دلهره شبانه در زندان اوین

همدلی| شنبه شب برای خانواده‌هایی که در عزیزانشان در زندان اوین هستند بسیار نگران کننده ودلهره‌آور بود. اخبار ضد و نقیض والبته تصاویر وحشتناکی از بلند شدن شعله‌های آتش از این زندان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می داد این زندان دچار حادثه شده است. برخی گزارش دادند که فقط بخش‌هایی از اوین دچار آتش سوزی شده است. در عین حال منابع مختلفی هم در شبکه‌های اجتماعی نوشتند که در نزدیکی زندان اوین صدای شلیک گلوله به گوش رسیده است. در همین حال تصاویری از اطراف اوین منتشر شد که آتش‌سوزی در این زندان بزرگ ومشهور را نشان می‌داد. با انتشار این اخبار و تصاویر نگرانی خانواده‌ها بیشتر شد همچنین فعالان اجتماعی و سیاسی خواستار توضیح مقامات درباره این حادثه شدند. 
شنبه‌شب مرکز رسانه قوه قضائیه اعلام کرد: «ساعتی پیش بود که تصاویری از بروز آتش‌سوزی در زندان اوین تهران در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. پیگیری‌ها از سازمان زندان‌ها نشان می‌دهد در پی درگیری بین تعدادی از  زندانی‌های محکومیت مالی و سرقت یک کارگاه کارآفرینی زندان دچار حریق می‌شود.»
این مرکز اطلاع‌رسانی اعلام کرد که بلافاصله پس از بروز درگیری و آتش گرفتن کارگاه خیاطی بند زندانیان محکومیت مالی و سرقت انتظامات زندان برای کنترل درگیری وارد عمل شده و ایستگاه آتش نشانی مستقر در زندان نیز بلافاصله عملیات اطفا حریق را آغاز کرده و هم‌اکنون آتش‌سوزی مهار و خاموش شده است. این گزارش حاکی است نیروی انتظامی هم جهت کمک به برقراری هر چه زودتر آرامش در اوین به انتظامات زندان کمک کرده است. بر اساس این گزارش درگیری بین زندانیان نیز با ورود انتظامات زندان تحت کنترل درآمده است.
در همین حال در ساعات پایانی شب خانواده‌هایی که عزیزان‌شان در اوین محبوس هستند؛ کم‌کم گزارش دادند که زندانیان در حال تماس با خانواده‌های خود هستند و خیلی کوتاه گزارش می‌دهند که حال آنان خوب است. هرچند که این اتفاق شامل همه نشده است. اوین از دیرباز به زندان افراد سیاسی و مهم شهرت داشته است وبرخی از بازداشت‌شدگان ناآرامی های اخیر نیز در این زندان حضور داشتند که همین امر گمان ادامه اعتراضات در زندان اوین را تقویت می کرد. موضوعی که البته از سوی برخی مراجع تکذیب شد.
در تصاویر و گزارش‌هایی که شنبه‌شب از اوین منتشر شد، برخی اعلام کردند که صدای انفجار هم از این زندان به گوش رسیده است. دیروز صبح خبرگزاری فارس در این باره به نقل از منابع آگاه خبری را منتشر کرد که البته لعدا از سوی برخی مراجع انتظامی تکذیب شد
فارس نوشت: «شنبه شب صدای چند انفجار از حوالی زندان اوین شنیده شد که برخی منابع علت آن را انفجار مین‌های اطراف اوین اعلام کردند. طی این درگیری عده‌ای از فرصت سوءاستفاده کرده و انبار لباس و کارگاه کارآفرینی زندان را آتش می‌زنند که منجر به آتش‌سوزی گسترده، سرایت به‌ بند ۸ و اعزام آتش‌نشانان به اوین برای اطفاء حریق شد.» کمی بعد رسانه‌های مختلف از جمله فارس این خبر را تکذیب کردند و انفجار مین را کذب خواندند. در ساعات اولیه ایرنا نیز اعلام کرد: «برخی رسانه‌ها از ۸ مصدوم در این ماجرا خبر دادند اما هنوز آمار دقیقی از میزان مصدومان یا تلفات احتمالی منتشر نشده است.»
شنبه شب دادستان تهران نیز درباره حادثه اوین صحبت کرد. به گزارش ایلنا، علی صالحی، دادستان تهران اعلام کرد: «درگیری روز شنبه زندانیان هیچ ارتباطی با اغتشاشات اخیر ندارد و اساساً بند مرتبط با زندانیان امنیتی از بندهای سارقان و محکومان مالی، که آتش و درگیری آنجا رخ داده، جداست و با آن فاصله دارد. اوضاع زندان اوین از ساعاتی پیش آرام شده است و آرامش برقرار است.»
درباره این حادثه منابع رسمی دیگری هم اظهار نظر کردند. یک مقام ارشد امنیتی در گفتگو با ایرنا، گفت: «شامگاه شنبه (۲۳ مهرماه) بند محل نگهداری اراذل و اوباش شاهد ناآرامی و درگیری این عناصر در زندان بود که منجر به درگیری این افراد با پرسنل زندان اوین شد.»
به گفته این مقام امنیتی، اراذل اوباش انبار لباس زندان را به آتش کشیدند که منجر به آتش‌سوزی در زندان اوین شده است.
وی افزود: «هم‌اکنون شرایط به صورت کامل تحت کنترل درآمده و آرامش در زندان برقرار است و عوامل آتش‌نشانی در حال اطفای حریق هستند.» این مقام افزود:«عوامل ایجاد آشوب نیز از سایر زندانیان جدا شده و دیگر افراد تحت بازداشت نیز به بندهای خود بازگشته‌اند.»
محسن منصوری استاندار تهران ساعتی پس از بروز حادثه زندان اوین، در تشریح ماجرا گفت: «در حال حاضر آرامش کامل در زندان اوین برقرار است.»
وی با اشاره به اینکه برخی بندها در زندان شلوغ شده بود، گفت: «بند 7 و 8 شوغ شده بود ولی مسئله اصلی در بندی بود که بخشی از اراذل و اوباش در آن بند حضور داشتند. با حضور سریع مجموعه نیروی انتظامی، یگان امداد در حال حاضر کاملا آرامش برقرار است و نکته خاصی نیست، مسئله اصلی ایجاد حریق و آتش‌سوزی بود که توسط برخی از زندانیان اتفاق افتاد که با حضور عوامل آتش‌نشانی کنترل و مهار شد.»
 روایت یک زندانی
یکی از زندانیان اوین که دیروز صبح موفق به تماس با خانواده‌اش شده درباره آنچه شنبه‌شب در زندان اوین گذشت، به خانواده‌اش گفته بود:« آتش‌سوزی در بند ۷ و ۸ اتفاق افتاد. آژیر زندان به صدا درآمد و متوجه شدیم وضعیت اضطراری است. البته بندی که ما در آن قرار داریم فاصله زیادی با محل آتش‌سوزی دارد، اما بلافاصله به ما اعلام شد که در سلول‌هایمان بمانیم و جای خود را ترک نکنیم. بوی دود و صدایی شبیه انفجار به صورت متناوب می‌آمد. ما صدای آژیر آتش‌نشانی و آمبولانس را می‌شنیدیم. در همان لحظه درخواست کردیم اجازه دهند با خانواده‌ها تماس بگیریم که اجازه ندادند و گفتند تلفن‌ها قطع شده است.»
این زندانی به خانواده اش توضیح داد: «صدای مهیبی آمد و بعد متوجه شدیم انگار مین‌های اطراف زندان منفجر شده است. شایعات در زندان زیاد است. اول گفتند چند نفر فرار کردند اما بعد فهمیدیم دلیل انفجار مین این بوده که آتش گسترش پیدا کرده و حرارت آتش باعث انفجار مین‌‌ها شده است. حدود ساعت یک شب بود که گفتند شرایط عادی شده است. ما باز درخواست کردیم تماس بگیریم که گفتند اول کسانی می‌توانند تماس بگیرند که در بند ۷ و ۸ بودند. خطوط تلفن قطع شده بود و به سختی می‌شد تماس گرفت. خلاصه اینکه نوبت تماس برای بندهای دیگر در صبح امروز [یکشنبه] فراهم شد.»
زندانیان بند ۷ و ۸ 
بند ۷ و ۸ مربوط به زندانیان مالی و سارقان است و البته گفته می‌شود زندانیانی که به طور موقت در زندان اوین بازداشت هستند، نیز به این بندها برده می‌شوند. دادستان تهران علت شروع این حادثه را درگیری تعدادی از زندانیان اعلام کرده و خبرگزاری فارس نوشته این درگیری صوری بوده که بین تعدادی از زندانیان بند ۷ اوین (محکومان مالی) با زندانیان بند ۸ (سارقان) به وجود آمده است.
در همین حال یک منبع آگاه نیز درباره وجود سلاح سرد در زندان به اعتمادآنلاین گفت: «داشتن سلاح از هر نوعی چه سرد و چه گرم در زندان ممنوع است و اگر زندانی سلاح داشته باشد مرتکب جرم شده است، اما این به معنای آن نیست که سلاح سرد در میان زندانیان نیست. چون آنها با هر وسیله‌ای می‌توانند سلاح سرد درست کنند؛ مثلاً ما زندانی‌ای داشتیم که با دسته قاشق، چاقو درست کرده بود. جلوی این اتفاقات را نمی‌توان گرفت هرچند با بازرسی‌های غیرمترقبه می‌توان بخشی از این سلاح‌ها را کشف کرد اما نمی‌توان منکر شد که زندانیان در این زمینه مبتکر هستند و وسایلی مثل قاشق و لیوان چاقو و تیزی درست می‌کنند، بنابراین اگر در دست زندانیان سلاح سردی بوده، این غیرطبیعی نیست.»
خروج زندانیان از زندان اوین
مطابق گزارشی که اعتمادآنلاین داده صبح دیروز تعدادی از زندانیان بندهای ۷ و ۸ از زندان اوین خارج و به زندان دیگری (احتمالاً تهران بزرگ) منتقل شده‌اند، چرا که ساختمان این دو بند تخریب شده، سقف آن آسیب دیده و فعلاً قابل استفاده نیست.
گفته می‌شود مسئولان زندان از طرق مختلف در حال پیگیری حادثه شنبه‌شب هستند تا مشخص شود علت اصلی درگیری چه بوده است؛ اینکه آیا نقشه‌ای از پیش طراحی شده منجر به آتش‌سوزی و تلاش برای فرار شده یا یک درگیری آنی و اتفاقی رخ داده است.
 آمار کشته‌ها و مجروحان
دیروز در نهایت مرکز رسانه قوه قضاییه آماری از کشته‌ها و زخمی‌های حادثه اوین منتشر کرد. بر اساس این گزارش طبق آخرین اطلاعات به دست آمده، ۴ نفر از زندانیان بر اثر استنشاق دود ناشی از آتش‌سوزی‌ها درگذشتند و ۶۱ زندانی نیز مجروح شده اند. هر ۴ زندانی فوت شده جزو محکومین ناشی از سرقت بودند که در زندان اوین دوران محکومیت خود را طی می‌کردند این گزارش می‌افزاید اکثر زندانی‌های مجروح شده به صورت سرپایی مداوا شدند و تنها ۱۰ نفر از آنان در مراکز درمانی بستری هستند که حال ۴ نفر وخیم گزارش شده است. در این گزارش تاکید شده پس از ورود به موقع دادستان تهران، رئیس سازمان زندان‌ها در محل زندان اوین با همکاری مسئولین زندان، نیروهای انتظامی، آتش نشانی و اورژانس بیش از ۷۰ زندانی که در معرض خطر آسیب دیدگی بودند نجات پیدا کردند. گزارش مرکز رسانه قوه قضاییه خاطرنشان می‌کند، در جریان درگیری و آتش‌سوزی شنبه‌شب زندان اوین تعدادی از زندانیان جرایم خشن و خطرناک، قصد فرار از زندان را داشتند که با توجه به تمهیدات حفاظتی اتخاذ شده موفق به فرار نشدند. 
در همین حال حسین نوش آبادی عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس با طبیعی خواندن این حادثه در اوین به ایلنا گفته که این اتفاق را در کمیسیون امنیت ملی با حضور مسئولان مربوطه پیگیری می‌کنند.