آقای دکتر در واکنش به این جمله همراه بیمار که شما ویزیت زیادتر از حد قانونی دریافت می‌کنید و باید به سازمان نظام پزشکی جوابگو باشید با لحنی تند پاسخ می‌دهد:‌«به هرکجا که دوست دارید اطلاع دهید!» و گوشی را قطع می‌کند.

 تعرفه های پزشکان ناکافی یا زیاد؟

علاوه بر پدیده ویزیت مشارکتی، یکی از دیگر از معضلات در این زمینه به پدیده زیرمیزی پزشکان بازمی گردد؛ موضوعی که به گفته عضو کمیسیون بهداشت مجلس مهم‌ترین دلیل آن تعیین تعرفه‌های پزشکی غیرواقعی است. یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان در مجلس شورای اسلامی در خصوص پدیده زیرمیزی در بین پزشکان، اظهار کرد:«هنگامی که تعرفه‌های پزشکی به صورت واقعی تعیین نشوند این مهم منجر به زیرمیزی می‌شود.» او افزود:«متاسفانه شاهدیم که مساله زیرمیزی دستوری اجرایی می‌شود و چنانچه کاری کارشناسی نشود عملا با شکست مواجه می‌شود.»یحیی ابراهیمی گفت:«تعرفه‌های پزشکی باید براساس قیمت تمام شده در نظر گرفته و واقعی تعیین شوند تا مساله زیرمیزی برطرف شود.» وی ادامه داد:« زیرمیزی خلاف قانون است و باید مجموعه وزارت بهداشت، معاونت درمان و سازمان نظام پزشکی برخورد قانونی با افرادی که مبادرت به دریافت زیرمیزی می‌کنند داشته باشند.» او  تصریح کرد:«تعیین زیرمیزی با زور و دستوری بی‌انصافی است و باید براساس قیمت تمام شده در نظر گرفته شود که متاسفانه این امر انجام نمی‌شود.»
عضو کمیسیون بهداشت و درمان در مجلس شورای اسلامی اضافه کرد:«در مواردی حتی پزشکانی داریم که از عهده پرداخت اجاره‌بهای مطب خود عاجزند و افزایش قیمت تعرفه‌ها با تورم حاکم بر جامعه رخ نمی‌دهد.»
ابراهیمی با بیان اینکه نیاز است که میزان تورم حاکم بر جامعه را با میزان افزایش قیمت تعرفه‌های پزشکی مقایسه شود، عنوان کرد:« سوالی که مطرح است چرا باید افرادی را تربیت و آموزش دهیم و پس از صرف هزینه زیاد هنگامی‌که به یک پزشک حاذق تبدیل شدند تصمیم بگیرند که از ایران به کشورهای حاشیه خلیج فارس و یا اروپایی مهاجرت کنند در حالی‌که مناطق محروم کشور به وجود این پزشکان نیاز دارند. خروج پزشکان از کشور و مهاجرت آنان به کشورهای فوق زنگ خطری برای جامعه پزشکی کشور است.»
 عضو کمیسیون بهداشت و درمان در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد:«در مجموع مخالف دریافت زیرمیزی هستم و تا زمانی که در این قانون بازنگری صورت نگیرد شاهد این مشکل در کشور هستیم که ضرورت دارد دولت و نظام پزشکی نسبت به حل این موضوع اقدام کنند.»
این اظهارات در شرایطی است که یکی دیگر از نمایندگان مجلس به تعرفه‌های پزشکی و بالا بودن آن انتقاد دارد. چندی پیش مهدی اسماعیلی، نماینده مردم میانه در مجلس در واکنش به افزایش تعرفه‌های پزشکی در بخش دولتی و خصوصی، گفت:«از مجلس یازدهم و دولت سیزدهم انتظار می‌رود سامان‌دهی مناسبی را درمورد وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم داشته باشند؛ زیرا تحمل این حجم از فشارهای اقتصادی برای مردم قابل تحمل نیست. با افزایش قیمت‌ها و همچنین تعرفه‌های خدماتی ازجمله پزشکی شرایط بسیار نامناسبی برای مردم ایجاد خواهد شد و در این شرایط بسیار حساس که قیمت اقلام مختلف افزایش یافته به طور قطع مردم دیگر تاب و تحمل افزایش هزینه‌های درمان و سلامت را ندارند.»
اسماعیلی با بیان اینکه به نظر می‌رسد درمورد افزایش تعرفه‌های پزشکی با عجله تصمیم گیری شده است، افزود:«به صلاح نیست در این شرایطی که مردم در فشار اقتصادی هستند تعرفه‌های پزشکی افزایش یابد؛ البته دولت‌های سابق هم به دنبال این هدف‌گذاری که پزشکان خانواده بتوانند به نوعی هم‌پوشانی کنند و با تعرفه‌های دولتی خدمات پزشکی و درمانی را ارائه کنند، نبوده‌اند و این موضوع ناکام مانده است. پیشنهاد و درخواست می‌شود وزارت بهداشت و درمان درمورد تعرفه‌گذاری جدید تجدید نظر کند تا مقداری وضعیت اقتصادی کشور بهبود یابد و در فرصت‌های آتی بتواند متناسب با وضعیت اقتصادی و درآمدی مردم تعرفه‌ها را هماهنگ کند. » در جایی دیگر محسن بند پی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، گفته است:« در پیشنهاد به مجلس عرض کردم که فرانشیز پرداخت بیماران کم شود و قیمت پرداختی بیماران را نسبت به سال ۱۴۰۰ ثابت نگه داریم اما افزایش تعرفه‌ها را به دوش بیمه‌ها بگذاریم تا خدماتی که ارائه می‌دهند قیمت‌گذاری آن منطقی و بر اساس تورم کشور باشد.»
اینکه قرار است برای نسخه‌های سنگین در دست مردم چه تدبیری اندیشید معلوم نیست. آنچه این روزها مشاهده می‌کنیم تعداد زیادی از بیمارانی است که به دلیل گرانی درمان از ادامه روند بهبودی خود انصراف می‌دهند. آن‌طور که معلوم است طرح دارویار هم نتوانسته است به کمک مردم بیاید.